| بیماری صرع یکی از بیماری های مزمن است که در اثر تشنج های مکرر ایجاد می شود و افراد مبتلا به صرع در هنگام وقوع تشنج هوشیاری خود را از دست داده و دچار گیجی می شوند .این بیماری که سبب مختل شدن عملکرد سلول های عصبی می شود بیماری بسیار مهمی می باشد که به سادگی نمی توان از آن گذشت .بنابراین در سلامت وب امروز تصمیم گرفتیم تا شما را با بیماری صرع و موضوعات مهم پیرامون آن آشنا نماییم. |
بیماری صرع چیست؟
بیماری صرع یکی از بیماری های مزمن سیستم عصبی است که در اثر تشنج های پی در پی و مداوم عملکرد سلول های عصبی مغز را مختل کرده و با علایمی همچون از دست دادن هوشیاری گذرا و یا غش کردن فرد همراه می باشد.این بیماری انواع مختلفی دارد که در ادامه نوشتار سلامت وب امروز به معرفی انواع این بیماری می پردازیم:
انواع بیماری صرع به همراه علائم آن
انواع بیماری صرع شامل دو نوع عمومی و کانونی (که در اصطلاح به آن پارتیال می‌گویند) می باشد. در ادامه به تفکیک به معرفی هر کدام از این موارد می پردازیم :
1.صرع عمومی
صرع عمومی معمولا به علت تاثیر یک فعالیت الکتریکی غیر عادی بر تمام مغز یا بخش عمده مغز ایجاد شده و بخش زیادی از بدن را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. انواع مختلف این مشکل به دسته های زیر تقسیم می شود:
- تشنج تونیک- کلونیک :این وضعیت رایج ترین نوع تشنج بوده و باعث ایجاد سفتی در کل بدن و کاهش سطح هوشیاری فرد می شود.
- تشنج پنهان: سطح هوشیاری فرد به میزان محدود کاهش یافته و فقط در حد چند ثانیه ادامه می‌یابد. شیوع این مشکل در کودکان بیشتر از بزرگسالان است.
- تشنج میوکلونیک: این عارضه در اثر انقباض ناگهانی عضلات ایجاد شده و سبب لرزش بدن و تکان های ماهیچه ای خواهد شد.
- تشنج تونیک: سطح هوشیاری فرد به میزان محدودی کاهش یافته و فرد دچار گرفتگی و خشکی عضلات می‌شود.
- تشنج آتونیک: سطح هوشیاری به میزان محدود کاهش یافته و در برخی مواقع شاهد لنگیدن و غش کردن فرد خواهیم بود.
2.صرع کانونی
این وضعیت سبب ایجاد اختلال در فعالیت های الکتریکی در یک نقطه از مغز خواهد شد و در نتیجه در هنگام بروز حمله با توجه به نقطه تحریک شده مغز علایم خاصی را فرد مشاهده خواهد نمود.حالت های اصلی صرع کانونی به شرح زیر می باشد:
- تشنج کانونی ساده: تکان های عضله یا احساسات عجیب در یک دست یا یک پا ،احساس سوزن سوزن یا مور مور شدن در یک نقطه از بدن از شاخص ترین علایم این وضعیت بوده و فرد هوشیاری خود را در این حالت از دست نمی دهد.
- تشنج کانونی پیچیده: این وضعیت معمولاً در یک نقطه از مغز (لوب گیجگاهی) آغاز می شود اما امکان مشاهده آن در همه نقاط مغز وجود دارد. در نتیجه این وضعیت فرد دچار مشکلات ادراکی و بینایی شده و حالات غیر عادی از خود نشان خواهد داد.در صورتی که تشنج کانونی به تشنج عمومی تبدیل شود فرد به اصطلاح دچار تشنج عمومی ثانویه شده است.
