| ویتامین ث یکی از ویتامین های حیاتی و مورد نیاز بدن است که در ترمیم بافت های بدن ،رشد سلولی ،تقویت سیستم ایمنی بدن و تولید کلاژن نقش مهمی داشته و کمبود آن می تواند منجر به بروز عوارض بی شماری برای بدن شود .یکی از شایعترین مشکلاتی که در اثر کمبود ویتامین ث در بدن ایجاد می شود ابتلا به نوعی بیماری به نام اسکوربوت می باشد . بیماری اسکوربوت و علایم آن موضوعی است که سلامت وب امروز بدان پرداخته است . |
بیماری اسکوربوت چیست؟
بیماری اسکوربوت یا اسکوروی در اثر شکسته شدن کلوژن ها به علت کمبود وجود ویتامین ث در بدن ایجاد می شود .بیماری اسکوربوت می تواند سبب زخم شدن لثه ها و خونریزی خود به خودی لثه ها و درد دندان ها شده و پیامد های دیگری از قبیل کم خونی، بی حوصلگی، خستگی و … را به همراه داشته باشد .
تاریخچه کشف بیماری اسکوربوت
علایم بیماری اسکوربوت برای اولین بار در سال 1550 میلادی در بین یونانیان و مصریان مشاهده شد و نهایتا در سال 1746 میلادی جراح نیروی دریایی بریتانیا به نام جیمیل لید بر اساس مطالعات انجام شده خود ثابت کرد که مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین ث مانند مرکبات در درمان و جلوگیری از ابتلا به بیماری اسکوربوت که متاسفانه بسیاری از ملوانان بر اثر آن جان خود را از دست داده بودند مفید و سودمند است .
اهمیت وجود ویتامین ث
ویتامین ث یکی از مواد مغذی ضروری و مورد نیاز بدن است که سبب افزایش جذب آهن و تولید کلاژن در بدن می شود. این ویتامین همچنین در تولید دوپامین، نوراپی نفرین، اپی نفرین و کارنیتین مورد نیاز بدن نقش بسزایی دارد.
علائم ابتلا به بیماری اسکوربوت
علایم ابتلا به بیماری اسکوربوت عمدتا بین 8 الی 12 هفته در بدن ظاهر می شوند و شامل موارد زیر می باشند :
- کم خونی
- درد عضلانی و استخوانی
- تورم یا ادم
- لکه های کوچک قرمز ناشی از خونریزی زیر پوست
- فر خوردن موها
- التهاب لثه و افتادن دندان ها
- عدم ترمیم سریع زخم
- تنگی نفس
- تغییرات خلقی و افسردگی
- خونریزی ناگهانی و خود به خود
- نوروپاتی
- تب و تشنج
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- تحریک پذیری
- کبودی
علل و عوامل افزایش خطر ابتلا به اسکوربوت
علت اصلی بروز این بیماری مصرف ناکافی منابع غذایی حاوی ویتامین ث یا اسید اسکوربیک می باشد. از آن جا که بدن انسان قادر به سنتز ویتامین ث نمی باشد بنابراین برای تامین این ویتامین می بایست مصرف میوه ها و سبزیجات تازه را در اولویت غذایی خود قرار دهید .سایر عوامل موثر در بروز بیماری اسکوربوت عوامل زیر می باشد:
- ابتلا به بیماری هایی مانند بی اشتهایی عصبی و سایر اختلالات روانی
- پیروی از رژیم های غیر استاندارد
- افزایش سن
- ابتلا به بیماری هایی نظیر بیماری کرون، کولیت اولسراتیو، شیمی درمانی
- استعمال دخانیات
- عدم مسواک زدن و مالش لثه ها
بیماری اسکوربوت چگونه تشخیص داده می شود ؟
جهت تشخیص بیماری اسکوربوت پزشک از معاینات بالینی ،آزمایشات تصویر برداری و تست های خونی (بررسی و اندازه گیری سطح ویتامین ث در سرم خون ) استفاده می نماید تا بدین طریق به وجود این بیماری در بدن فرد مراجعه کننده پی برده و آن را تشخیص دهد .
بیماری اسکوربوت چگونه درمان می شود؟
درمان بیماری اسکوربوت تجویز مکمل حاوی ویتامین ث به صورت زیر می باشد :
- 1 تا 2 گرم در روز به مدت 2 تا 3 روز
- 500میلی گرم در روز به مدت 7 روز
- 100 میلی گرم در روز به مدت 1 تا 3 ماه
24 ساعت پس از آغاز روند درمان خستگی و بی حالی بیمار مبتلا به اسکوربوت به راحتی برطرف شده و سایر عوارض ناشی از این بیماری ظرف 1 الی 2 هفته از بین خواهند رفت .
درمان بیماری اسکوربوت با طب بوعلی سینا
جهت درمان این بیماری با طب بوعلی سینا از مواد غذایی حاوی ویتامین های ث و د استفاده کنید و میوه های ترش (به ویژه کیوی ،پرتقال،لیموترش و نارنگی ) را در برنامه غذایی خود بگنجانید .مالش با «سماق خیسانده شده در آب لیمو و کمی نمک »،جویدن ترخون،مالش لثه با آب لیمو،مالش لثه با پودر پوست هلیلیه ی زردکه در آب لیمو خیسانده باشد ،مالش لثه با روغن زیتون تلخ،جوانه ی یونجه،پیاز،اب گوجه فرنگی +آب لیموترش +پیاز و بولاغ اوتی از سایر راهکارهای ارائه شده توسط بوعلی سینا برای درمان این بیماری به شمار می روند .
عوارض ناشی از ابتلا به بیماری اسکوربوت
شایع ترین عوارض بیماری اسکوربوت یا عوارض کمبود ویتامین ث در بدن شامل موارد زیر می باشد :
- آسیب مغز کودک در دوران جنینی و پس از تولد
- وقوع مرگ ناگهانی و غیر منتظره ناشی از نارسایی قلبی
- خونریزی عمقی پوست
- ضعف های جسمی در استخوان و سایر ساختارهای مرتبط
چگونه از ابتلا به بیماری اسکوربوت پیشگیری نماییم ؟
جهت پیشگیری از ابتلا به بیماری اسکوربوت پیروی از یک برنامه غذایی حاوی منابع غذایی ویتامین ث مانند ( مرکبات علی الخصوص پرتقال و لیمو ،توت ها ،گوجه فرنگی ،گوجه سبز ،کیوی ،گیلاس ) و مصرف مکمل های حاوی این ویتامین با تجویز پزشک در پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار موثر است .میزان مصرف مورد نیاز روزانه ویتامین ث بر حسب سن به صورت زیر می باشد:
- تا 6 ماهگی: ۴۰ میلی گرم
- 7 تا 12 ماهگی: 50 میلی گرم
- 1 تا 3 سالگی: 15 میلی گرم
- 4 تا 8سالگی: 25 میلی گرم
- 9 تا 13 سالگی: 45 میلی گرم
- 14 تا 18 سالگی: 75 میلی گرم برای مردان و 65 میلی گرم برای زنان
- 19 سال و بالاتر: 90 میلی گرم برای مردان، 75 میلی گرم برای زنان
