| کیسه صفرا یکی از اعضای مهم بدن است که در حفظ حیات فرد و بهبود عملکرد سایر ارگان های بدن نقش مهم و موثری دارد.صفرای تولید شده در کبد در این کیسه کوچک نگهداری می شود و این عضو در هضم و تجزیه سلول های چربی نقش بسیار بسزایی دارد .در برخی مواقع ممکن است کیسه صفرا دچار مشکلاتی شود که در مقاله امروز سلامت وب به بررسی اختلالات صفراوی و راه درمان آن پرداخته ایم. |
اختلالات صفراوی چیست؟
اختلالات صفراوی بر اثر اختلال در عملکرد کیسه صفرا ایجاد می شود .این کیسه کوچک تا زمانی که سالم است کسی اهمیت حضور او را در بدن درک نمی کند اما شروع درد و ناراحتی در کیسه صفرا سرآغاز بروز مشکلاتی مانند اختلالات صفراوی است .اما آیا می دانید کیسه صفرا چیست ؟
آشنایی با کیسه صفرا
کیسه صفرا کیسه ای کوچک است که محل نگهداری و انبار صفرای تولید شده توسط کبد می باشد .محل قرار گرفتن این کیسه در زیر کبد بوده و مسئول انتقال صفرا از طریق مجاری صفراوی به روده ها پس از صرف غذاهای پر چرب جهت هضم و جذب بهتر چربی ها می باشد .اختلالات صفراوی معمولا در مراحل اولیه بدون علامت می باشند و مهم ترین دلایل ایجاد آن ها بر اساس تدابیر طب سنتی موارد زیر می باشد:
عوامل ایجاد یا تشدید کننده اختلالات مجاری صفراوی
بر اساس طب سنتی و طب بوعلی سینا عواملی مانند تندخویی و بدبینی،نمک،قرص های جلوگیری از بارداری،مسهل های شیمیایی،مصرف زیاد مرکبات،گوشت قرمز،شیر و پنیر تخمیر شده،میوه های هسته دار،کرفس،غذاهای چرب و گوشتی و سرخ کرده و شور،توت،آلبالو،مصرف سیر بیش از اندازه،مربای پوست پرتقال یا نارنج،کمبود ویتامین های آ،ب و کا از مهم ترین عوامل ایجاد اختلالات صفراوی به شمار می آیند .سایر عواملی که بر اساس طب نوین منجر به ایجاد اختلالات صفراوی می شوند موارد زیر می باشند:
1- سنگ صفرا
تولید سنگ های بزرگ و کوچک در داخل کیسه صفرا یکی از علل ایجاد اختلالhت صفراوی است که می تواند دردناک و در برخی مواقع کاملا بدون علامت باشد .
2- کولیک صفراوی
کولیک صفراوی زمانی ایجاد می شود که سنگ صفرا در مجرای صفراوی انسداد ایجاد می کند. دراین حالت انقباضات کیسه صفرا جهت رفع مسدودیت آغاز شده و فرد احساس دردی شدید خواهد داشت.
3- التهاب کیسه صفرا
التهاب کیسه صفرا در اثر ترشح بیش از حد صفرا به علت وجود سنگ های صفراوی، مصرف دخانیات، ابتلا به انواع عفونت ها و حتی تومورها ایجاد می شود. شدت این بیماری در برخی مواقع به حدی است که سبب پاره شدن کیسه صفرا و در نتیجه درمان با جراحی خواهد شد .
علایم اختلالات صفراوی
شایع ترین علائم و نشانه های اختلالات صفراوی ،علایم انسداد مجاری صفراوی یا بیماری های کیسه صفرا عبارتند از:
- درد شدید در ناحیه شکم
- دردی که به شانه راست می زند و گاهی کمر را نیز درگیر می کند.
