| هلیله سیاه یکی از گیاهان دارویی بسیار پر خاصیت است که امروزه خواص آن در لاغری ،زیبایی پوست و مو و درمان قاعدگی های نامنظم کاملا به اثبات رسیده است .این گیاه به دلیل دارا بودن مزایای پزشکی و درمانی بی نظیر در طب آیورودا به عنوان مادر گیاهان و پادشاه داروها نامیده و شناخته می شود .در سلامت وب امروز قصد داریم تا شما عزیزان را با این گیاه شگفت انگیز و خواص درمانی آن آشنا کنیم با مطالعه این نوشتار می توانید اطلاعات جامع و کاملی را در مورد این گیاه و کاربرد های وسیع درمانی آن کسب نمایید . |
هلیله سیاه چیست؟
هلیله سیاه با نام انگلیسی Myrobalan یکی از گیاهان دارویی بسیار پر خاصیت است که اگر چه دارای طعمی شیرین و خاصیت قایض است اما طعم ناخوشایندی دارد .میوه خشک شده این گیاه دارای سابقه طولانی در استفاده در آیورودا ، طب سنتی هند بوده و طبع هلیله سیاه سرد و خشک می باشد .
گیاه شناسی هلیله سیاه
هلیله سیاه میوه یک گیاه معمولی هندی است که به خانواده گیاه Combretaceae (خانواده بادام هندی) تعلق دارد. این گیاه بومی آسیای جنوبی ، از هند و نپال از شرق تا جنوب غربی چین و از جنوب به سریلانکا ، مالزی و ویتنام است که در هند به آن هاریتاکی گفته می شود. هاری به معنای “چیزی است که دزدی می کند” و تکی به معنای “چیزی است که باعث درخشش و تقویت درخشش پوست می شود”. این تجزیه و تحلیل بدین علت است که این میوه همان میوه ای است که همه بیماری ها را از بدن دور کرده و درخشش خاصی به پوست می بخشد. بنابراین بدون شک میوه ای بسیار مغذی است.
درخت این گیاه برگ ریز و بسیار بزرگ بوده و برگ هایی بلند و باریک با میوه هایی خوشه دار می باشد .زمان گلدهی این گیاه در اوایل ماه اردیبهشت بوده و گل های آن کوچک پنج پر نازک به رنگ صورتی مایل به سفید و به صورت خوشه ای می باشد که در اوایل خرداد تبدیل به میوه می شوند میوه این درخت دراز و نوک تیز است که در ابتدا به رنگ سبز بوده و به مرور تبدیل به قرمز می گردد و در زمان رسیدن در شهریورماه به رنگ قهوه ای سیر مایل به سیاه می باشد .
انواع هلیله
انواع هلیله شامل هلیله سیاه،هلیله زرد و هلیله کابلی بوده که تمامی آن ها به جز هلیله کابلی دارای طبعی سرد و خشک بوده و هلیله کابلی طبعی معتدل و خشک دارد.هلیله زرد نیز میوه گیاهی است که در منطقه گرمسیری می روید و مصرف دارویی دارد .
فواید درمانی هلیله سیاه
تاکنون فواید درمانی بی شماری در مورد این گیاه کشف شده است که در این مقاله به معرفی مهم ترین خواص هلیله سیاه در طب سنتی می پردازیم :
1.بهبود فرایند هضم و محافظت از سلامت دستگاه گوارش
استفاده منظم از این گیاه می تواند عملکرد دستگاه گوارش شما را تقویت نموده محیط روده را به خوبی پاکسازی نموده و با بهبود عملکرد روده ها جذب عناصر مهم و حیاتی از غذای مصرفی را افزایش دهد. در عین حال ، پودر هلیله سیاه یک ملین ملایم است که باعث دفع مدفوع و رفع مواد زائد بدن و کمک به جلوگیری از یبوست می شود.با مصرف پودر این گیاه نفخ معده و تجمع گاز در روده ها کاهش یافته و دفع مدفوع به آسانی صورت خواهد پذیرفت .
2.درمان کننده زخم معده
مصرف این گیاه اسید معده را کاهش داده و با بالا بردن تولید مخاطی محافظ در معده ، باعث کاهش اسیدیته معده شود و حتی به جلوگیری از بروز زخم های دردناک معده کمک می کند.میوه هلیله سیاه سرشار از پلی فنل های آنتی اکسیدانی مانند گالیک اسید و الاجیک اسید است که در مطالعات نشان داده شده برای مبارزه با باکتریهای هلیکوباکتر پیلوری و کاهش خطر ابتلا به زخم معده بسیار مفید و موثرند.
3.دیابت و سندرم متابولیک
سطح بالای گلوکز در خون و کاهش حساسیت به انسولین به دلیل رژیم غذایی ضعیف دلیل اصلی بروز و ابتلا به دیابت نوع II و سندرم متابولیک پیشرو آن است. ترکیبات موجود در هلیله سیاه باعث کاهش سطح قند خون و افزایش حساسیت به انسولین می شود. تحقیقات نشان می دهد عصاره هلیله دارای اثر کاهش دهنده گلوکز می باشد.البته ذکر این نکته ضروری است که بیماران دیابتی که در حال مصرف داروهای کاهش دهنده قند خون می باشند می بایست قبل از استفاده از این گیاه حتما با پزشک خود صحبت کنند.
