| وجود قند در ادرار یکی از نشانه های بالا بودن قند خون و از مهم ترین علایم ابتلا به دیابت می باشد. این عارضه که گلیکوزوریا نام دارد برای اولین بار توسط شیمیدانی فرانسوی به نام میشل اوژن شورول کشف شد. وی این عارضه را نشانه ابتلا به دیابت نوع دو یا دیابت شیرین و در نتیجه ناتوانی بدن در استفاده مفید از قندها و چربی ها عنوان نمود. با توجه به این که این بیماری می‌تواند تهدیدی برای زندگی فرد تلقی گردد سلامت وب امروز را به معرفی این عارضه، علایم ابتلا به آن، روش های تشخیص و درمان این بیماری اختصاص داده ایم تا به این طریق بتوانیم گامی هر چند کوچک در راستای سلامتی عموم مردم جامعه بر داشته باشیم. |
وجود قند در ادرار
وجود قند در ادرار (به انگلیسی: Glycosuria) موضوعی غیر عادی است که نیازمند بررسی های پزشکی می باشد. چراکه به طور طبیعی میزان قند یا گلوکز در ادرار بسیار پایین بوده و در بیشتر موارد مقادیر آن صفر می باشد. به همین علت وجود قند در ادرار آن هم در مقادیر بالا و اندازه های غیر طبیعی می‌تواند به عنوان عارضه‌ای به نام گلیکوزوری شناخته شده و نشانه ای مهم برای ابتلا به دیابت قلمداد شود.
رابطه قند خون و ادرار
همه ما به خوبی می دانیم که کلیه ها عهده دار وظیفه پاکسازی بدن از حیث سموم و مواد زائد می باشند. به طور معمول زمانی که ادرار درون کلیه ها تصفیه می گردد مقداری قند در ادرار باقی می ماند که قبل از خروج آن از بدن کلیه ها مجدداً آن را باز جذب می نمایند و در نتیجه ادرار خارج شده فاقد قند می باشد. در صورت افزایش سطح قند در خون و ابتلا به بیماری دیابت مقدار قند در ادرار آن قدر بالاست که کلیه ها قادر به باز جذب آن نبوده و به همین دلیل در هنگام دفع ادرار شاهد وجود قند در ادرار خواهیم بود.
وجود قند در ادرار با چه علایمی همراه می باشد؟
با توجه به این که دفع قند در ادرار تنها در شرایط آزمایشگاهی قابل تشخیص است لذا در صورت مشاهده علائمی همچون خستگی، کاهش وزن بدون دلیل، احساس تشنگی و گرسنگی شدید، تکرر ادرار، خشک شدن دهان، تغییرات بینایی، گزگز دست ها و پاها و… که از علایم شایع ابتلا به دیابت می باشد بهتر است هر چه سریع تر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
چه عواملی در بروز وجود قند در ادرار موثرند؟
همان طور که قبلا گفته شد پیش زمینه وجود قند در ادرار ابتلا به بیماری دیابت می‌باشد چرا که این بیماری مزمن می‌تواند باعث کاهش توانایی بدن در استفاده از قند جهت تولید انرژی مورد نیاز بدن گردیده و میزان هورمون انسولین را در خون نامتعادل سازد. البته عوامل دیگری همچون پیوند کلیه، سندروم نفروتیک، عوامل ارثی و بارداری را نیز می‌توان در بروز این عارضه موثر و دخیل دانست.
عوامل ایجاد کننده وجود قند در ادرار از دیدگاه ابن سینا
ابوعلی سینا مهم ترین عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه را مصرف کدو، بادمجان، گوجه فرنگی و سایر عوامل زمینه ساز ابتلا به دیابت معرفی نموده است.
