بیماری زخم اثنی عشر یکی از شایع ترین زخم های ایجاد شده در دستگاه گوارش است که زخم ناشی از آن در آستر دوازدهه که قسمت فوقانی روده کوچک است ، ایجاد می شود.علایم ابتلا به زخم معده و زخم اثنی عشر مشابه هم بوده و می تواند موجب احساس درد در قسمت فوقانی شکم دقیقاً زیر استخوان جناغ سینه شود .در سلامت وب امروز به بررسی بیشتر این بیماری ،علایم بروز آن و روش های تشخیص و درمان ان پرداخته ایم و مطمئنا مطالعه این مقالعه می تواند اطلاعات دقیق و کاملی را در مورد این بیماری خدمتتان ارائه نماید . |
بیماری زخم اثنی عشر چیست؟
بیماری زخم اثنی عشر یکی از بیماری های گوارشی است که زخم های باز آن در پوشش مجاری گوارشی به وجود آمده و در واقع انتهای دهانه معده وابتدای روده باریک را درگیر می نماید .خوشبختانه این بیماری خوش خیم بوده و ابتلا به آن سبب سرطان و زخم بدخیم نمی شود.
مکانیسم ایجاد زخم در اثنی عشر
غذا پس از بلعیدن از دهان وارد مری و سپس وارد معده میشود. اسید معده به هضم غذا کمک کرده و مواد غذایی در این کیسه با هم در آمیخته شده و سپس وارد نخستین بخش روده کوچک که اثنیعشر یا دوازدهه می باشد میشود.در این محل مواد غذایی مجددا با ترکیبات شیمیایی به نام آنزیم ها ترکیب شده و به سرعت تجزیه می گردند تا مواد مغذی موجود در آن ها جذب بدن گردد .اکنون در صورت وجود هر کدام از موارد زیر ممکن است این بیماری ایجاد گردد .این عوامل عبارتند از :
- زیاد بودن اسید معده در مجاری گوارشی و معده
- بروز مشکلات ساختاری در پوشش معده
- عدم وجود تعادل در فرایند هاضمه
- تخریب و ساییده شدن دیواره داخلی مجاری گوارشی
- ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری
- مصرف برخی از داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی از قبیل ایبوپروفن ، ناپروکسن و …
علایم ابتلا به بیماری زخم اثنی عشر
رایج ترین علامت ابتلا به بیماری زخم اثنی عشر را سوزش سر دل عنوان نموده اند اما تحقیقات نشان داده است موارد زیر نیز می تواند پیش آگهی برای ابتلا به این بیماری قلمداد شود .این نشانه ها عبارتند از :
- دردهای شکمی پس از خوردن غذا
- دردهای شکمی در اثر خالی بودن معده
- سوء هاضمه
- احساس سیری در صورت خالی بودن معده
- نفخ شکم
- حالت تهوع
- وجود خون در مدفوع
- عفونت روده
- استفراغ و ….
عوامل موثر در ابتلا به زخم اثنی عشر
مهم ترین عواملی که ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند و به عنوان فاکتورهای خطرساز در این زمینه معرفی شده است شامل موارد زیر می باشد:
- عوامل ژنتیکی و سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری
- سن بالای 70 سال
- سابقه ابتلا به زخم معده
- مصرف داروهای ضد انعقاد در دراز مدت
- استعمال دخانیات
- مصرف مواد غذایی پر ادویه و تند
- داشتن استرس زیاد
بیماری زخم اثنی عشر چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورت مشاهده هر یک از علایم فوق الذکر بهتر است هر چه سریع تر به یک پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید .با توجه به مشابهت علایم این بیماری با بیماری هایی مانند سنگ کیسه صفرا،رفلاکس معده و زخم معده استفاده از روش خای تشخیصی زیر به تشخیص دقیق تر این بیماری و انتخاب شیوه درمانی مناسب برای بهبودی در کوتاه ترین زمان ممکن کمک بسیاری می نماید .
- آندوسکوپی یا کولونوسکوپی
- تست مدفوع سه نوبته برای بررسی وجود خون در مدفوع
- آزمایش خون یا تست تنفس برای تشخیص هلیکوباکترپیلوری
- عکسبرداری با شعه ایکس و با استفاده از ماده حاجب محلول باریم
بیماری زخم اثنی عشر چگونه درمان می شود؟
درمان بیماری زخم اثنی عشر به شیوه های متعددی قابل انجام است که در ادامه می توانید آن ها را مطالعه نمایید:
1.دارو درمانی
رایج ترین شیوه درمان این بیماری دارو درمانی است .پزشک با تجویر داروهای کاهنده اسید معده مانند فاموتیدین و سایمیتیدین، داروهای مهارکننده پروتون پمپ مانند اِمپرازول، پانتوپرازول و لانسوپرازول؛داروهای ایجاد کننده پوشش محافظتی مانند سوکرالفیت و آنتی بیوتیک ها می تواند روند پیشرفت این بیماری را متوقف نموده و آن را درمان نماید .
2.درمان با طب سنتی
ابوعلی سینا برای درمان زخم اثنی عشر با طب سنتی مصرف کباب ماهی (به مدت یک ماه با آب لیموی تازه) ،ورزش در هوای سالم ( تا 40 درصد موثر است )،استفاده از ملین های گیاهی (آب آلو-خاکشیر) ،بیست تا چهل روز رژیم انگور رسیده خصوصا قرمز یا سیاه ،هر بار که آب می نوشید چند قطره آب لیمو در آن بریزید ؛«شیرین بیان(4 گرم )+صبر زرد (1 گرم)+ رازیانه (5 گرم)+زیره ی سیاه (4 گرم)+زنیان (2 گرم ) » را 10 ثانیه در شیر بجوشانید وپنج دقیقه دم کنید و صاف کنید و با کمی عسل طی سه نوبت بنوشید ؛شیر هویج+عرق نعناع+پودر نبات،فرنی «نشاسته +عسل +شیر +کمی زنجبیل»،شیر برنج (از عسل به جای شکر استفاده کنید )،را مفید دانسته اند.
عوارض بیماری زخم اثنی عشر چیست؟
عدم درمان به موقع و کامل این بیماری می تواند سبب بروز عوارض زخم اثنی عشر گردد .این عوارض عبارتند از :
- ایجاد حفره در دیواره معده و روده
- افزایش احتمال ابتلا به عفونت شکمی
- ایجاد دردهای ناگهانی در ناحیه شکم
- مسدود شدن بخشی از مجاری گوارشی
- کاهش وزن
- خون ریزی داخلی
پیشگیری از ابتلا به زخم اثنی عشر
برای پیشگیری از ایتلا به زخم اثنی عشر بهتر است به توصیه های زیر توجه بفرمایید :
- خودداری از استعمال دخانیات
- پیروی از یک برنامه غذایی مناسب
- مصرف میوه ها و سبزیجات تازه
- مصرف داروها همراه با غذا و اجتناب از مصرف آن ها با معده خالی