کبد یکی از ارگان های حیاتی بدن است که به عنوان پالایشگاه بدن شناخته می شود .این عضو شبیه توپ فوتبال بوده و در بالای شکم در پایین ریهی راست و در زیر قفسهی سینه قرار گرفته است .سرطان کبد یکی از انواع سرطان های خطرناک است که همان طور که از نامش پیداست با درگیر نمودن کبد می تواند به عنوان یک سرطان شایع سلول های کبدی را درگیر نماید .البته تمامی سرطان هایی که بر اثر متاستاز در کبد ایجاد می شوند سرطان کبد نیست و سرطان متاستاتیک نام دارد و تنها سرطانهایی که از خود کبد آغاز میشوند، بهعنوان سرطان کبد شناخته میشوند. آگاهی از علایم ابتلا به سرطان کبد می تواند در تشخیص زودتر این بیماری و آغاز پروسه درمان در زمان طلایی تاثیر بسزایی داشته باشد .با مطالعه سلامت وب امروز می توانید اطلاعات جامع و کاملی را در مورد این سرطان و علایم سرطان کبد کسب نمایید . |
علایم سرطان کبد همیشه نمایان نشده و در برخی مواقع نشانه های آن به صورت خاموش باقی می ماند .اما شایع ترین نشانه ی سرطان کبد را می توان موارد زیر برشمرد:
- از دست دادن وزن به صورت ناگهانی و بدون هیچگونه تلاش
- از دست دادن اشتها
- درد ناحیه بالای شکم
- تهوع و استفراغ
- ضعف عمومی و خستگی
- بزرگ شدن کبد
- تورم شکم
- زردی پوست و سفیدی چشم(یرقان)
- سفید یا گچی شدن مدفوع
عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا به سرطان کبد
تاکنون دلیل اصلی ابتلا به سرطان کبد مشخص نشده است اما بر اساس پژوهش های انجام شده و بررسی علایم سرطان کبد مشخص گردیده است که عللی مانند عفونت مزمن یا ویروس هپاتیت خاص می تواند ریسک ابتلا به این سرطان را افزایش داده و با ایجاد جهش های ژنتیکی در DNA سلول های کبد سبب تکثیر بی رویه سلول ها و ایجاد تومور گردد .سایر عوامل افزایش خطر ابتلا به سرطان کبد موارد زیر می باشد :
- جنسیت: مردان بیشتر از زنان به این بیماری دچار می شوند.
- سن: سرطان کبد در سن جوانی بین 20 تا 50 سال اتفاق می افتد.
- ابتلا به بیماری سیروز کبدی
- ابتلا به برخی از بیماری های ارثی کبد مانند بیماری هموکروماتوز و ویلسون.
- ابتلا به دیابت
- ابتلا به بیماری کبد چرب
- چاقی و اضافه وزن
انواع سرطان کبد
بر اساس نوع سلول سرطانی سرطان کبد به انواع مختلفی تقسیم می شود .در زیر می توانید انواع سرطان کبد را مروز نمایید:
- کارسینوم هپاتوسلولار: این نوع از رایج ترین شکل سرطان کبد اولیه است. که در سلولهای کبدی شروع می شود .
- کلانژیو کارسینوم: این نوع سرطان در مجاری صفرایی لوله مانند, در داخل کبد شروع می شود. این نوع سرطان , سرطان مجرای صفرا نیز نامیده می شود.
- هپاتوبلاستوما: این نوع از سرطان کبد, بیشتر در میان نوزادان و کودکان خردسال دیده می شود.
- آنژیوسارکوم یا همانژیوسارکوم: این سرطان در رگ های خونی کبد شروع شده و بسیار سریع رشد می کند.
سرطان کبد چگونه تشخیص داده می شود ؟
با مشاهده علایم سرطان کبد مراجعه به یک پزشک فوق تخصص گوارش الزامی است .پزشک با بررسی و معاینه جسمی شما و شنیدن شرح حال و علایم شما برای تشخیص دقیق تر سرطان کبد از روش های تشخیصی زیر استفاده می کند.
روش های مورد استفاده برای تشخیص سرطان کبد
- آزمایش خون برای اندازه گیری سطح آنزیم های کبدی،اندازه گیری گلبول های سفید،بررسی اندازه ای اس آر و سی آر پی و هپاتیت های کبدی البته بهتر است بدانید یکی دیگر از مواردی که ممکن است در این آزمایش ها مورد بررسی قرار گیرد اندازه گیری پروتئینی در خون است که به نام آلفا فتوپروتئین (AFP) نامیده می شود. حضور AFP در خون به عنوان یکی از علایم سرطان کبد در آزمایش خون شناخته می شود .
