| آزمایش سل فری یکی از روش های دقیق برای غربالگری سلامت جنین رد طی دوران بارداری است که با استفاده از آن می توان به راحتی هر گونه ناهنجاری های جنینی و اختلالات کروموزومی را در جنین تشخیص داده و از تولد نوزادان مبتلا به ناهنجاری های جنینی جلوگیری نمود .با توجه به اهمیت و کاربرد این آزمایش در طی دوران بارداری در مقاله سلامت وب امروز تصمیم گرفتیم تا در مورد این آزمایش ،شیوه انجام و کاربردهای آن توضیحات بیشتری را خدمتتان ارائه نماییم و اطلاعات کاملی را در مورد این تست در اختیارتان قرار دهیم . |
آزمایش سل فری چیست؟
آزمایش سل فری ( Cell-Free-Fetal-DNA) نوعی تست غربالگری غیر تهاجمی است که می تواند سلامت نوزادان را قبل از تولد و در زمان جنینی از حیث ابتلا به اختلالات کروموزومی شایع و بیماری های وابسته به آن به خوبی بررسی نموده و اطلاعات کامل و دقیقی را در مورد سلامت جنین در اختیاز پزشک معالج قرار دهد.این روش غربالگری به عنوان بهترین آزمایش غربالگری می تواند خیال شما را از بابت سلامتی جنینتان در دوران بارداری آسوده ساخته و با دقت بیشتر از 99 درصد جنین های مبتلا به اختلالت نامبرده را شناسایی نماید .
آزمایش سل فری در چه مواردی کاربرد دارد؟
این آزمایش به عنوان جدیدترین،پیشرفته ترین و بی خطر ترین متد غربالگری با نام تست نیفیتی یا NIPHT نیز شناخته می شود و به صورت کاملا غیر تهاجمی می تواند موارد زیر را به درستی بررسی نموده و گزارشات دقیق را در مورد هریک از موارد نامبرده ارائه نماید:
- سندروم داون یا تیروزومی 21
- سندروم ادوارز یا تیروزومی 18
- سندروم پاتو یا تیروزومی 13
- سندروم ترنر
- تعیین جنسیت
- لازم به ذکر است تا بدانید که این تست برای تشخیص بیماری هایی هم چون تالاسمی ،کم خونی و … روش مناسبی نبوده و تنها راه تشخیص این موارد از طریق آمنیوسنتز می باشد.
انجام این تست برای چه زنانی مناسب می باشد؟
در صورت سابقه تولد فرزند مبتلا به سندروم داون یا سایر اختلالات نامبرده ،بارداری در سنین بالا ،مثبت بودن نتیجه غربالگری سه ماهه اول بهتر است از این روش برای اطلاع از سلامتی جنینتان استفاده نمایید .همچینین زنانی که دارای هر کدام از شرایط نامبرده می باشند و علاوه بر آن دارای سابقه ابتلا به سقط نیز می باشند بهتر است برای اطلاع از سلامتی جنین خود به جای استفاده از آمنیوسنتز حتما از این روش غربالگری استفاده نمایند .
زمان مناسب برای انجام آزمایش سل فری
انجام این آزمایش در زمان مناسب به قطعیت جواب این تست کمک بسیاری نموده و فرایند غربالگری و بررسی جنین های سالم از ناسالم را آسان تر می سازد .بهترین زمان آزمایش سل فری از ابتدای هفته دهم بارداری می باشد .
آزمایش سل فری چگونه انجام می شود ؟
انجام این آزمایش بسیار ساده و آسان بوده و نیاز به ناشتایی و هیچ گونه آمادگی قبلی ندارد .برای انجام این آزمایش مقداری از نمونه خونی مادر دریافت شده و جهت بررسی در اختیار بخش ژنتیک آزمایشگاه قرار می گیرد .با توجه به این که در طول هفته پنج تا هفت بارداری DNA جنین وارد خون مادر می شود در نتیجه با دریافت نمونه خون مادر و جداسازی سلول های DNA جنینی از خون مادر به راحتی می توان آن ها را مورد بررسی قرار داده و از حیث وجود یا عدم وجود اختلالات کروموزومی در جنین اطمینان پیدا نمود .این تست می تواند در تمامی بارداری ها اعم از دو یا چند قلویی ،تخمک اهدایی ،IVF و IUI انجام شده و اطلاعات مهمی را در مورد سلامتی جنین در اختیار پزشک قرار دهد .