4.به کنترل وزن کمک می کند
مصرف هلیله سیاه برای کاهش و کنترل وزن بسیار مفید است. این گیاه معده را شست و شو می دهد ، به جذب ، اسمز و سیستم هضم غذا در معده کمک می کند و سرعت سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد. بنابراین خواص هلیله سیاه برای لاغری شامل مصرف بیشتر انرژی بدن،افزایش ترشح صفرا ، چربی سوزی بیشتر و در نتیجه رفع چاقی می باشد .برای لاغری به مدت چهل شب هر شب یک عدد هلیله را نیم کوب کرده و در شب اول یک عدد مصرف کنید سپس هر شب یک عدد هلیله اضافه نموده تا دوره چهل روزه کامل شود اکنون هر شب یک عدد از هلیله های مصرف خود کم کرده و پس از سپری نمودن دوره کاهش چهل روزه دوم لاغری را با تمام وضوح مشاهده کنید .
5.درمان اختلالات چشم
خوردن یک دانه از آن در روز گویند که نور چشم را چند برابر می کند .از همین رو این گیاه برای درمان بسیاری از اختلالات چشم بسیار مفید است. از آب این میوه می توان برای شست شوی چشم استفاده کرد. به همین منظور برای بهره مندی از خواص هلیله سیاه برای چشم هلیله سیاه را به همراه کمی آب در یک قابلمه (ترجیحا در یک کوزه سفالی ) خیس کنید و صبح روز بعد از این آب برای شستشوی چشم استفاده کنید. این اکسیر ضد درد و ضد التهاب بوده و برای درمان ورم ملتحمه نیز مفید است.
6.با آلرژی های پوستی مبارزه می کند
رب این میوه در درمان انواع آلرژی و حساسیت پوستی بسیار مفید است. رب هلیله به رنگ سبز روشن است و با گرفتن میوه هلیله و مالیدن آن بر روی سنگ صندل با مقدار کمی آب جوش می توان آن را تهیه کرد. این خمیر را می توان روی پوست آلوده بمالید و بدین وسیله حساسیت های پوستی خود را درمان کنید .
7.درمان اختلالات ریه
مصرف پودرهلیله برای درمان سرفه های خشک ، برونشیت و سایر اختلالات ریه پیشنهاد می شود. برای این منظور حدود نصف قاشق چایخوری پودر را با مقدار کمی عسل با قاشق مخلوط کرده و به آرامی بمکید .
8.بهبود وضعیت پوست و مو
مصرف هلیله سیاه اغلب برای درمان مشکلات پوستی مانند آکنه و بثورات پوستی و همچنین ریزش مو و شوره سر توصیه می شود. برای درمان آکنه و تحریکات پوستی ، خمیری از متشکل از پودر هلیله در آب بسیار گرم تهیه شده و پس از خنک شدن ، مستقیماً روی ناحیه آسیب دیده قرار داده شود. این درمان موضعی می توانند باعث بهبود و ترمیم پوست گشته و به جلوگیری از شیوع بیشتر آکنه کمک نمایند.روغن هلیله سیاه دارویی بسیار قدرتمند برای مقابله با ریزش مو و جلوگیری از شوره سر می باشد که استفاده مداوم از آن می تواند به بهبود وضعیت موهایتان کمک بسیاری نماید .روش مصرف هلیله سیاه برای رفع سفیدی مو بسیار ساده است کافی است موهای خود را قبل از خواب به مقدار کمی از این روغن آغشته نموده و صبح روز بعد موهایتان را بشویید .
9.ضد سرطان
بر اساس تحقیقات انجام شده هلیله سیاه با دارا بودن آنتی اکسیدان های بسیار قدرتمند و ترکیباتی هم چون گلوتاتیون،سوپراکسید دیسموتاز،اسید اللاژیک ، اسید گالیک ، اسید چبولیک ، فلاونول گلیکوزیدها ، سلنیوم، ویتامین C و ویتامین E در کاهش اثرات مخرب ناشی از استرس اکسیداتیو سلول های بسیار موثر بوده و از همین رو در پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان ها بسیار نافع است .
10.باز شدن قاعدگی
آیا هلیله سیاه قاعده آور است ؟ تحقیقات نشان می دهند هلیه سیاه برای درمان پریود نامنظم بسیار نافع است .بنابراین تاثیر هلیله سیاه بر قاعدگی شامل باز شدن قاعدگی و تنظیم پریود می باشد .
نحوه آماده سازی و بهترین نوع هلیله
پس از چیدن این میوه ها از روی درخت آن ها را در زیر نور آفتاب قرار می دهند تا خشک شود و در اثر خشک شدن این میوه ها به رنگ سیاه در می آید و سپس آماده عرضه به بازار می شود.بهترین نوع هلیله نوع بی دانه، سفت ، بدون پوسیدگی کوچکو به رنگ سیاه آن یعنی هلیه سیاه می باشد .
میزان مجاز مصرف هلیله سیاه
مقدار مجاز مصرف هلیله سیاه در طی روز بین 1 تا 6 گرم می باشد. بسته به نوع بیماری و فصلی که این گیاه در آن مصرف می شود میزان مجاز آن تغییر کرده و در مورد آن حتما با یک متخصص طب سنتی صحبت نمایید .
عوارض و مضرات هلیله سیاه
هلیله سیاه با وجود دارا بودن مزایای بی شمار برای سلامتی می تواند در برخی افراد سبب بروز برخی عوارض ناخواسته نیز گردد از همین رو با عمل به توصیه های زیر از بروز مضرات هلیله سیاه جلوگیری نمایید:
- مصرف این ماده در دوران بارداری و شیردهی مجاز نمی باشد .
- در صورت مصرف داروهای کاهنده قند خون از مصرف این گیاه خودداری نمایید .
- مصرف بیش از حد این میوه می تواند سبب بروز اسهال و در نتیجه کم آبی بدن گردد .بنابراین برای درمان یبوست این گیاه را در مقادیر تجویز شده و مجاز مصرف نمایید.
- در صورت ابتلا به بیماری های خاص و یا مصرف هر گونه دارو در مورد مصرف این گیاه و فرآورده های آن حتما با پزشک معالجتان مشورت نمایید .