توصیه های تغذیه بیماران لوپوسی
لوپوس بیماری ناشی از دستگاه ایمنی است که در آن دستگاه ایمنی به آنتی‌ژن‌های خودی واکنش نشان می‌دهد و تظاهرات پوستی، چشمی و کلیوی دیده می‌شود. متاسفانه این بیماری پیش‌رونده است و درمان قطعی برای آن وجود ندارد. بنابراین وقتی به سیر آسیب‌شناسی و بالینی بیماری توجه می‌کنیم، نکته حائز اهمیت همین التهاب است که یکی از اجزای اصلی بیماری است. به عبارت دیگر لوپوس توام با التهاب به شکل سیستمیک یا عضوی – کلیه، چشم و پوست – است. اصولا در علم تغذیه، تمهیدات خاصی برای این بیماری است تا بتوان واکنش‌های ایمنی را تا اندازه‌ای تعدیل کرد ولی نه به این معنا که تعدیل ایمنی به واسطه تمهیدات تغذیه، درمان قطعی‌ای برای بیماری لوپوس باشد. اما می‌تواند به عنوان یک درمان جانبی و کمک‌کننده دست‌کم به درمان‌های دارویی کمک کند تا فرد مبتلا به لوپوس کیفیت زندگی بهتری داشته باشد.
- یکی از اصلاحاتی که می‌توان برای بیمار مبتلا به لوپوس انجام داد، دریافت چربی است. چراکه دریافت روغن‌های هیدروژنی و جامد، التهاب‌زا هستند و حتی روغن‌های مایع گیاهی که به آنها اسیدهای چرب امگا6 می‌گوییم، هر چند برای سیستم قلب و عروقی و چربی خون مفید هستند ولی اگر به مقدار خیلی زیادی مصرف شوند التهاب‌زا خواهند بود. بنابراین در این بیماران سعی بر این است که چربی‌های جامد از برنامه غذایی آنها حذف شود و میزان مصرف امگا6 به مقدار کمی باشد. از سوی دیگر مقدار دریافت اسیدهای چرب امگا3 را که خاصیت ضدالتهابی دارند، افزایش می‌دهیم.
تحقیقات نشان داده که این روش به درجاتی به کاهش التهاب کمک می‌کند و در سیر بالینی این بیماری تاثیرگذار است. بدیهی است با پیشرفت بیماری و مشکلاتی که برای بیمار مبتلا به لوپوس به وجود می‌آید طبیعتا تدبیرهای تغذیه‌ای می‌تواند به فراخور حال بیمار تغییراتی کند. به عنوان نمونه اگر بی‌اشتهایی بیمار افزایش یابد، تمهیدات خاص تغذیه‌ای از سوی متخصص در نظر گرفته می‌شود تا از کاهش وزن جلوگیری شود. تغییرات لازم را در خصوص رژیم غذایی خود بدهید. همچنین اگر این بیماری روی کلیه‌ها اثر گذاشته باشد، علاوه بر رعایت سایر موارد فرد مبتلا باید یک رژیم غذایی کم سدیم، کم‌پتاسیم یا کم‌پروتئین داشته باشد که در این زمینه متخصص تغذیه می‌تواند وی را راهنمایی کند. به علاوه برای جلوگیری از مشکل قلبی و عروقی، یک رژیم غذایی کم‌چرب می‌تواند کمک‌کننده باشد.
حفاظت از استخوان در بیماران لوپوسی
نکته مهم دیگر، مساله حفاظت از استخوان در این بیماران است. در بیماران مبتلا به لوپوس، توده استخوانی بدن کاهش می‌یابد. به این دلیل که پزشک برای مهار بیماری از داروهایی چون کورتون با دوزاژ بالا در کنار داروهای دیگر استفاده می‌کند و کورتون‌ها با وجود اثراتی که برای درمان بیماری دارند، اما اثر مفیدی روی استخوان ندارند و منجر به پوکی استخوان می‌شوند. بنابراین پزشک نوع داروی مصرفی، نحوه درمان، رژیم غذایی و سایر عوامل را بررسی و توصیه‌های غذایی لازم برای پیشگیری یا کاهش عوارض این بیماری را توصیه می‌کند. از طریق تغذیه مناسب تامین منابع خوب کلسیم برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید است. اما در مواردی که کم هم نیست، باید اعتراف کرد این روش تنها از طریق مواد غذایی طبیعی میسر نیست و ناگزیر هستیم از مکمل‌ها با دوزهای مختلف با توجه به وضعیت حال بیمار، سن، شرایط بیماری و درجه پیشرفت بیماری استفاده کنیم. بنابراین تغذیه در بیماری لوپوس بخش مهمی از درمان است و به کنترل التهاب برمی‌گردد، بخش دوم محافظت از استخوان‌ها و بافت سخت و بخش سوم مانند هر درمان تغذیه دیگری تامین نیازهای تغذیه‌ای بیمار است. لازم به ذکر است که در مواردی هم تغییراتی چون حذف برخی از غذاها ممکن است پیش بیاید که این مساله جنبه فردی دارد. فراموش نکنید که حتی در همین بیماری، مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها تا حدود زیادی می‌تواند مفید و موثر باشد زیرا میوه و سبزی‌ها از نظر آنتی‌اکسیدان‌ها بسیار غنی هستند.
دکترتیرنگ نیستانی متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی