| چغندر یکی از سبزیجات زمستانی است که حاوی ویتامین ها و املاح معدنی فراوانی می باشد .این ماده شیرین و خوشمزه خواص درمانی بی شماری دارد که سلامت وب در مقاله امروز خود به معرفی آن ها پرداخته است . |
چغندر چیست؟
چغندر به انگلیسی beetroot با نام علمی Beta vulgaris همان ریشه گیاه چغندر قند است و در سه رنگ سفید ،زرد و قرمز دیده می شود .فرق چغندر با لبو در چیست؟چغندر پخته لبو نام دارد و طبع چغندر گرم و تر می باشد .قرمز بودن رنگ چغندر به علت وجود رنگدانه ای به نام بتالین است . این ماده غذایی به علت دارا بودن فواید بی شمار از قرون وسطی نه تنها به عنوان غذا، بلکه به عنوان دارو نیز استفاده می شده است .
ارزش غذایی چغندر
چغندر ارزش غذایی استثنایی داشته و جزو سبزیجات غنی از کلسیم، آهن و ویتامین های A و C،K،E می باشد.همچنین این سبزی منبع خوبی از اسید فولیک ، فیبر، سلنیوم،منیزیم،زینک،فسفر،منگنز و پتاسیم ،مس، پتاسیم و فولات می باشد.
فواید درمانی چغندر
وجود ویتامین ها و مواد معدنی پر ارزش در این سبزی سبب شده است تا خواص چغندر بی شمار بوده و در درمان بسیاری از مشکلات و بیماری ها کاربرد وسیعی داشته باشد .مهم ترین خواص درمانی چغندر عبارت است از :
1.ضد سرطان
آب چغندر و لبو سرشار از رنگدانه ای به نام بتینین است که این عامل قدرتمند می تواند در سرکوب سرطان هایی مانند سرطان ریه، سرطان پوست، سرطان خون و سرطان سینه و پروستات موثر عمل کرده و خطر ابتلا به آن ها را در افراد کاهش دهد .از این رو چغندر به عنوان ماده ای ضد سرطانی شناخته می شود .
2.ضد یبوست
محتوای فیبر بسیار بالای این سبزی در تسهیل فرایند گوارش ،جلوگیری از نفخ معده و رفع یبوست بسیار نافع است .با توجه به ارزیابی های انجام شده این سبزی اثرات مطلوبی بر عملکرد دستگاه گوارش داشته و سبب بهبود عملکرد کلیه اندام های گوارشی می شود .
3.بهبود عملکرد قلب و عروق
بر اساس مطالعات انجام شده مصرف چغندر و آب چغندر به علت دارا بودن فیبر فراوان،پتاسیم،فلائونوئیدها در کاهش سطح فشار خون سیستولیک و دیاستولیکنقش موثری داشته و می تواند سبب اتساع عروق خونی و کاهش سطح کلسترول و تری گلیسیرید در خون شود .همچنین آهن فراوان در این ماده غذایی در پیشگیری و درمان کم خونی بسیار مفید است .از این رو این سبزی به عنوان دوستدار قلب و عروق شناخته شده است .
4.بهبود وضعیت پوست و مو
ویتامین آ و ث موجود در این ماده گیاهی در کاهش چین و چروک پوست موثر بوده و از این طریق به جوانسازی پوست صورت کمک می کند. استفاده از چغندر به صورت خوراکی و موضعی می تواند در هیدراته کردن ،شفاف شدن و درمان لک های پوستی بسیار سودمند بوده و بهره مندی از خواص لبو برای پوست را برایتان ممکن نماید .سایر ترکیبات تغذیه ای موجود در این سبزی در جلوگیری از ریزش مو موثر بوده و در نتیجه مصرف این گیاه موجب تقویت و افزایش رشد مو می شود.
5.درمان کبد چرب
وجود کلسیم، بتائین، ویتامین B، آهن و سایر آنتی اکسیدان ها در این ماده غذایی در پاکسازی کبد از سموم موثر بوده و مصرف آن می تواند در درمان کبد چرب و مشکلات کبدی ناشی از آسیب اکسیداتیو جلوگیری نماید.پس مهم ترین خواص لبو برای کبد درمان کبد چرب و عوارض ناشی از این بیماری می باشد .
6.مفید برای زنان باردار و جنین
این خوراکی غنی از اسید فولیک و فولات بوده و مصرف چغندر در زمان بارداری می تواند از نقص لوله عصبی در جنین جلوگیری کرده و در تکامل سیستم عصبی و نخاعی جنین ،بهبود حال مادر باردار نقش سودمندی داشته باشد .
