| یکی از شایعترین مشکلاتی که در میان دختران مجرد و زنان متاهل شایع است مشکلی به نام اختلالات قاعدگی است .این اختلالات ممکن است قبل از شروع دوره ماهیانه و یا در طول دوره آن به وقوع پیوسته و آزار دهنده باشد .اختلالات قادعگی انواع مختلفی دارد که هر کدام با توجه به شرایط شما و تشخیص پزشک معالج راه درمان خاصی دارد .در مقاله امروز سلامت وب این مشکل شایع زنانه را مورد بررسی قرار داده و به طور کامل به تشریح آن از علل ابتلا تا روش های تشخیص و درمان پرداخته ایم .با سلامت وب امروز همراه باشید تا در این باره اطلاعات مفید و جدیدی کسب نمایید . |
اختلال قاعدگی چیست؟
اختلال قاعدگی یکی از مهم ترین مشکلات زنان در سنین باروری می باشد که مجرد و متاهل نمی شناسد و سبب بروز تغییرات در فواصل میان دو عادت ماهیانه ،افزایش یا کاهش مدت زمانی عادت ماهیانه و یا حجم و مقدار خونریزی در دوره ذکر شده می گردد .به عنوان مثال ممکن است خانمی یک ماه عادت ماهیانه منظم و طبیعی داشته و پس از آن تا چند ماه دچار خونریزی نشود و یا در یک ماه به صورت پیاپی و با فواصل بسیار کم دچار خونریزی شود .بنابراین اهمیت این موضوع و بررسی علل ایجاد آن تا درمان این مشکل در زنانی که قصد بارداری دارند و یا در سنین باروری می باشند بیشتر از قبل افزایش می یابد.
انواع اختلال قاعدگی
چرخه قاعدگی یا سیکل قاعدگی معمولا در زنان هر 28 تا 30 روز یکبار اتفاق می افتد و در برخی از زنان ممکن است کمی طولانی تر و یا کمی کوتاه تر باشد .برخی زنان ممکن است قبل از شروع دوران عادت ماهیانه و یا در زمان پریود با برخی مشکلات مواجه شوند که سبب بروز اختلال قاعدگی و مختل شدن قاعدگی گردد .بدین منظور انواع اختلالات قاعدگی عبارتند از :
- خونریزی غیر طبیعی رحم یا AUB
- دیسمنوره یا پریودهای دردناک
- سندرم پیش از قاعدگی یا PMS
- اختلال دیسفوریک قبل از قاعدگی (PMDD)
در ادامه به طور مختصر به هر یک از این اختلالات می پردازیم.
1-خونریزی شدید دوران قاعدگی
خونریزی شدید دوران قاعدگی در برخی از زنان ممکن است سبب مختل شدن زندگی عادی فرد و باز داشتن از فعالیت های عادی روزمره شود .در این نوع اختلال قاعدگی تعداد تعویض پدها یا نوار بهداشتی در روز بسیار زیاد است .این نوع از اختلالات قاعدگی در سنین مختلف ممکن است اتفاق افتد .اما شایع ترین آن در سنین نوجوانی در شروع اولین قاعدگی و یا در سنین 50 سالگی در هنگام یائسگی می باشد .این اختلال ممکن است به علت عدم تعادل هورمون های استروژن و پروژسترون ،ناهنجاری در ساختار رحم و برخی از شرایط پزشکی مانند ابتلا به بیماری های کلیوی و کبدی اتفاق افتد .
2-دیسمنوره
تجربه کرامپ های شدید یا دل درد قبل از شروع قاعدگی نشانه ای از دیسمنوره می باشد که برای درمان آن می بایست به یک متخصص زنان مراجعه کنید .درد حاصل از کرامپ های قاعدگی ناشی از انقباضات رحمی است که در نتیجه تولید ترکیبات شبه هورمونی توسط سلول های دیواره رحم ایجاد می شود .
3-سندرم پیش از قاعدگی یا PMS
سندرم پیش از قاعدگی به تجربه علائم شدید فیزیکی و روانی مرتبط با سیکل قاعدگی گفته می شود که معمولا 5 تا 7 روز قبل از پریود آغاز شده و با آغاز پریود از بین می رود.شایع ترین علایم فیزیکی مرتبط با این وضعیت شامل نفخ،خستگی،تورم و درد سینه ،یبوست و تغییرات خلقی می باشد.این اختلال عمدتا به دلیل افزایش و افت میزان هورمون های استروژن و پرژسترون در خون ایجاد می شود .
4-اختلالات دیس فوریک قبل از قاعدگی یا PMDD
شدیدترین نوع اختلال قاعدگی اختلال دیس فوریک می باشد که می تواند فعالیت روزمره فرد را به طور کلی مختل نموده و سبب ایجاد تحریک پذیری، اضطراب و نوسانات خلقی در فرد شود.این علایم معمولا با شروع پریود از بین می رود.
5-آمنوره
در صورتی که اصلا دچار پریودهای قاعدگی نشوید دچار حالتی به نام آمنوره یا فقدان قاعدگی شده اید .این اختلال به دو صورت اولیه و ثانویه ایجاد می شود که در نوع اولیه شما به 16 سالگی رسیده اما هنوز دچار پریود قاعدگی نشده اید. و نوع ثانویه آن در افرادی که پریودهای منظمی دارند عقب افتادن قاعدگی اتفاق افتاده و به یکباره پریود قطع شده و به مدت سه ماه یا بیشتر پریود نمی شوند.علت نیامدن خون در دوران قاعدگی در برخی اوقات مشکلات هورمونی و یا بارداری می باشد.
علت اختلال قاعدگی چیست؟
مهم ترین علت اختلالات قاعدگی موارد زیر می باشد:
- وجود عفونت
- استفاده از آی یو دی
- افزایش سطح استرس
- ابتلا به کیست تخمدان
- سوءتغذیه
- اختلالات هورمونی
- مصرف دارو
- حاملگی
- کمبود آهن و ویتامین ها
علایم و نشانه های اختلال قاعدگی
- افزایش هورمون‌های مردانه
- رویش موهای زاید
- آکنه
- ریزش مو
- چاقی شکم
تشخیص اختلال قاعدگی
برای تشخیص اختلال قاعدگی می بایست به یک متخصص زنان مراجعه کنید .پزشک با معاینه شما و بررسی سوابق شما تاریخ پریود مدت پریود میزان حجم خونریزی و تغییرات ایجاد شده از یک یا تعدادی از روش های تشخیصی زیر برای بررسی وضعیت تخمدان ها و رحم یا میزان هورمون ها استفاده می کند .این روش ها عبارتند از :
- سونوگرافی شکمی یا واژینال
- بیوپسی آندومتر
- هیستروسکوپی
- اتساع و کورتاژ یا D&C
- آزمایش خون برای بررسی هورمون ها و کم خونی
درمان اختلال قاعدگی
جهت درمان اختلالات قاعدگی روش های درمانی فراوانی وجود دارد که انتخاب آن وابسته به تشخیص پزشک، شدت بیماری، ترجیح بیمار، سابقه پزشکی او و … دارد.در ادامه شما را با شایع ترین روش های درمان اختلالات قاعدگی آشنا می کنیم:
1- درمان دارویی
درمان دارویی یکی از کم تهاجمی ترین روش های درمان است که اغلب موفقیت آمیز می باشد .استفاده از قرص های ضد بارداری ،داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی یا NSAID ها و ترانکسامیک اسید (Tranexamic acid) با تجویز پزشک می تواند در این زمینه مفید واقع شود .
2-جراحی
پس از انجام دو روش اتساع و کورتاژ یا D&C و میومکتومی ،هیسترکتومی و تخریب دیواره پوشاننده رحم از شایع ترین روش های جراحی برای درمان قطع نشدن خونریزی قاعدگی می باشند. این روش ها عمدتا سبب از بین رفتن قدرت باروری فرد می شوند فلذا می بایست سن بیمار و تجربه بارداری یا داشتن فرزند را در انجام این روش مد نظر قرار داد.
پیشگیری از اختلال قاعدگی
- تغییر در رژیم غذایی
- انجام ورزش به صورت منظم
- ایجاد الگوی خواب منظم
- عدم استعمال دخانیات
- کاهش وزن
علل بروز اختلال قاعدگی با طب بوعلی سینا
بر اساس طب بوعلی سینا مهم ترین عوامل ایجاد کننده اختلالات قاعدگی و یا علت نیامدن خون در دوران قاعدگی مواردی مانند مصرف مسهل در هنگام قاعدگی ،یبوست،قند بالا،(خارش فرج)،نوشیدن مایعات سرد،سرکه،مصرف بیش از اندازه گوشت (به ویژه مرغ های هورمونی )،استفاده از آیودی(افزایش خونریزی در قاعدگی)،مصرف ترش و غذاهای ترش(گوجه سبز،لواشک ،آبغوره،لیموترش و …)،کمبود «آهن ،کلسیم،مس» ،زیادی مصرف ویتامین آ می باشد .مامی این عوامل به همراه کمبود ویتامین ب سبب عقب افتادن قاعدگی می شوند .
درمان اختلال قاعدگی با طب بوعلی سینا