| یکی از بیماری های قرن حاضر بیماری دیابت است که در اثر تولید ناکافی هورمونی به نام انسولین ایجاد می شود .انسلین عامل تنظیم کننده قند خون به شمار می رود که در اثر عدم تولید کافی این هورمون سوخت و ساز بدن دچار اختلال گشته و قند خون افزایش می یابد .برای این که در مورد دیابت ،علایم آن و راه های تشخیص و درمان آن بیشتر بدانید توجه شما را به مطالعه سلامت وب امروز جلب می نماییم . |
بیماری دیابت چیست؟
بیماری دیابت یا مرض قند یکی از بیماری های هورمونی متابولیکی مزمن است که در اثر تولید ناکافی هورمون انسولین (عامل تنظیم کننده قند خون )در بدن ایجاد می شود .این هورمون از غده لوز المعده به درون خون ترشح می شود و می تواند ورود قند به درون سلول های بدن را تسهیل نموده تا انرژی مورد نیاز بدن به راحتی تامین شود .در اثر کمبود این هورمون قند نمی تواند وارد سلول ها و بافت های بدن شود در نتیجه میزان قند خون افزایش می یابد .
انواع بیماری دیابت
این اختلال متابولیکی دارای دو نوع می باشد .علت بروز بیماری دیابت در تعیین نوع یک یا نوع دو بیماری دیابت نقش مهمی دارد .در ادامه با انواع دیابت بیشتر آشنا می شوید:
- بیماری دیابت نوع 1
این نوع از بیماری قند به علت تخریب سلول های بتا در پانکراس و در نتیجه نقص تولید انسولین ایجاد می شود .دیابت نوع 1 مزمن بوده و معمولا در دوران کودکی یا نوجوانی ایجاد می شود اگرچه امکان ابتلای بزرگسالان به این بیماری نیز وجود دارد.دیابت نوع یک با علایمی از قبیل گرسنگی شدید ،پرخوری،تشنگی شدید ،تکرر ادرار،خستگی غیر عادی،تاری دید و خشکی پوست قابل شناسایی است .
- بیماری دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 عمدتا به دلیل عوامل ژنتیکی، چاقی و کم تحرکی ایجاد می شود .در این حالت بدن قادر به استفاده و ذخیره گلوکز نبوده و در نتیجه گلوکز به جای تامین انرژی مورد نیاز بافت ها به جریان خون باز می گردد و سبب افزایش سطح قند خون می شود .بروز این بیماری در بزرگسالان شیوع بیشتری داشته و با علایمی مانند علایم زیر قابل ردیابی است :
- بی حسی یا سوزش دست و پا
- تشنگی مفرط
- تکرر ادرار
- تاری دید
- عدم بهبودی زخم ها و…
- بیماری دیابت حاملگی
- در برخی موارد در طی بارداری شاهد دیابت بارداری در برخی زنان خواهیم بود .هورمون های مترشحه از جفت سبب مقاومت انسولینی می گردند .در این حالت اگر لوز المعده نتواند عملکرد درستی در برابر مقامت انسولینی داشته باشد گلوکز به خون شما منتقل شده و با افزایش سطح آن در خون شاهد دیابت بارداری خواهیم بود .
عوامل افزایش دهنده ریسک خطر ابتلا به بیماری دیابت
بر اساس تحقیقات انجام شده عواملی مانند چاقی، کلسترول بالا، بالا بودن فشار خون،افزایش سن،بارداری و عوامل وراثتی از جمله مهم ترین عوامل افزایش دهنده ریسک خطر ابتلا به دیابت به شمار می آیند.
عوامل ایجاد کننده دیابت از دیدگاه ابوعلی سینا
عوامل ایجاد یا تشدید کننده این بیماری از دیدگاه ابوعلی سینا شامل «کمبود کلسیم،پتاسیم،روی،منگنز،سیلیس،ویتامین های ب3،ث،کا »،عدم ترشح کافی انسولین به مقدار کافی توسط لوزالمعده،چاقی ،پرخوری،قند ،شکلات،شرینی،فقدان تحرک بدنی،مصرف عسل تقلبی،ضعف و ناراحتی های روحی،ابتلا به برخی از بیماری های عفونی،عوامل ارثی،عفونت های ناشی از جراحی،داروهای مدر،استعمال دخانیات،نشاسته،اسپاگتی،برنج،سیب زمینی،چیپس،گرمی یا سردی،افراط در مصرف زنجبیل،بالا بودن کلسترول،رژیم کم فیبر،سفت بستن کمر،بوکس و ورزش های رزمی،نمک،نوشابه های گاز دار،لوبیا،عدس،خرما،شیرین بیان،انگور،انجیر خشک یا تازه،پرتقال شیرین،نارنگی،قرص نعناع،گوجه برقانی،آلو،آلو زرد،ژله،مارمالاد،چغندر،داروهای حاوی کورتون،لیموناد،سوپ های غلیظ،طالبی،هلو،افراط در مصرف لیمو ترش،گوشت های چرب،مصرف زیاد شیر گاو در کودکی،مصرف سرکه و عسل (دو تا سه ماه)،عامل زخم معده (هلیکو باکتر پیلوری) می باشد.