- انجام سونوگرافی، توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن و تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)
- برداشتن یک نمونه از بافت کبد یا بیوپسی کبد
- لاپاراسکوپی
تعیین مرحله سرطان کبد
پس از تشخیص سرطان کبد می بایست سطح پیشرفت سرطان کبد در بدن فرد بیمار تعیین شده و با توجه به سیر پیشرفت این بیماری و این که سرطان کبد در چه مرحله ای قرار دارد روند درمان را آغاز نمود .مراحل سرطان کبد به شرح زیر می باشد :
- تومور در کبد قرار دارد و به یک عضو یا محل دیگر گسترش نیافته است.
- چندین تومور کوچک وجود دارند که همگی در داخل خود کبد باقی مانده اند و یا یک تومور بزرگ وجود دارد که به یک رگ خونی رسیده است.
- چندین تومور بزرگ یا یک تومور وجود دارد که به رگ های خونی رسیده و یا به کیسهی صفرا نیز انتقال یافته است.
- سرطان متاستاز شده است. این بدان معناست که سرطان به سایر قسمت های بدن نیز سرایت نموده است.
روش های مختلف برای مرحله بندی سرطان کبد
برای مرحله بندی سرطان کبد روش های متعددی وجود دارد. استفاده از اعداد رومی I تا IV، و یا حروف A تا D می توان مرحله بندی سرطان را از نظر شدت و …. نشان داد.مرحله IV و مرحله D نمایش دهنده پیشرفته ترین مرحله سرطان کبد را با بدترین پیش آگهی می باشد.
سرطان کبد چگونه درمان می شود؟
درمان سرطان کبد وابسته به سن، سلامت کلی و شرایط عمومی بدن بیمار می باشد.هدف از درمان این بیماری از بین بردن کامل سرطان و ریشه کن نمودن آن و یا جلوگیری از رشد و گسترش تومور می باشد.شایع ترین روش های درمان این بیماری عبارت است از :
روش های درمان سرطان کبد
1.جراحی برای برداشتن بخشی از کبد: اگر تومور کوچک و عملکرد کبد خوب باشد با استفاده از روش هپاتکتومی قسمتی از بافت سالم کبد و قسمت کامل بافت سرطانی حذف می شود .
2.عمل جراحی پیوند کبد:کبد بیمار برداشته و با یک کبد سالم از یک اهدا کننده دیگر جایگزین می گردد.برای انجام این روش اندازه تومور نباید نباید بزرگتر از 5 سانتی متر بوده و یا در صورت وجود چندین تومور اندازه آن ها بزرگ تر از 3 سانتیمتر نباشد.
3.انجماد سلول های سرطانی( کرایوتراپی): از سرمای شدید برای از بین بردن سلول های سرطانی به وسیله cryoprobe که حاوی نیتروژن مایع است استفاده می شود.
4.گرم کردن سلول های سرطانی. در این روش با استفاده از سونوگرافی یا سی تی اسکن هدایت جریان الکتریکی برای گرم کردن و از بین بردن سلول های سرطانی انجام می شود.
5.شیمی درمانی: در طی این روش داروهای ضد سرطان قوی به طور مستقیم به شریان کبدی(شریانی که از آن سرطان کبد بوجود می آید) تزریق می شود .این عمل سبب کاهش جریان خون به سلول های سرطانی و مرگ آن ها می شود.
6.پرتو درمانی: در این روش با استفاده از پرتوهای انرژی پرقدرت سلول های سرطانی از بین رفته و تومور ها کوچک و کوچک تر می شوند.
7.دارو درمانی :سورافنیب (Nexavar) دارویی موثر برای تولید رگ های خونی جدید ،کاهش سرعت یا متوقف کردن پیشرفت کارسینوم هپاتوسلولار پیشرفته می باشد.
8.طب جایگزین
استفاده از طب فشاری و طب سوزنی به عنوان درمان های جایگزین ممکن است به کنترل درد در افراد مبتلا به سرطان پیشرفته کبد کمک کند.
