| زردی نوزادان یکی از مشکلات شایع پس از تولد است که بیشتر در کودکانی که به صورت نارس متولد شده اند مشاهده می شود .بالا رفتن سطح بیلی روبین در خون یکی از عوامل اصلی زرد شدن نوزاد به شمار می آید که با علایمی نظیر زرد شدن سفیدی چشم،زرد شدن شکم و سینه همراه است.این عارضه در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می توان سبب بروز مشکلات مغزی در کودک شود بنابراین با توجه به اهمیت زردی نوزادان مقاله سلامت وب امروز را به بررسی علل زردی نوزادان و روش های تشخیص و درمان آن اختصاص داده ایم . |
زردی نوزادان چیست؟
زردی نوزادان ( neonatal jaundice) به معنی زرد شدن رنگ پوست نوزادان به علت بالا رفتن سطح بیلی‌روبین خون می باشد و بیشتر در میان کودکان نارس شایع می باشد .بالا بودن سطح بیلی روبین می توان سبب سمی شدن مغز و آسیب دیدن دستگاه عصبی کودک شود بنابراین زردی نوزادان را جدی گرفته و در صورت مشاهده علایم زردی نوزاد حتما به متخصص کودکان مراجعه کنید .
علایم زردی نوزادان چیست؟
اکثر نوزادان در چند روز پس از تولد زرد می شوند و این زردی بیشتر در چشم نوزاد مشاهده می شود و سپس سینه ،شکم و پاهای نوزاد نیز زرد می شوند .در صورت مشاهده زردی در هر یک از نقاط ذکر شده ملاقات با پزشک را به تعویق نینداخته و هر چه سریع تر به یک پزشک مراجعه کنید چرا که تشدید علایم زردی می تواند خطرات جبران ناپذیری مانند عقب ماندگی ذهنی و حتی مرگ نوزاد را به همراه داشته باشد .
علت بروز زردی نوزادان چیست؟
علت بروز زردی نوزادان در بدو تولد عمدتا به دلیل دریافت اکسیژن کافی از هوای آزاد و تخریب گلبول های اضافی و کاهش میزان هموگلوبین به علت عدم نیاز می باشد .هموگلوبین و گلبول های مازاد در کبد تبدیل به بیلی روبین زرد رنگ شده و با تغییر رنگ پوست نوزادان و عدم دفع توسط کبد سبب زردی نوزاد می شود . معمولا 60 درصد نوزادان سالم و 80 درصد نوزادان نارس در معرض ابتلا به زردی قرار دارند .بنابراین در صورت تولد فرزند خود چکاب های لازم را دز این زمینه جدی گرفته و در صورت مشاهده هر یک از علایم زردی سریعا به یک متخصص کودکان مراجعه کنید .
ریسک ابتلا به زردی در چه نوزادانی بیشتر است؟
- اگر مادر گروه خون O داشته باشد ولی نوزاد گروه خون A یا B داشته باشد.
- اگر مادر Rh منفی و نوزاد Rh مثبت داشته باشد.
- سابقه زردی در فرزندان قبلی
- عدم دریافت کافی شیر مادر در روزهای اول زندگی
- نوزادان نارس (سن حاملگی کمتر از ۳۷ هفته)
- نوزادان با وزن تولد کمتر از ۲۵۰۰ گرم
- نوزادان متولد شده از مادران مبتلا به دیابت
- نوزاد مبتلا به فاوویسم
زردی نوزادان چگونه تشخیص داده می شود؟
روش تشخیص خانگی زردی نوزادان معاینه کودک به صورت برهنه و در زیر نور می باشد .با انگشت شست پوست نوزاد را کمی فشار داده تا سرخی پوست بی رنگ شود سپس انگشت را برداشته و بلافاصله به رنگ پوست دقت کنید در صورت زرد بودن کودک شما می تواند در معرض زردی و یا مبتلا به زردی باشد .اما تشخیص دقیق زردی نوزادان از طریق انجام یک آزمایش ساده خون به صورت اورژانسی (ظرف دو ساعت )برای بررسی و اندازه گیری سطح بیلی روبین خون به راحتی قابل تشخیص می باشد .میزان بیلی روبین در خون در صورتی که فقط صورت زرد باشد، بین 5 تا 7 ، زرد بودن بالای سینه تا ناف 10، تا پایین شکم 15 و تا نوک پا 20میلیگرم بر دسی‌لیتر می باشد.