وجود قند در ادرار در بارداری نشانه چیست؟
وجود قند در ادرار در بارداری یکی از عوارض شایع ایجاد و مشاهده شده در سه ماهه دوم و سوم بارداری است که در اثر ابتلا به دیابت بارداری اتفاق می افتد .چنان چه فرد در طی دوران بارداری مبتلا به عدم دیابت باشد پزشک تنها در هفته های بارداری نزدیک به انتهای سه ماهه دوم بارداری ، از نظر وجود دیابت بررسی می کنند اما چنان چه مادر سابقه ابتلا به دیابت و یا سایر بیماری های کلیوی را قبل از بارداری داشته باشد پزشکان ممکن است برای اطمینان از سلامتی مادر و جنین در هر جلسه معاینه یا هر سه ماه یک بار درخواست آزمایش ادرار داده و بدین طریق میزان دفع قند با ادرار و مقدار نمک در ادرار را مورد بررسی قرار دهند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
با توجه به این که وجود قند در ادرار عارضه‌ای جدی است و می تواند سلامت و حیات فرد را به خطر بیندازد بهتر است در صورت مشاهده هر یک از علایم نامبرده برای ویزیت به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. پزشک پس از شنیدن شرح حال شما با استفاده از روش های تشخیصی وجود قند در ادرار را تشخیص می دهد.
وجود قند در ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟
ساده ترین و متداول ترین روش تشخیص وجود قند در ادرار انجام آزمایش گلوکز ادرار ( GLU/U ) می باشد که در طی این آزمایش فرد می بایست در طی 24 ساعت نمونه ادرار خود را جمع آوری نموده و به ازمایشگاه تحویل دهد . علاوه بر این آزمایش خون و اندازه گیری سطح قند خون به همراه تصاویر برگرفته از اسکن کلیه ها می‌تواند با نشان دادن هر گونه اختلال در عملکرد کلیه ها در تشخیص علت زمینه‌ای بروز این عارضه پزشک را یاری نماید.
دفع قند با ادرار چگونه درمان می شود؟
با توجه به این که در ادرار افراد سالم هیچ گونه قندی مشاهده نمی شود و در صورت مشاهده مقادیر آن بسیار ناچیز می باشد و مقدار طبیعی گلوگز در ادرار در حدود صفر تا پانزده میلی گرم می باشد لذا در صورت مشاهده قند در ادرار در مقادیر بیش از مقادیر نامبرده در تست های آزمایشگاهی می بایست هر چه سریع تر شیوه درمانی مناسبی اتخاذ گردد. بدین منظور پزشک پس از تفسیر آزمایش ادرار با تایید دفع قند با ادرار با معرفی یک برنامه غذایی و پیشنهاد تغییر سبک زندگی ،انجام ورزش منظم و تجویز قرص هایی به نام متفورمین با گلوکوفاژ و سایر داروها سعی در کاهش قند خون و درمان دیابت دارد تا بدین طریق سطح قند در ادرار را کاهش داده و دفع قند با ادرار را از بین برده و درمان نماید.
درمان دفع قند با ادرار با طب ابوعلی سینا
ابو علی سینا برای درمان رژیم انگور ( بیماران دیابتی با احتیاط مصرف کنند)، آبغوره، ماست+ خیار+ شوید، میوه( سیب قرمز- گوجه سبز- آب هندوانه فراوان- گریپ فروت و…)، روزی 3 لیوان ماءالشعیر، رژیم کم چربی، جوشانده یا عرق «خارشتر+ گزنه+ تخم جعفری+ خارخاسک+ کاکل ذرت»، آب ترب سیاه یا سفید با کمی عسل، « آب هویج+ سیب قرمز+ آب لیمو ترش»، شوید+ جعفری+ گشنیز( خام یا پخته)، سیب قرمز، پرتقال، لیمو ترش، خیار، کرفس، هندوانه، جو، گندم و ذرت را مفید دانسته است.
چگونه از بروز دفع قند با ادرار پیشگیری کنیم؟
با توجه به اهمیت کلیه ها و نقش آن ها در سلامتی بدن می بایست در صورت مشاهده هر یک از علایم نامبرده هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید. برای پیشگیری بهتر است سطح قند خون خود را در فواصل زمانی مرتب با انجام یک آزمایش خون ساده اندازه گیری نموده و در صورت افزایش آن با مراجعه به متخصص غدد از ابتلا به دیابت و عوارض جبران ناپذیر آن بر روی سایر ارگان‌های بدن الخصوص کلیه ها جلوگیری نمایید.