بیماری دیابت چگونه تشخیص داده می شود ؟
چگونه بفهمیم دیابت داریم؟در صورت مشاهده هر یک از علایم فوق الذکر بهتر است به یک متخصص داخل یا غدد مراجعه کنید .با انجام یک آزمایش ساده خون به صورت ناشتا می توانید میزان قند خونتان را به راحتی در آزمایشگاه اندازه گیری نمایید .این تست که با علامت اختصاری (FBS) و یا قند خون دو ساعته (OGTT)، در برگه های آزمایش مشاهده می شود می تواند دیابت پنهان یا دیابت قطعی را در فرد مراجعه کننده تایید یا رد نماید .اگر میزان قند خون شما در حالت ناشتا عددی بین 100 تا 125 باشد شما در دوره دیابت پنهان قرار دارید و در صورت بالا بودن این رقم بیشتر از 126 فرد به دیابت مبتلا می باشد .آزمایش قند خون دو ساعته نیز ابتدا به صورت ناشتا و پس از نوشیدن شربت گلوکز و گذشت دو ساعت قابل انجام است .اگر نتیجه آزمایش عددی بین 140 تا 199 را نشان دهد نشانه دیابت پنهان و بالا بودن نتیجه آزمایش بیش از 200 ابتلا به دیابت را قطعیت می بخشد .همچنین انجام تست هموگلوبین Glycated (A1C) برای تعیین نوع دیابت و پیش دیابت قابل استفاده می باشد.
بیماری دیابت چگونه درمان می شود؟
درمان دیابت چیست؟ پس از تایید بالا بودن قند خون پزشک با توجه به سن و شرایط جسمی بیمار از روش درمانی مناسب برای کنترل قند خون و کاهش سطح آن استفاده می نمایید .رایج ترین روش های درمان دیابت عبارتند از :
1.درمان دارویی
تجویز داروهایی مانند متفورمین،ویال های انسولین،گلوکوفاژ،گلی بن گلامید و …در کاهش سطح قند خون موثر بوده و می تواند در کنترل شدت این بیماری مفید باشند .
2.اصلاح تغذیه
در کنار مصرف داروها برای درمان قطعی دیابت می بایست از یک رژیم غذایی سالم پیروی نموده و با داشتن تغذیه سالم ،حفظ وزن خود در محدوده طبیعی و کنترل فشار و چربی خون خود قند خون خود را کنترل کرده و از افزایش آن جلوگیری نمایید .بدین منظور به توصیه های زیر توجه نمایید :
- وعده های غذایی خود را در حجم کمتری مصرف نموده و تعداد وعده های غذایی خود را افزایش دهید .
- از میوه های غیر شیرین و سبزیجات تازه به وفور استفاده کنید .
- مصرف میوه های شیرین مانند هندوانه،خربزه،انگور،خرما و …. را محدود کنید .
- حبوبات،نان سبوس دار،شیر و لبنیات کم چرب را به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کنید .
- از مصرف قند و شکر و محصولات حاوی آن ها مانند شیرین و آب نبات ها خودداری کنید .
- مصرف مواد نشاسته ای مانند نان، برنج، سیب‌زمینی و ماکارونی را محدود نمایید.
- شیوه طبخ غذاها را از سرخ کرده به کبابی و آب پز تغییر دهید .
3.استفاده از گیاهان دارویی و تدابیر طب سنتی
ابوعلی سینا معتقد است مصرف عناصری مانند وانادیوم،کروم،منگنز،پتاسیم،روی،قلع،مس،نیکل،کرومیوم و استفاده از فیبرهای گیاهی به همراه انجام ورزش (روزی 30 تا 120 دقیقه) به همراه رژیم کنترل (فشار خون و چربی) به همراه مصرف گیاهان ضد افسردگی ،نوشیدن فراوان مایعات (خصوصا آب هندوانه،ماء الشعیر،آب آلبالو،آب پرتقال ترش)، توت خشک (به جای قند)،سوپ«هویج+تره فرنگی +کلم+شنبلیله+آب غوره+اسفناج»میوه (انار-توت فرنگی -گلابی-کیوی – شاه توت-سیب-دارابی-آلبالو-گیلاس-تمشک-نارنج-گردو-زغال اخته-نارگیل-پرتقال ترش-توت سیاه)،سالاد «هویج خام+تره فرنگی+شنبلیله+کلم+اسفناج خام+کرفس+جعفری+پیاز+آب غوره +خیار+گوجه فرنگی+آب لیوم ترش تازه+گردو + روغن زیتون»،سیر+اب شلغم+جوشانده «قره قاط سیاه 7 +گزنه 7+ریشه شنگ 9+برگ بابا آدم 5+برگ گردو 2» (همگی بر حسب گرم)،آب کدوی سبز،کدوی سبز پخته،هویج پخته با آب لیمو،آب «هویج+کدو سبز+کرفس»+یک قرص مخمر،خیار با پوست ،عرق کاسنی روزی سه لیوان ،میوه های سبز رنگ،جوشانده گزنه (یک ماه هر شش ساعت یکبار)،رژیم سیب و هویج،جوشانده اوکالیپتوس،جین سینگ،کباب قارچ،دارچین(جذب انسولین را تا 20 درصد افزایش می دهد )،ماهی (برای رفع عوارض کلیوی در بیماران دیابتی)،آراشید،آویشن،جوشانده برگ توت یا شاه توت،سکنجبین،هندوانه کال،روغن سویا،یر الماسی،گرده گیاه پولن (روزی یک قاشق غذاخوری در ماست)،نسکافه بدون قند روزی دو فنجان در درمان گیاهی دیابت سودمند بوده و می تواند اثرات مثبتی را برای بیمار به همراه داشته باشد .