چه عواملی باعث ابتلا به بیماری صرع می‌شود؟
علت بیماری صرع در برخی موارد ناشناخته مانده و واقعا نمی توان هیچ دلیل مشخصی برای آن پیدا نمود .این وضعیت به نام صرع ایدیوپاتیک شناخته می شود و بیشتر جنبه ارثی در این حالت مطرح می باشد.بنابراین می توانیم بگوییم بیماری صرع ارثی است و عوامل ارثی (ژنتیک) در ارتباط با این مشکل تاثیرگذار می باشند.اما شایع ترین علل ابتلا به این بیماری به عنوان صرع نشانه دار را می توان موارد زیر برشمرد :
- ایجاد بافت اسکار در یک نقطه از مغز
- وارد شدن ضربه به سر
- سکته مغزی
- فلج مغزی
- وجود تومور در مغز و یا سرطان مغز
- ابتلا به بیماری مننژیت یا آنسفالیت مغزی
چه عواملی باعث تحریک علایم بیماری صرع می‌شوند؟
برخی عوامل می توانند سبب تشدید علایم این بیماری شوند.عوامل احتمالی تحریک و تشدید علائم این بیماری به شرح زیر هستند:
- استرس
- مصرف برخی داروهای خاص مثل دارو های ضد افسردگی و آرام بخش
- کم‌خوابی یا خستگی
- وعده های غذایی نامنظم
- پایین آمدن سطح قند خون
- قاعدگی و پریود
- ابتلا به بیماری هایی که باعث افزایش دمای بدن می‌شوند.
- بازی های ویدیویی و رایانه ای
علل بیماری صرع از دیدگاه ابوعلی سینا
عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه از دیدگاه ابوعلی سینا عفونت مغزی، تومور مغزی، علل ارثی، مسمومیت، اختلال هورمونی، عدم تعادل PH خون، ضربه مغزی، خیره شدن به نمایشگر یا تلویزیون، پوشاندن سر هنگام خواب، اختلال دستگاه گوارش، یبوست، انگل معده و روده، شوک، زخم گلوله، مننژیت یا آنسفالیت، آسیب های زایمان، افت قند خون،اسید فنیل پیرویک (در ادرار نوزادان و کودکان)، هر چه که به نوعی باعث تضعیف قلب است،
سردی (خوراکی‌های ترش و بی‌مزه)، مواد سودازا، اغذیه‌ی ترش، لبنیات، پیاز، سیر، میوه، سبزی (افراط)، حبوبات، اغذیه‌ی خیلی چرب یا شیرین، شب زنده‌داری، خوابیدن بعد از پرخوری، گشنیز، کاهو، گوشت، جگر حیوانات، سوسیس، کالباس، پیتزا، قارچ، ساندویچ، ورزش با معده‌ی پر، احساس افسردگی، آب حاوی کلر، فعالیت جنسی شدید، شستشوی اطفال با آب گرم (عامل مهم ابتلا به صرع در سال های بعد است)، کمبود ویتامین6 B ، زیادی یا کمی کلسیم، کیوی (غش در کودکان زیر پنج سال) و .. می باشد.
بیماری صرع چگونه تشخیص داده می شود؟
متداول ترین روش های تشخیص بیماری صرع و تعیین علت آن که از سوی متخصصان مغز و اعصاب به بیمار پیشنهاد می شود موارد زیر می باشد:
1.نوار عصب
2.آزمایش خون برای بررسی وجود عفونت در خون و یا بررسی علل ژنتیکی
3.الکترو آنسفالوگرافی (EEG)
4.سی تی اسکن
5.ام آر آی (MRI)
6.اسکن ام آر آی عملکردی (FMRI)
7.مقطع نگاری رایانه ای تک فوتونی (SPECT)
بیماری صرع چگونه درمان می شود؟
فرآیند درمان بیماری صرع خفیف عموما با تجویز داروهای بیماری صرع مانند لوتیراستام (کِپرا)؛ لاموتریژین (لامیکتال)؛ توپیرامات (توپاماکس)؛والپروئیک اسید (دپاکوت)؛ کاربامازپین (تگرتول)؛اتوسوکسیماید (زارونتین) آغاز می شود. در صورتی که مصرف دارو برای درمان بیماری صرع موثر نباشد متخصصین مغز و اعصاب از روش های دیگری برای درمان این عارضه و کنترل علایم آن استفاده می کنند .این روش ها عبارتند از:
1.عمل جراحی
در صورتی که علت تشنج محدود بوده و نواحی مشخصی از مغز را که مسئول کنترل عملکرد های حیاتی بدن مانند کنترل اعضا، بینایی یا شنوایی می باشد را تحت تاثیر قرار نداده باشد پزشک از روش جراحی استفاده کرده و در طی عمل ناحیه‌ای از مغز را که باعث ایجاد شرایط تشنج شده است را حذف می نماید.
2.تحریک عصب واگ
پزشکان با جاگذاری یک ابزار به نام تحریک کننده عصب واگ در زیر پوست سینه و اتصال سیم‌های این دستگاه به عصب واگ در ناحیه گردن مانع از بروز حملات صرع می شوند.
3.رژیم کتوژنیک
بهره مندی و پیروی از یک رژیم غذایی خاص که حاوی چربی های مفید بوده و دارای سطح پایین کربوهیدرات می باشد (رژیم کتوژنیک) در کنترل علایم این بیماری و جلوگیری از بروز حملات صرع مفید می باشد .البته این رژیم می بایست تحت نظر پزشک و با دستور وی انجام شود.
4.طب سنتی
جهت درمان صرع با طب سنتی استفاده از درمان های سودا، یوگا یا مدیتیشن روزی سی دقیقه (پانزده دقیقه صبح و پانزده دقیقه عصر)، به مدت سه ماه رژیم آب انگور رسیده با یک قرص مخمر آبجو (هر روز)، سوپ «نخود +مرغ»، جوشانده‌ی «ناخنک (3) + بهار نارنج (7) + تیول (5) + بادرنجبویه (9)» (برحسب گرم)، «هلیله ی کابلی + ایارج فیقرا + غاریقون» (به مقدار مساوی) را پودر کنید و معجون بسازید و روزی سه گرم مصرف کنید؛
روزی سه نوبت شربت «عسل با موم + نمک + تخم جعفری + صدف پودر شده + کمی زعفران»، اسفند + آب انگور سیاه یا قرمز (5/3 لیتر) – بجوشانید و صاف کنید و روزی 60 گرم مصرف کنید؛ «عاقرقرحا به اندکی افیون + اسطوخودوس + بسفایج + مغز پسته + مویز + عسل» – روزی یک قاشق، خیسانده‌ی پانزده تا بیست و پنج گرم بسفایج را بجوشانید و صاف کنید و پره های فلوس و تخم خیار چنبر خیسانده و له شده را با روغن زیتون به آن اضافه کنید و میل کنید؛ کمی بادرنجبویه و بهارنارنج را در شیر بجوشانید و صاف کنید و با عسل و یک قرص مخمر آبجو میل کنید؛
دم کرده‌ی «بابونه به اسطوخودوس» (هر روز)، ماء الأصول، شربت حرمل، منضج سودا و بلغم غلیظ، حب آنغوزه (روزی سه عدد)، معجون سیسالیوس، تریاق فاروق، گل خطمی (جوشانده یا تنتور)، اسطوخودوس + عاقر قرحا + سکنجبین، روزی 15 گرم سداب را در یک و نیم لیوان آب بجوشانید و صاف کنید و بنوشید (بهتر است در حمام میل کنید): آب انگور قرمز غلیظ و ضمان عود صلیب، غاریقون، هوره، جوشانده‌ی تخم رازیانه – پس از جوشیدن، شعله را خاموش کنید و به جوشانده گل گاوزبان اضافه کنید تا دم بکشد.
آیا مبتلایان به بیماری صرع می توانند ازدواج کنند؟
بیماری صرع اگر چه می تواند به صورت ارثی منتقل شود، اما بسیاری از فرزندانی که والدین شان دچار این بیماری هستند، هیچ گاه به صرع مبتلا نمی‌شوند. بنابراین در صورت انجام آزمایشات ژنتیک و مشاوره های پزشکی قبل از ازدواج با یک متخصص ژنتیک یا مغز و اعصاب در مورد بیماری صرع و ازدواج در صورت تایید پزشک مبنی بر عدم مشکل ازدواج بلامانع است . قبل از بارداری یا به محض اطلاع از بارداری در مورد مصرف داروها با پزشک صحبت کرده و حتما در این دوران تحت نظر پزشکتان باشید.
در صورت دچار شدن فرد به تشنج چه اقداماتی باید انجام داد؟
مهم ترین اقدامات برای فردی که دچار تشنج ناشی از صرع شده است شامل موارد زیر می باشد:
- اشیاء خطرناک را از دسترس فرد دور نگهدارید.
- از سر بیمار مراقبت کنید تا به جایی برخورد نکرده و آسیب جدی تری نبیند.
- برای جلوگیری از بروز مشکلات تنفسی و خفگی از خوراندن مواد غذایی و حتی آب به فرد خودداری نمایید.
- پس از توقف حمله صرع فرد را از نظر علایم حیاتی کنترل کنید.
- در هر صورت برای جلوگیری از آسیب شدیدتر با مرکز اورژانس 115 تماس بگیرید.