مزایای استفاده از این آزمایش چیست؟
مهم ترین مزایای استفاده از آزمایش سل فری شامل موارد زیر می باشد:
- نتایج حاصل از این روش 99 ٪ قطعی بوده و احتمال کسب نتایج مثبت و یا منفی کاذب در این آزمایش بسیار پایین است .
- این روش غیر تهاجمی و بدون درد بوده و در نتیجه خطری برای مادر و جنین به همراه ندارد.
- در این روش DNA سلول آزاد جنینی موجود در خون مادر مورد بررسی قرار گرفته و در نتیجه نتیجه این تست دقیق تر از آزمایشات غربالگری که در طی آن میزان پروتئین های خاصی در خون مادر اندازه گیری می گردد یعنی آزمایشات غربالگری سه ماهه اول (آزمایشات دو گانه ) و سه ماه دوم (کوادمارکر) می باشد.
مقایسه تست سل فری با تست آمنیوسنتز مزایا و معایب
آزمایش سل فری بهتر است یا آمنیوسنتز ؟ پاسخ به این سوال را می توانید در ادامه مطالعه نمایید :
- همان طور که در بندهای پیش اشاره شد این تست یک روش غربالگری غیر تهاجمی است که بیش از 99 درصد موارد اختلالات کروموزومی با استفاده از آن قابل تشخیص می باشد .اما این روش تنها یک روش غربالگری بوده و مهم ترین تفاوت آن با روش آمنیوسنتز در همین مورد می باشد .آمنیوسنتز بر خلاف سل فری یک روش تشخیصی است که با استفاده از آن می‌توانید مطمئن شوید جنین شما به سندرم داون یا سایر اختلالات کروموزومی مبتلاست یا خیر.
- نکته مهم بعدی در مقایسه این دو روش تهاجمی بودن آمنیوسنتز و غیر تهاجمی بودن سل فری است که در نتیجه انجام سل فری را آسان تر نموده است و در اثر انجام آن همانند آمنیوسنتز پارگی کیسه آب،عفونت مایع آمنیوتیک و احتمال سقط جنین مادر را تهدید نمی کند .
- در نهایت آن که برای انجام آنیوسنتز شما می بایست هزینه مربوط به مشاوره ،نمونه گیری و آزمایشگاه را پرداخت کرده و در صورت نیاز به جواب سه روزه یک نمونه خون مادر را نیز به آزمایشگاه تحویل دهید اما برای تست سل فری تنها هزینه مشاوره و آزمایشگاه را می بایست پرداخت نمایید .
- تست سل فری در هفته دهم بارداری و آزمایش آمینوسنتز که بین هفته‌های 15 تا 20 بارداری انجام می‌شود.
هزینه این آزمایش چگونه محاسبه می شود ؟
قیمت آزمایش سل فری بالاست و به نوعی یک آزمایش گران قیمت محسوب می شود که تحت پوشش برخی از بیمه ها نمی باشد .شما می توانید برای دریافت اطلاعات دقیق تر در مورد قیمت این آزمایش و هزینه انجام آن به آزمایشگاه ژنتیک شهر خود مراجعه کنید و پس از مشاوره در مورد پرداخت هزینه این آزمایش توسط بیمه گر خود اطمینان یابید .
در پایان
آزمایش سل فری یا نیفتی یکی از آزمایشات جدید غربالگری دوران بارداری است که از سوی متخصصان زنان و ژنتیک مورد استقبال فراوانی قرار گرفته است.از این روش برای دستیابی کم خطر به DNA جنینی استفاده می شود و به سادگی با استفاده از آن می توان جنین را از حیث ابتلا به اختلالات کروموزومی مورد بررسی قرار داد.منفی بودن جواب آزمایش سل فری بیان کننده سلامتی جنین و عدم ابتلای او به سندروم های کروموزومی نامبرده است .اگر نتیجه آزمایش سل فری مثبت باشد، تفسیر جواب آزمایش سل فری جنین در مورد سلامتی یا عدم سلامتی جنین و اتخاذ تصمیمات بعدی بر عهده پزشک معالج می باشد .در پایان ذکر این نکته ضروری است که اگر چه سل فری روشی بسیار کارآمد و مفید به شمار می آید اما تصمیم گیری در مورد انجام سل فری یا آمنیوسنتز با توجه به شرایط عمومی و پزشکی مادر بر عهده پزشک معالج می باشد .