رژیم غذایی برای افزایش باروری
آیا میدانید که از هر چهار زوج، يكي با مشكلات باروري دست به گريبان است و اين در حالي است که تاثير تغذيه سالم بر بهبود وضعيت باروري مردان و زنان، غيرقابل‌انکار است.
نازايي مردان و زنان در ارتباط با كمبود ويتامينE است، چون با كمبود اين ويتامين بافت‌هاي توليد مثلي تخريب مي‌شوند. منيزيم، روي و ويتامينA براي توليد سلول تخم مورد نياز است. كمبود ويتامينB6 و B2 با ناباوري مرتبط است. ويتامينA براي توليد هورمون‌هاي مردانه مورد نياز است. در بين كليه مواد مغذي كه با باروري مرتبط اند، روي از همه مهم‌تر است. براي مثال، رشد و نمو ديواره رحم بستگي به روي دارد و اين ماده معدني براي توليد اسپرم در مردان مورد نياز است. تجزيه املاح موجود در موي افراد نابارور نشان مي‌دهد، تعداد زيادي از زناني كه باردار نمي‌شوند و يا سقط‌هاي پي در پي دارند، دچار كمبود روي هستند. رژيم غذايي اغلب افراد تأمين‌كننده روي مورد نيازشان نيست و شرايطي چون استرس، سيگار كشيدن، آلودگي هوا و مصرف الكل موجب تخليه منابع روي بدن مي شود. يكي از علل ناباروري، افزايش تماس با تركيبات استروژني مصنوعي است كه تعادل هورمون‌هاي بدن را به مخاطره مي‌اندازد. اين هورمون‌هاي مصنوعي در داروها و محصولات لبني غير اورگانيك وجود دارد و گوشت اغلب محتوي اين هورمون است. همچنين ماهي‌هايي كه از آب‌هاي آلوده صيد مي‌شوند، حشره‌كش‌ها و مواد محتوي پلاستيك داراي اين هورمون هستند. در مردان، دريافت مقادير بالاي استروژن، توليد اسپرم را كاهش مي‌دهد و در زنان ايجاد كيست‌هاي تخمداني و رحمي مي‌كند و بر باروري مؤثر است.
کمبود روي، باروري مردان را تهديد مي‌کند
تحقيقات نشان مي‌دهد که کمبود روي در مردان باعث کاهش حجم مايع مني و همچنين هورمون مردانگي تستوسترون مي‌شود. منابع سرشار روي عبارتند از: گوشت گاو، لوبيا چيتي و قسمت تيره گوشت مرغ.
اسيد فوليک بخوريد
مصرف اسيد فوليک براي مردان و زنان ضروري است. براي اينکه ميزان 400 ميلي گرم مورد نياز روزانه‌تان را تامين کنيد، علاوه بر مصرف غذاهاي سرشار از اين ويتامين مانند سبزيجات سبز، غلات، حبوبات و پرتقال، مي‌توانيد از قرص‌هاي مکمل نيز استفاده کنيد.
کلسيم و ويتامين D يادتان نرود!
مصرف روزانه 1000 ميلي‌گرم کلسيم و 10 ميکروگرم ويتامين D مي‌تواند احتمال باروري را افزايش دهد. منابع غني کلسيم عبارتند از شير، ماست و پنير و براي ويتامين د مي‌توانيد علاوه بر نور آفتاب از شير و ماهي سالمون نيز استفاده کنيد.
مصرف ويتامين E را جدي بگيريد
اين ويتامين با وجود نقش آنتي‌اكسيداني كه دارد از تخريب غشاي اسپرم جلوگيري كرده و قدرت دفاعي اين سلول‌هاي بسيار ريز را افزايش مي‌دهد. سويا، بادام، بادام زميني، گردو و كنجد و آووكادو (ميوه گياه گلابي‌شكلي كه گوشت بسيار چربي دارد و هسته بزرگي در وسط آن‌ديده مي‌شود) از بهترين مواد غذايي هستند كه مي‌توانند ويتا مين E مورد نياز روزانه بدن را تامين كنند. سويا به دليل داشتن توام چند ماده افزايش‌دهنده قدرت باروري يعني پروتئين، آهن، ويتامينE و فيتواستروژن‌ها جهت حفظ سلامت جنسي مردان، مهم تلقي مي‌شود و مصرف حداقل 3/0 گرم از آن در غذاي روزانه مردان توصيه مي‌شود. آووكادو نيز مانند سويا خاصيت پيشگيري از ناباروري به ويژه در مردان دارد. مطالعات گسترده روي اين سبزي نشان داده است كه وجود ويتامين E و C در كنار هم موجب افزايش تعداد و تحرك اسپرم‌ها شده و به اين ترتيب قدرت باروري مردان را تقويت مي‌كند. جالب‌تر آنكه بر مبناي دلايل ياد شده، امروزه از اين ويتامين به شكل مكمل در درمان بيماران مبتلا به ناباروري استفاده مي‌شود.