- ایجاد دل درد پس از خوردن غذای چرب
- ایجاد درد تیز و کرامپی هنگام کشیدن نفس عمیق
- درد در ناحیه قفسه سینه
- سوزش سر دل
- سوء هاضمه
- احساس زیاد شدن گاز معده
- احساس پری در شکم
- تهوع، استفراغ و تب لرز
- زردی (پوست و چشم ها)
- تغییر رنگ غیر طبیعی مدفوع به رنگ روشن تر و خاکستری
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
همان طور که گفتیم در برخی مواقع اختلالات صفراوی و اتساع مجاری صفراوی داخل کبدی کاملا بدون علامت و در برخی مواقع همراه با علایم یاد شده در بند قبلی می باشند .بدین منظور اگر فرد چاقی می باشید ،اگر از چربی و کلسترول بالای خون رنج می برید و یا مصرف غذاهای چرب در برنامه غذایی شما بالاست بهتر است برای بررسی وضعیت کیسه صفرای خود از حیث ابتلا به اختلالات صفراوی یا عدم ابتلا به یک فوق تخصص گوارش مراجعه نمایید تا با تشخیص به موقع از گشاد شدن مجاری صفراوی جلوگیری نمایید .
روش های تشخیص اختلالات صفراوی چیست؟
پزشک پس از بررسی و معاینه بالینی و گرفتن شرح حال شما از روش های تشخیصی زیر برای تعیین عملکرد کیسه صفرا و وجود اختلالات صفراوی استفاده می نماید .این روش ها عبارتند از:
- عکسبرداری با اشعه ایکس
- سونوگرافی
- آزمایش خون
- سی تی اسکن شکم
- اسکن رادیونوکلئید کیسه صفرا
- کلانژیوگرافی آندوسکوپیک پس‌رونده
اختلالات صفراوی چگونه درمان می شود؟
پس از بررسی وضعیت صفرا روش های زیادی برای درمان اختلالات صفراوی برای پزشک وجود دارد که از آن ها با توجه به شرایط شما و سیر پیشرفت بیماری جهت درمان شما استفاده می نماید .متداول ترین روش های درمان به شرح زیر می باشد
1- درمان با طب بوعلی سینا یا طب سنتی
طب سنتی برای درمان اختلالات صفراوی از روش گیاهی و طبیعی استفاده می نماید .درمان گیاهی انسداد مجاری صفراوی شامل مصرف آب زرشک،آلبالو،انگور،کرفس،نعناع،ریواس،عرق کاسنی،آب خیار +شکر+خیار چنبر+تمر هندی،آب شلغم خام ،خیسانده ی آلو،آبغوره،دوغ،ماست می باشد .همچنین می توانید «آب انار شیرین با پیه یا لفاف داخل آن+شکر+آب لیموترش+کمی آب »را بجوشانید تا آب آن نصف شود و سپس یک تا دو استکان از آن را در روز بنوشید .مصرف سوپ «ماش+گشنیز+جو+عدس+شلغم+هویج+آبغوره »،جوشانده ی «گل همیشه بهار +بنفشه خشک » نیز در درمان بسیار نافع است .
2- اصلاح تغذیه
پیروی از یک برنامه غذایی سالم شامل میوه ها و سبزیجاتی مانند سیر ،شاهی، هویج، شاتوت، هندوانه، آلبالو ،تمر هندی ،خرمالو،لیموترش،مرکبات و چربی های سالم و مواد غذایی حاوی امگا3 مانند گردو و ماهی می تواند در این زمینه مفید به شمار آید .
3- درمان های دارویی و جراحی
درمان های دارویی و جراحی در نهایت از مهم ترین و موثرترین روش های درمان این عارضه شناخته شده است .کاستن کلستورل توسط داروهای کاهنده کلسترول به عنوان درمان دارویی اختلالات صفراوی به شمار می آید .در افرادی که ریسک انجام عمل حراجی برایشان وجود دارد از طریق پوست یک لوله‌ی دِرَن در داخل کیسه صفرایشان قرار داده می‌شود.این روش به استنت گذاری در مجاری صفراوی شهرت دارد و پس از آن استفاده از روش جراحی به وسیله لاپاراسکوپی
شایعترین راه درمان التهاب مجاری صفراوی و درمان تنگی مجاری صفراوی می باشد .
چگونه از بروز اختلالات صفراوی جلوگیری نماییم؟
- زیاده روی در مصرف غذاهای چرب و روغنی ممنوع می باشد.
- از مواد غذایی پر فیبر مانند میوه ها و سبزیجات تازه استفاده کنید .
- روزانه بین 8 تا 10 لیوان آب بنوشید.
- ورزش کنید.
- وزنتان را متعادل نگهدارید.
- از مصرف نوشیدنی های کافئین دار، محصولات لبنی پرچرب و خوراکی های بسیار شیرین خودداری کنید.