مزاج شناسی

سلامت وب: یکی از مهمترین مواردی که طب سنتی به آن بسیار توجه می کند مزاج انسان هاست. با شناخت مزاج میتوان اطلاعات زیادی راجع به خودمان بدست آوریم.

قدیمی ها معتقدند که در آفرینش اجسام، عنصری خالص یافت نمی شود و تمام موجودات،  اشیا و آنچه دیده می شود مخلوط یا ممزوجی از عناصر به نسبت های مختلف است. خواص مختلفی که در اجسام دیده می شود به علت همین اختلاف ترکیبی آنها است. تغییر شکل، اندازه، حجم، وزن، قد و همه اختلافاتی که در عالم آفرینش دیده می شود مربوط به اختلاف یا کم و زیادی عناصر سازنده آنها است. این اختلاف ساختمانی از نظر علمی مورد بحث همه محافل جهان است.

پس می توان مزاج را چنین تعریف کرد که :

مزاج عبارت است از حالتی که در اثر واکنش متقابل اجزای ریز مواد به وجود می آید. در این واکنش تقابل،  قسمت زیادی از یک یا چند ماده با بخش زیادی از ماده با مواد متخالف با هم می آمیزند ( بر هم تاثیر می کنند) و از این آمیزش یا تاثیر ، کیفیت متشابهی حاصل می شود بنام مزاج لذا می توان چنین گفت که مزاج حالت فعالیت کل بدن یا اجزای بدن است.

باید دانست که هر فردی دارای مزاجی است مربوط به خود که زا مزاج های دیگر افراد متفاوت است و مزاج هر کس مخصوص به خود اوست. دانشمندان طب گیاهی معتقدند:

همانطوری که انسان ها از نظر شکل،  اندام، قد، وزن و صورت ظاهری تفاوت دارند از نظر حالت وضعیت بدنی هم مختلف اند. و این اختلاف به علت موادی است که بدن آنها را می ساز، ورود روزانه اجزا و مواد مختلف به بدن باعث به وجود آمدن مزاج می شود بنابراین مزاج ترکیبی از ترکیبات مختلف است.

1. شناخت مزاج ها روی هم رفته به قرار زیر است: مزاج گرم، مزاج سرد، مزاج تر، مزاج خشک که این چهار مزاج را مزاج های ساده و منفرد گویند.
2. مزاج های ساده و مرکب، که عبارتند از مزاج گرم و تر، مزاج سرد و تر، مزاج گرم و خشک، مزاج سرد و خشک.
3. مزاج دموی، مزاج صفراوی، مزاج بلغمی و مزاج سوداوی را مزاج های مادی گویند. و یک مزاج معتدل نیز وجود دارد که با این توصیف جمعا 13 مزاج وجود دارد.

علایم مزاج صفراوی

شخصی که مزاج اش صفراوی باشد علایمی مثل گرمی و خشکی پوست، زردی رنگ چهره یا زیتونی داشته و خون این گونه افراد دارای املاح صفراوی است. نسوج بدن آنها آغشته از ترشحات کبدی است و دارای نسوجی سفت و سخت و لاغر و رشته های عضلانی آن ها واضح و پیدا است استخوان های بدنشان برجسته و خطوط چهره شان نمودار است.  تنفس و نبض آنها سریع،  خوابشان کوتاه و همراه با آشفتگی است. حرکات آنها سریع و تند و عجول در کارها و حسود و خشمگین در امور می باشد.

علایم مزاج بلغمی

صاحبان مزاج بلغمی عموما دارای چربی زیاد، پوستشان سرخ، بدن آنها سرد و نرم، عضلاتشان مثل اعمالشان عموما کند و افراد تنبلی هستند.  خواب آنها سنگین و عمیق و حرکاتشان آهسته و آرام،  دست ها و اندامشان مثل دست مرده، کوشش و فعالیت شان کم و با بی قیدی همراه است.

علایم مزاج دموی

دز این افراد گردش خون خیلی تند و سریع،  پوست بدنشان سرخ و رنگین و گرم است، مخاط های آنها قرمز عروق بدنشان باز و متسع نبض کامل و پر، اشتها فراوان خواب عمیق و راحت حرکاتشان وسیع، دست ها چاق و کف دست هایشان گرم است.

علایم مزاج سوداوی

این مزاج به سوداوی قوی و ضعیف تقسیم می شود. علایم سوداوی ضعیف عبارت است از کندی عکس العمل، کندی کار قلب و ریه،  پریدگی رنگ چهره و افتادگی خطوط صورت.

علایم سوداوی قوی عبارت است از عکس العمل شدید،  حرکات سریع و خشن، قلب و ریه تند،  چشمها درخشان و براق با خوابهای ناراحت کننده و مهیج.