|
گیاه قاصدک یکی از مهم‌ترین و پرخاصیت‌ترین گیاهان دارویی است که از هزاران سال قبل تا کنون از آن برای درمان بیماری های مختلفی استفاده می‌شود و به‌عنوان پرمصرف‌ترین و پرکاربردترین گیاهان دارویی شناخته شده است. چنان‌چه می‌خواهید در مورد گیاه قاصدک و خواص دارویی آن اطلاعات بیشتری به‌دست آورید توجه شما را به مطالعه مقاله امروز جلب می‌نماییم. |
گیاه قاصدک چیست؟
گیاه قاصدک با نام انگلیسی (Dandelion) و نام علمی (Taraxacum) از گیاهان دارویی بسیار مفید است که استفاده از آن برای درمان بسیاری از بیماری‌ها علاوه بر آن‌که شما را در برابر عوارض ناشی از مصرف داروهای شیمیایی ایمن می‌کند، می‌تواند اثر بخشی و کارآیی بیشتری نیز داشته باشد. در واقع مصرف گیاهان دارویی یکی از روش‌های طبیعی و بدون عارضه در پیشگیری و نهایتاً درمان بیماری‌های مختلف به‌شمار می‌رود که همین امر سبب استفاده گسترده از داروهای گیاهی توسط متخصصان طب سنتی شده است. طبع گیاه قاصدک سرد و تر بوده و نام‌های دیگر قاصدک شامل خبرچین، طرخشقون، طرشقوق و کاسنی بری می‌باشد.
مشخصات ظاهری گیاه قاصدک
گیاه قاصدک گیاهی گلدار، دو لپه‌ای و متلق به راسته مینا سانان و تیره کاسنیان می‌باشد که به‌عنوان یک گیاه علفی دائمی دارای ارتفاعی در حدود 40 سانتی‌متر، و ریشه‌ی به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد می‌باشد. ساقه و ریشه این گیاه حاوی شیر‌آبه‌ی سفید رنگی بوده و برگ‌های آن دراز و تیز می‌باشد. گل‌های قاصدک به رنگ زرد طلایی و میوه آن فندقه و کروی شکل بوده که در انتهای هر میوه کاکلی سفید به نام قاصدک قرار گرفته است. این گیاه به‌صورت خودرو در حاشیه چمن‌زارها و جاده‌ها می‌روید و اندام دارویی قاصدک شامل ریشه، برگ و گل‌ها می‌باشد.
ترکیبات شیمیایی قاصدک
ریشه این گیاه دارای ماده‌ای تلخ به نام تراگزاسین، کولین، تاراگزاسترول، تانن، تاکزین و… می‌باشد.مهم‌ترین و اصلی‌ترین ترکیبات شیمیایی موجود در صد گرم از برگ و گل قاصدک به شرح موجود در عکس زیر می‌باشد:
علت نامگذاری این گیاه به‌نام قاصدک چیست؟
در انتهای میوه فندقه این گیاه تارهای ابریشمی شکلی قرار دارد که به‌منظور بذر افشانی به اطراف پراکنده می‌شود و از همین رو آن را قاصدک نامگذاری نموده‌اند.
خواص درمانی گیاه قاصدک
مهم‌ترین خواص درمانی ریشه، برگ و گل قاصدک در طب سنتی به شرح زیر می‌باشد:
1) پاکسازی کبد
این گیاه به‌علت دارا بودن ویتامین ث و کاروتنوئیدی طبیعی به نام لوتئین گیاهی بسیار مفید برای محافظت از سلامت کبد و پاکسازی آن به شمار می‌رود. دمنوش قاصدک با بهبود فرایند آزادسازی صفرا خطر ابتلا به کبد چرب را کاهش داده و بسیاری از مشکلات کبدی را درمان می‌نماید.
2)کاهنده وزن
از خواص قاصدک برای کاهش وزن به سادگی نمی‌توان گذشت. این گیاه به‌علت دارا بودن خواص دیوروتیک سبب کاهش اِدِم و حذف آب اضافی بدن می‌شود و تورم را در بدن کاهش می‌دهد. همچنین این گیاه سرشار از فیبر بوده و با دارا بودن کالری بسیار پایین از نفخ و یبوست پیشگیری کرده و بدین طریق با کاهش حجم توده بدنی به کاهش وزن کمک می‌کند.
3) ضد سرطان
این گیاه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها و فلانوئید‌هاست. وجود چنین ترکیبات قدرتمندی در این گیاه سبب شده است تا مصرف گل قاصدک موجب سم‌زدایی بدن و ممانعت از تکثیر و رشد بی‌رویه سلول‌های سرطانی گردد. براساس تحقیقات انجام شده خواص ضد سرطانی قاصدک در درمان سرطان پروستات کاملاً به اثبات رسیده و می‌تواند در پیشگیری از ابتلا به این بیماری مؤثر و کاربردی باشد.
4) تنظیم فشار خون
همان‌طور که قبلاً گفته شد قاصدک ماده‌ای دیورتیک است که با افزایش حجم ادرار می‌تواند در تنظیم و تعادل فشار خون مؤثر و کابردی باشد. این گیاه سرشار از فیبر بوده و با دارا بودن پتاسیم ماده‌ای شگفت‌انگیز برای جلوگیری از افزایش فشار خون در بدن شناخته شده است.
5) تقویت سیستم ایمنی بدن
برگ و ریشه قاصدک به‌علت دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌ها و اسید‌های چرب ضروری دارای خواص ضد التهابی می‌باشد. بنابراین مصرف اندام‌های دارویی این گیاه علاوه بر کاهش التهاب، درد و تورم در تقویت سیستم ایمنی بدن نیز کاربرد وسیع و گسترده‌ای دارد.
6) بهبود عملکرد دستگاه گوارش
با مصرف ریشه و برگ قاصدک عملکرد معده را بهبود بخشیده و از بروز بسیاری از اختلالات گوارشی جلوگیری نمایید. فیبر بالای موجود در قاصدک درمان مناسبی برای سوء‌هاضمه به‌شمار می‌رود و دارویی مقوی و ملین می‌باشد. ترکیبات آنتی‌باکتریال موجود در این گیاه روده بزرگ را به‌خوبی پاکسازی کرده و به حذف مواد زائد از بدن کمک می‌کند.
7) بهبود قوه بینایی
قاصدک با دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام لوتئین و زاگزانتین ماده‌ای مفید برای تقویت چشم‌ها و بهبود قوه بینایی به شمار می‌رود. خوردن دم‌کرده و ریشه و برگ قاصدک دارویی مفید برای جلوگیری از بسیاری از بیماری‌های چشمی می‌باشد.
8) مفید برای پوست و مو
از خواص قاصدک برای سلامتی پوست و مو نیز غافل نشوید. ترکیب آب قاصدک با شیرآبه آن و استفاده موضعی آن بر روی پوست و مو درمان مناسب و مؤثری برای رفع آکنه، رفع التهابات پوستی، بهبود ظاهر پوست و رفع شوره‌سر می‌باشد. همچنین رشد مو را افزایش داده و به جوانسازی پوست کمک می‌کند.
9) محافظت از سلامت کلیه‌ها
قاصدک به‌علت دارا بودن سدیم، سموم بدن را به‌سرعت از بین برده و سبب ایجاد تعادل میان سطح الکترولیت‌های بدن و یون سدیم و پتاسیم در خون می‌شود. خواص دیوروتیک این گیاه با عفونت ادراری مقابله نموده و به آسانی می‌تواند بسیاری از مشکلات کلیوی را برطرف نماید.
10) سلامت استخوان‌ها
کلسیم، لوتئین و ویتامین ث موجود در قاصدک از بروز آسیب‌های استخوانی جلوگیری نموده و از کاهش تراکم استخوان جلوگیری می‌نماید.
نحوه استفاده از گیاه قاصدک
شما می‌توانید برای تهیه چای قاصدک یا دمنوش قاصدک مقداری از برگ، ریشه و یا گل‌های قاصدک را خرد کرده و درون یک قوری بریزید و یک لیوان آب جوش به آن اضافه کنید و 10 دقیقه آن‌ها را با هم بجوشانید سپس آن را صاف کرده و روزانه تا 3 فنجان از این دمنوش بنوشید.
با توجه به اینکه این دمنوش ادرارآور است میزان آب مصرفی خود در روز را افزایش دهید همچنین می‌توانید برگ‌های قاصدک را به سالاد اضافه نموده و بدین طریق از مزایای ارزشمند این گیاه بهره‌مند شوید.
مضرات و موارد منع مصرف گیاه قاصدک
مصرف قاصدک توسط افراد مبتلا به مشکلات کبدی، مشکلات صفراوی، زخم اثنی‌عشر و نارسایی‌های کلیوی ممنوع می‌باشد. برای جلوگیری از بروز مضرات قاصدک حتی‌الامکان از مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی خودداری نمایید.