متخصصان عقيده دارند كه دريافت روزانه 600 ميلي گرم از اين ماده مغذي به شكل دارو مي‌تواند بسيار كمك كننده باشد. به اين دليل افزايش مصرف هرچه بيشتر مواد غذايي غني از اين ويتامين به شدت توصيه مي‌شود، به طوري كه روزانه خوردن دو عدد پرتقال، يك عدد ليمو و كيوي خصوصاً در بيماراني كه عادت به سيگار كشيدن دارند، بسيار مفيد است، زيرا سيگاركشيدن مانند قرار گرفتن در معرض هواي آلوده، شخص را در معرض كمبود اين ويتامين قرار مي‌دهد. درضمن ويتامينC به طور غيرمستقيم هم مي‌تواند در بهبود وضعيت آهن بدن مفيد باشد. جالب است بدانيد كه ويتامين C در ساخت كارنيتين (يكي از تركيبات حياتي در بدن كه در حفظ قدرت باروري موثر شناخته شده است) نقش فعالي دارد و جالب‌تر آنكه موجب حفظ شكل فعال ويتامين E مي‌شود.
خطري براي گياه‌خواران
اختلالات هورموني يكي از عمده دلايل كاهش قدرت باروري افراد است و هورمون‌هايي نظير هورمون‌هاي تيروئيدي، انسولين و هورمون‌هاي جنسي به خصوص در زنان، مي‌توانند سرعت رشد تخمك‌ها را افزايش و يا كاهش دهند و از آنجا كه اين تركيبات، ساختمان پروتئيني دارند، نقش پروتيين روشن مي‌شود. همان‌طور كه مي‌دانيد اين ماده مغذي در انواع گوشت سفيد و گوشت قرمز به وفور يافت مي‌شود. دانشمندان دريافته‌اند كه مصرف منظم گوشت قرمز در مردان مي‌تواند قدرت باروري را افزايش داده و نقش درماني داشته باشد. آنها معتقدند گوشت علاوه بر پروتئين، روي و سلنيوم نسبتاً بالايي نيز دارد كه مي‌تواند از آثار تخريب‌كنندگي راديكال‌هاي آزاد روي اسپرم‌ها جلوگيري كرده و تحرك آنها را افزايش دهد. همچنين روي موجود در گوشت قرمز نيز به ميزان بيش از 40 درصد جذب مي‌شود و تامين مقدار روزانه مورد نياز(تقريباً 8/0 تا 1 گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن) اين ماده مغذي در مردان نابارور ضروري است. ماهي‌ها نيز به عنوان يك تامين‌كننده روي بسيار پر اهميت محسوب مي‌شوند زيرا موجب حفظ تركيبات ژنتيكي اسپرم شده و انرژي لازم براي فعاليت اسپرم را بالا مي‌برد. از آنجايي كه اين گروه از مواد غذايي در ميان گياه‌خواران طرفدار چنداني ندارد، احتمال شيوع اين مشكل در آنها بالاتر از ساير افراد است.
كارنيتين در غلظت بالا موجب انتقال اسيد‌هاي چرب به ميتوكندري و اكسيداسيون آنها براي تامين انرژي مورد‌نياز اسپرم‌ها مي‌شود كه حركت آنها را تسهيل مي‌كند. از اين رو خوردن مواد غذايي كه سرشار از اين‌ماده هستند بسيار كمك‌كننده است. بايد افزود كه اين تركيب پروتئيني در مواد غذايي نظير سينه مرغ، روغن ماهي و فيله گوشت گاو به وفور وجود دارد و خوردن روزانه 30 تا 60 گرم از آنها مي‌تواند نياز روزانه افراد را تامين كند. جالب است بدانيد كه اين تركيب در بدن موجب لاغري مي‌شود زيرا كارنيتين در فرآيند توليد انرژي از چربی ها دخالت دارد و موجب سوختن چربي‌هاي اضافي مي‌شود و به كاهش وزن كمك مي‌كند.
دکتر مسعود کيمياگر
سلام
جناب دكتر من بدنساز هستم و نياز به مصرف پروتيين در روز دارم و اخيرا شروع به مصرف پروتيين ايزوله سويا كردم
نگراني من اينه كه ايا سويا باعث كاهش هورمون تست و ناباروري در مردان ميشه؟