اخلاط چهارگانه و نشانه های غلبه ی اخلاط را بشناسید

اخلاط جمع واژه خلط می باشد .خلط به معنای آمیختن است در واقع زمانی که شما غذا را میل می کنید غذا در بدن شروع به هضم شدن نموده و با شیره گوارشی ترکیب می شود .این ترکیب به مواد مفیدی در بدن تبدیل شده و سبب ایجاد اخلاط چهارگانه در بدن می شود .در مقاله پیشین سلامت وب شما را با گرمی و سردی و مصلحات آن آشنا نمودیم حال زمان آن فرا رسیده است که در سلامت وب امروز با اخلاط چهارگانه و نشانه های غلبه اخلاط آشنا شوید .

اخلاط چهارگانه چیست؟

فهرست مطالب

اخلاط چهارگانه (THE 4 TEMPERAMENTS) از جمع واژه خلط ایجاد شده است .در بند بالا بیان نمودیم که خلط چگونه به وجود می آید و بدن انسان از چهار خلط یعنی‌ صفرا، سودا، بلغم و دم ساخته می شود .هر گونه تغییر در اخلاط چهارگانه سبب
تغییر شکل در ساختمان بدن، تفاوت در صورت، زیبایی، چاقی یا لاغری، تغییر رنگ پوست، شکل و رنگ مو‌ها ، پنهانی یا آ‌شکاری رگ‌ ها در بدن می‌شودو علاوه بر آن سبب ایجاد نشانه های شخصیتی متفاوتی در افراد می گردد .به همین دلیل و بر اساس وجود اخلاط چهارگانه ظاهر اندام،تمایلات غذایی ،اخلاق،رفتار و ….در هر فرد متفاوت از دیگری می باشد.

دلایل تقسیم بندی و نامگذاری اخلاط چهارگانه

قدما از روی علائم ظاهری و تجربی ، چهار نوع خلط برای انسان ها در نظر گرفته بودند که عبارتند از : سودا ، بلغم ، خون ، صفرا . غلبه ی هر یک از این اخلاط باعث ایجاد اختلال و مرض می شده و هر یک نشانه ی خاصی دارد که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد .

نشانه های غلبه ی اخلاط

اگر سودا غلبه کرده باشد: تیرگی یا زردی پوست ، غلظت خون ، سوزش سر معده ، اشتهای کاذب ، آشفتگی فکر ، ترس از همه چیز و احساس ناامنی ، شور بودن مزه ی دهان هنگام بیدار شدن از خواب ، عرق شور ، یبوست ، افسردگی .

اگر بلغم غلبه کرده باشد: سستی و رطوبت پوست ، تعریق زیاد ، سوء هاضمه ، آروغ ترش ، خواب زیاد و احساس سنگینی چشم هنگام بیدار شدن از خواب ، آبریزش دهان و گاه از بینی ، ترش بودن مزه دهان هنگام بیدار شدن از خواب ( بلغم در زمستان افزایش می یابد ) .

اگر خون غلبه کرده باشد: سرخی پوست و صورت ، سنگینی سر ، برآمدگی و باد کردن رگ های خون رساننده به مغز ( که در بالای پیشانی و کنار آن مشخص است ) ، سستی اعضاء، میل به خواب زیاد ، کندی حواس ، خمیازه کشیدن ، شیرین بودن طعم دهان ، در بعضی موارد قرمزبینی اشیاء در خواب یا بیداری ، جوش زدن تن .

اگر صفرا غلبه کرده باشد: زردی پوست و چشم ، تلخی دهان ، باد کردن و خشکی زبان و بینی ، تشنگی مفرط ، ضعف اشتها ، استفراغ و سوزش سر معده ، سرگیجه ، دیدن اشیاء زرد یا دیدن آتش در خواب ، خیال پردازی زیاد ، گاهی دل درد بی علت بر اثر خوردن مواد چرب .

وضعیت مزاجی اخلاط چهارگانه

طبع صفراوی مزاجان ، گرم و خشک ( خیلی گرم ) است .

طبع دموی مزاجان ، گرم و تر ( کمی گرم ) است .

طبع بلغمی مزاجان ، سرد و تر ( کمی سرد ) است .

طبع سودائی مزاجان ، سرد و خشک ( خیلی سرد ) است .

راز اخلاط چهارگانه

سرد مزاجان مبتلا به سودا می شوند و گرم مزاجان مبتلا به بلغم . اطباء پیشین از روی تجربه و تشخیص نوع خلط ، بیماران را معالجه می کردند ولی خود نیز نمی دانستند که این اخلاط چیست .

به راستی راز اخلاط چهارگانه چیست ؟دستگاه عصبی خودمختار یا نباتی به عنوان بخشی از سلسله اعصاب است که با احشاء خودمختار ( یعنی عضلات صاف ، عضله ی قلب ، ریه ، دستگاه گوارش ، دستگاه ادراری یا تناسلی و تمام اندام هایی که اعمال آن ها خارج از اراده و اختیار انسان است ) سر و کار دارد . دستگاه عصبی خود مختار را از نظر نحوه ی عملکرد یا ارتباط با سلسله اعصاب مرکزی به دو بخش جداگانه تقسیم کنند :

بخش سینه ای – کمری یا سمپاتیک ( کولینرژیک )
در دو سوی بخش مرکزی یا پاراسمپاتیک ( آنتی کولینرژیک )

این دو بخش در اندام های عمل کننده اثری عکس یکدیگر دارند .

عمل سمپاتیک همگانی ، تند کننده ، گسترده و همراه با تولید و مصرف انرژی است . پاراسمپاتیک ، عمل موضعی ، محدود ، کند کننده و همراه با ذخیره ی انرژی است . بنابراین ، پرکاری تیروئید و زیادی ترشح صفرا و . . . مربوط به اخلاط سمپاتیک است .هر چهار خلط ( صفرا ، خون ، سودا ، بلغم ) ریشه در اختلالات سلسله اعصاب دارند و به اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک مربوط می شوند .

به عنوان مثال : بلغم مربوط به اختلالات اعصاب سمپاتیک است و در افراد کمی سرد مزاج تظاهر می کند . خون ، مربوط به اختلالات توام سمپاتیک و پاراسمپاتیک است و در افراد کمی گرم مزاج تظاهر می کند . صفرا مربوط به ترشحات غدد ( ناشی از اختلالات سیستم سمپاتیک و پاراسمپاتیک است که در خون ترشح می شود ؛ مانند پرکاری غده ی تیروئید و زیادی صفرا و . . . که در افراد خیلی گرم مزاج تظاهر می کند.

شناسایی علت بیماری ها با توجه به شناخت اخلاط چهارگانه

اگر دقت کنید می توانید با شناخت راز اخلاط چهارگانه علت بیماری ها را بهتر دریافته و نسبت به درمان آن ها اقدام نمایید .به عنوان مثال اگر در فردی حالات صفراوی مشاهده شده باشد و این فرد با مصرف غوره بهبود یابد در نتیجه علت بیماری وی زیادی صفرا بوده است .بنابراین اشخاص عصبی بیشتر دچار اختلالات سمپاتیک می شوند و گاهی نیز اختلالات هر دو سیستم عصبی نامبرده در آنان دیده می شود .

کاربرد و لزوم شناخت اخلاط چهارگانه چیست؟

برای درک بهتر این موضع به مثال زیر توجه کنید :

در فرد مبتلا به تاکیکاردی (تپش قلب)احتمالا سیستم سمپاتیک فعال می باشد که با مصرف کاهنده ی سمپاتیک یعنی ضد سودا درمان خواهد شد .فردی که مدام دچار کابوس می شود و مدام غرق در افکار خود می باشد سیستم سمپاتیک فعالی دارد .بنابراین فعال بودن سیستم سمپاتیک سبب بروز بیماری اعصاب،پرکاری تیروئید،پرخوری،ایدز،سرطان ها ،پارکینسون ،حملات صرع خواهد شد .فعال بودن سیستم پارا سمپاتیک نیز موجب کم کاری تیروئید ،چاقی ،کم کاری کلیه ها ،ناتوانی جنسی ،درد معده و کاهش شیر مادر خواهد شد .اکنون فرض نمایید فردی مبتلا به نوعی بیماری است و خلط سودا در او غلبه دارد .برای درمان و معالجه چنین فردی می بایست داروی گیاهی علاج کننده آن نوع مرض را همراه با منضج آن خلط یا متعادل کننده آن خلط تجویز نماییم .یا می توان داروی متعادل کننده خلط را مصرف نموده و پس از مدتی داروی اصلی درمان کننده را در ادامه روند درمان استفاده کنیم .برای تشخیص نوع خلط مصرف داروی منضج سودا و بلغم غلیظ به مدت بیست روز برای درمان اغلب بیماری های عصبی توصیه می شود .

نحوه درمان بیماری کم خونی با استفاده از شناخت اخلاط چهارگانه

برای درمان این بیماری در افراد دارای طبع سودایی مصرف خوراکی های گرم و خشک مانند عسل ،خرما ،نارگیل ضروری است .
برای درمان بیماری کم خونی در افراد دارای طبع بلغمی مصرف خوراکی های گرم و تر مانند انگور ،طالبی ،شلغم و مخمر آب جو مفید است .
افراد دارای طبع دموی یا خونی می بایست از خوراکی های دارای طبع سرد و تر مانند توت فرنگی و لیمو شیرین برای درمان بیماری کم خونی خود استفاده کنند .
افراد دارای طبع صفراوی با مصرف خوراکی های سرد و خشک مانند پرتقال ،گلاب یو لیمو ترش می توانند بر این بیماری غلبه نمایند .

درمان سیاتیک با استفاده از اخلاط چهارگانه

در ترکیبات ثابت نسخه ی درمانی مرض سیاتیک باید خوراکی های سازگار با طبع مورد نظر به شرح جدول زیر تجویز شود :

خوراکی	طبع	صفراوی	دموی	بلغمی	سودایی
سورنجان	گرم و خشک	قسمت2	2	2	4
زنجبیل	گرم و خشک	قسمت2	2	2	4
سکنجبین	گرم و خشک	قسمت2	2	2	4
مرمکی	گرم و خشک	قسمت2	2	2	4
مقل ازرق	گرم و خشک	قسمت2	2	2	4
هلیله سیاه	سرد و خشک	قسمت6	4	1	2
پوست هلیله زرد	سرد و خشک	قسمت6	4	1	2
خوراکی های مناسب		سرد و خشک	سرد و تر	گرم و تر	گرم و خشک