آیا سرطان کبد کشنده است؟
از آن جا که این بیماری اغلب در مرحلهی پایانی تشخیص داده میشود معمولا شانس زنده ماندن فرد مبتلا و طول عمر مبتلا به سرطان کبد بسیار پایین است .بنابراین در پاسخ به سوال آیا سرطان کبد کشنده است باید بگوییم که در صورت عدم تشخیص به موقع این بیماری و متاستاز آن سرطان کبد می تواند زندگی فرد را تهدید نموده و کشنده تلقی شود.
چگونه از ابتلا به سرطان کبد پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از ابتلا به سرطان کبد رعایت نکات زیر ضروری است :
- از ابتلا به کبد چرب و سیروز کبدی با رعیت یک برنامه غذایی سالم و کاهش مصرف شیرینی و چربی جلوگیری کنید .
- از اضافه وزن و چاقی جلوگیری کرده و وزنتان را متعادل نگهدارید.
- از مواد شیمیایی با احتیاط استفاده کنید .
- از واکسیناسیون در برابر بیماری های عفونی علی الخصوص هپاتیت ب غافل نشوید .
- سیگار نکشید.
- از زیاده روی در مصرف داروهای مختلف بدون تجویز پزشک جهت خود درمانی خود پرهیز نمایید .
- از برقراری ارتباط جنسی با افراد مشکوک به بیماری های عفونی مانند هپاتیت خودداری کنید .
- خالکوبی ها و امور دندانپزشکی خود را در مکان پاکیزه و بهداشتی انجام دهید .
غذاهای مفید برای سرطان کبد
به منظور ارتقاء سلامت کبد و پیشگیری از ابتلا به این بیماری شما باید از یک رژیم غذایی متعادل به صورت منظم پیروی نمایید. شما باید از مصرف غذاهای چرب، سرخ شده خودداری نموده و به جای آن از سبزیجات تازه استفاده کنید . برای محافظت از کبد، رژیم غذایی شما می بایست حاوی غذاهای مفید برای سرطان کبد باشد این مواد غذایی عبارتند از: مواد غذایی گیاهی خام مانند میوه ها و سبزیجات تازه، مقادیر کم سبزیجات پخته شده (به استثنای سیب زمینی نشاسته ای) ،مواد غذایی پروتئینی مانند غذاهای دریایی، مرغ،تخم مرغ و یا حبوبات،لبنیات کم چرب و چای سبز
علت و درمان سرطان کبد از دیدگاه ابوعلی سینا
عوامل ایجاد یا تشدید کننده: مشروبات الکلی، ادویه، گرمی (خوراکی های تند و شیرین)، شیرینی، چربی، قرص های جلوگیری از بارداری،کره ی بادام زمینی فاسد، کنسروها، ساندویچ، سوسیس، کالباس، پیتزا، پنیر فاسد، سرکه (افراط)، بادمجان، پفک، چیپس، روغن های چند بار سرخ شده، خردل، فلفل، سس، گوشت های چرب، پوست ماهی و مرغ، خرما، ارده شیره،حلوا، برانی، اسفناج پخته، زعفران، رنگ های خوراکی، کشیدن سیگار، برداشتن کیسه صفرا یا بروز اختلال در ترشح کیسه ی صفرا.
درمان: مصرفویتامین های گروه بی، سلنیوم، کباب جگر سیاه، غذاهای دریایی (خصوصا صدف و ماهی)، زرده ی تخم مرغ، گوجه فرنگی، کلم، جوانه ی گندم، مالت جو، ماءالشعیر، مخمر آبجو، سیر تازه، تنتور سیر (روزی سه بار 35 عدد در یک لیتر سرکه ی سفید)، ترب سیاه و سفید، پیاز، عرق «کاسنی (4)+ شاهتره (2)» (بر حسب گرم) هر دو ساعت یک لیوان با آب، ماءالشعیر یا آب هندوانه (هر شش ساعت یکبار)، سالاد «اسفناج خام+ کرفس+ هویج+ سیر+ گوجه فرنگی+ نخود فرنگی+ آب لیمو ترش تازه+ روغن زیتون+ آرتیشو» رژیم 90% گیاهخواری+ 10% کباب ماهی، لبنیات، نان، سردی(خوراکی های ترش و بی مزه)، نوشیدن آب «کرفس+ هویج+ پرتقال» – روزی یک لیوان، میوه های سیاه و قرمز (انار – انجیر سیاه – سیب قرمز – گیلاس – توت سیاه)، تخم هندوانه، قهوه.