درجه زردی نوزادان چیست؟
درجه زردی نوزادان عددی است متغیر که در روزهای پس از تولد به دلیل بالا بودن بیلی روبین در خون افزایش می یابد .اگر در روز 24 ساعت اولیه تولد نوزاد بیلی روبین 5 باشد می بایست سریعا به پزشک مراجعه کنید .بیشترین شدت درجه زردی، 25 است که بسیار خطرناک می باشد. در روزهای پس از تولد نوزاد اگر درجه زردی 13 تا 14 و یا 15 تا 17 باشد می بایست به پزشکان متخصص اطفال مراجعه کنید. در این صورت پزشک کودک شما را بستری نموده و از روش های درمانی زیر برای درمان کودکتان استفاده می نماید .در زیر می توانید جدول میزان زردی نوزاد را مشاهده بفرمایید.
روش های درمان زردی نوزادان
1-فتوتراپی
فتوتراپی یا نور درمانی با استفاده از لامپ های مخصوص با طیف نوری خاص انجام می شود .فوتو ایزومرهای منتشر شده از لامپ های تعبیه شده در این دستگاه با دفع بیلی روبین سبب پایین آمدن سطح بیلی‌روبین در خون می‌شوند. کودک به صورت برهنه در دستگاه فتوتراپی و در زیر نور لامپ های تعبیه شده در این دستگاه با ارتفاع مشخصی قرار می گیرد و تنها قسمت پوشیده بدن او چشم ها و آلت تناسلی می باشد .هر دو تا سه ساعت یکبار کودک از دستگاه خارج شده و توسط شیر مادر تغذیه می شود و مجددا با بستن چشم ها به درون دستگاه فرستاده می شود .بسته به میزان زردی نوزاد میزان بیلی روبین هر 4 الی 12 ساعت چک شده و در صورت رسیدن بیلی روبین به عدد 12 فتوتراپی قطع می گردد .شما می توانید از این شیوه درمان هم در بیمارستان و هم در منزل استفاده کنید .
2-قطره زردی نوزاد
استفاده از قطره زردی نوزاد یا بیلی ناستر به همراه فتوتراپی و تغذیه مداوم کودک روش درمانی دیگری برای درمان زردی به شمار می رود .
3- تعویض خون
مدت زمان درمان زردی نوزادان
زردی نوزاد چقدر طول می کشد ؟نوزاد در روزهای اولیه تولد به جز در موارد خاص عموما زردی نداشته و نوزاد از روز دوم به بعد معمولا زرد می شود . زردی در نوزادان رسیده با وزن تولد بالای 2500 گرم د رروز 3 الی 5 تولد و در نوزادان نارس با وزن کمتر از 2500 گرم در روز 5 الی 7تولد به حداکثر میزان خود رسیده و سپس کاهش می یابد.زردی در نوزادان نارس دیرتر از نوزادان رسیده اتفاق می افتد و نیاز به مراقبت بیشتری دارد .معمولاً زردی در نوزادان رسیده قبل از پایان 10 روزگی و در نوزادان نارس قبل از21 روز از بین می رود.
عوارض ناشی از عدم درمان زردی نوزادان چیست؟
عدم درمان زردی نوزاد به علت ورود بیلی روبین به سیستم عصبی و مغز می تواند عوارضی مانند اختلالات بینایی، شنوایی، حرکتی و دندانی را در به همراه داشته باشد. بنابراین برای جلوگیری از بروز عوارض زردی نوزادان ،تمامی نوزادان می بایست روز سوم تا پنجم تولد به پزشک مراجعه نموده تا از عدم زردی نوزاد اطمینان حاصل گردد و در صورت بالا بودن غیر طبیعی بیلی روبین جهت جلوگیری از عوارض ذکر شده درمان این عارضه سریعا آغاز گردد .
درمان سنتی زردی نوزاد
درمان سنتی زردی نوزاد از دیرباز با گیاهانی به نام شیرخشت و ترنجبین انجام می شود .پزشکان طب سنتی معتقدند درمان زردی نوزادان در طب سنتی با استفاده از این گیاهان به علت دارا بودن طبع خنک می تواند در پاکسازی کبد نوزاد نقش داشته و از این طریق به درمان زردی کمک نماید .
چگونه از زردی نوزاد پیشگیری کنیم؟
- تعداد دفعات شیر دادن با شیر مادر را بین هشت تا 12 بار در روزهای اولیه تولد افزایش دهید .
- نوزادان استفاده کننده از شیرخشک هر دو تا سه ساعت یک بار می بایستی با شیر خشک تغذیه شوند.
- نوزاد را در معرض نور خورشید قرار دهید .
- تغذیه مادر برای زردی نوزاد با نوشیدن چای قاصدک