7.درمان ناباروری مردان
فولات ،ویتامین ای و ویتامین ث موجود در این گیاه در افزایش تعداد اسپرم و بهبود حرک اسپرم نقش داشته و در بهبود کیفیت و کمیت اسپرم تاثیر بسزایی دارد .مصرف این ماده گیاهی می تواند در تولید اسپرم های سالم و قدرتمند موثر بوده و پایانی برای ناباروری مردان به شمار آید .
8.درمان دیابت
آیا لبو برای دیابت مضر است؟فیبر موجود در چغندر می تواند هیپرگلیسمی را کاهش داده و به این ترتیب برای درمان دیابت مفید می باشد.بنابراین مصرف چغندر در مبتلایان به دیابت و یا بیماران دیابتی بلامانع است .
9.درمان سرماخوردگی
رنگدانه بتینین در این خوراکی با دارا بودن خواص آنتی باکتریال و ضد عفونی کنندگی به همراه وجود ویتامین ث در درمان سرماخوردگی ها و زکام بسیار نافع است .
10.لاغری و کاهش وزن
قندهای طبیعی و فیبر فراوان در این ماده غذایی سبب شده است تا لبو به عنوان یک ماده غذایی کاهنده وزن شناخته شود .بنابراین با مصرف لبو به عنوان میان وعده می توانید حجم معده را پر کرده و از ریزه خواری و پرخوری جلوگیری کنید .
چغندر از دیدگاه طب سنتی
عصاره آن از مقوی ترین عصاره هاست خون ساز بوده و مصرف آن در تمامی افراد کم خون به خصوص زنان به همراه آب هویج بسیار مفید است .امام رضاع فرموده اند به بیماران خود برگ چغندر دهید چرا که شفا بخش است و خواب راحتی را برایتان به ارمغان می آورد .امام صادق ع برای درمان جذام مصرف این گیاه را توصیه نموده اند .همچنین برای درمان ناراحتی های قاعدگی نوشیدن روزانه یک لیوان کوچ از عصاره چغندر بسیار مفید است.
تفاوت اسفناج و برگ چغندر
تفاوت اسفناج و برگ چغندر در موارد زیر می باشد :
برگ چغندر اگرچه شبیه اسفناج است اما مزه آن رو به ترشی و مزه اسفناج رو به شیرینی می باشد.فصل برگ چغندر فصول سرد سال بوده و اسفناج محصول فصول گرم سال می باشد .
طرز پخت چغندر یا لبو
برای پخت چغندر ابتدا آن ها را به خوبی شسته و سپس آن ها را برش زنید و در ظرف مناسبی همراه آب و شکر بسته به ذائقه خود بریزید .پس از پخته شدن لبوهای شما آماده مصرف می باشند و شما می توانید آن را نوش جان کنید .
موارد استفاده از چغندر
شما علاوه بر خوردن لبو می توانید از آن در تهیه انواع سالادها،سوپ ها،ترشی ها و دسرها استفاده کنید .
فواید و خواص آب چغندر
آب چغندر خواص زیادی برای بدن دارد که برای افزایش اثر بخشی آن می توانید آب لبو را همراه با آب سیب یا آب هویج میل نمایید .خواص برگ چغندر نیز مشابه آب این گیاه می باشد .مهم ترین فواید آب چغندر موارد زیر می باشد :
- سم زدایی بدن
- درمان کم خونی
- درمان روماتیسم
- پیشگیری از سرطان
- درمان کبد چرب
- درمان بیماری های قلبی پی
- پیشگیری و درمان دیابت
نحوه خرید و نگهداری از چغندر
در هنگام خرید لبو یا چغندر مرغوب از خرید لبوهای بزرگ خودداری نموده و لبو را در اندازه های کوچک خریداری نمایید .از خرید لبوهای له شده و یا دارای خرابی خودداری کرده و به تازه بودن زائده سبز بالای لبو توجه نمایید .جهت نگهداری از این سبزی به مدت چند روز آن را در کیسه ای دربسته گذاشته و آن را در یخچال نگهداری کنید.
عوارض و مضرات چغندر
مهم ترین عوارض و مضرات چغندر عبارت است از :
- اگزالات بالای این سبزی در ایجاد سنگ کلیه موثر است .
- زیاده روی در مصرف آب لبو ممکن است سبب بروز عوارضی مانند افزایش ضربان قلب یا حتی باعث لرزش و تب، اسهال و استفراغ شود.
- وجود ویتامین کا در این سبزی سبب بروز تداخل دارویی در هنگام مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین یا آسپرین شود .
- مصرف لبو سبب تغییر رنگ ادرار و مدفوع می شود لذا در صورتی که قصد انجام آزمایش کشت ادرار یا مدفوع را دارید به این موضوع برای تغییر جواب آزمایش دقت نمایید .