سرطان چگونه به وجود می آید؟+انواع سرطان و دلایل بروز آن

سرطان چیست؟

سرطان به مجموعه‌ ای از بیماری‌ ها گفته می‌شود که در اثر تکثیر غیر متعارف و مهار نشده‌ی سلول‌ ها به وجود آمده و سبب بروز اختلال در فعالیت سلول‌ها می‌شوند.ایران، چهارمین کشور دنيا در شيوع سرطان است و استعمال دخانيات ،مصرف نمک فراوان،کم تحرکی،استفاده از فست فودها و غذاهای آماده و نیمه آماده عامل اصلي شيوع این عارضه در ایران شناخته شده است.سرطان چگونه به وجود می آید ؟در واقع سرطان نوعی از بیماری است که در اثر تغییر در ساختار طبیعی یک سلول به وجود می آید. رشد غیر عادی و بیش از حد سلول‌ های غیرطبیعی، تومور نامیده می‌شود که می تواند خوش‌خیم یا بدخیم باشد.

انواع تومور

تومورها به دو دسته خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند .تومورهای خوش خیم آهسته رشد کرده و به بافت‌ های دیگر تهاجم نمی‌کنند و تنها راه درمان تومورهای خوش‌خیم جراحی است. اما بر خلاف تومورهای خوش خیم ،تومورهای بدخیم سبب کشنده بوده و به سرعت به بافت‌ها و ارگان‌ های دیگر بدن تجاوز کرده و از طریق جریان خون یا توسط سیستم لنفاتیک به مناطق دورتری در بدن منتقل شده و متاستاز ایجاد شود.

رشد سرطانی يا بدخيم چه زمانی اتفاق می افتد؟

1) برخی از سلول‌ها به طور غيرقابل کنترل شروع به تکثير کنند.

2) بخش‌ هايی که به طور طبيعی عهده‌ دار دفاع از بدن هستند مانند سيستم ايمنی بدن قادر به پيشگيری از اين تقسيم بی ‌رويه نباشند.

علل اهمیت سرطان

1) باعث كاهش عمر مفيد انسان مي‌شود.

2) باعث نقص عملكرد فردي و اجتماعي بيمار مي‌شود.

3) باعث ايجاد فشار رواني بر روي بيمار و اطرافيان وي مي‌شود.

4) باعث تحميل بار مالي اضافي و زايد بر خانواده و سيستم‌هاي بهداشتي و درماني كشور مي‌شود.

عوامل ایجاد یا تشدید کننده بروز سرطان از دیدگاه ابوعلی سینا

ابوعلی سینا معتقد است که کمبود عناصری مانند «کلسیم،فسفر،ویتامین د»که باعث ایجاد شوک در سلول ها می شود می تواند در بروز سرطان های عمومی بدن نقش داشته باشد .البته سرطان های اعضای بالای گردن ناشی از ازدیاد کلسیم و کمبود منیزیم در خون بوده و سرطان های پایین گردن به علت کمی کلسیم و زیادی یا کمی برخی از املاح معدنی مانند مس،نقره و طلا می باشد .مصرف گشنیز،شنبلیله،خوراکی های سودازا،خنثی کننده های عمل آنتی اکسیدان ها(طالبی ،خربزه و….)کشیدن سیگار،استنشاق مواد شیمیایی ،پخت مواد در ماکروویو،اختلال در جذب پروتئین و …در بروز انواع سرطان ها نقش موثری دارد.

نشانه های ابتلا به سرطان

از عمومی ترین نشانه های ابتلا به سرطان می توان به موارد زیر اشاره نمود که در بیشتر انواع این بیماری قابل مشاهده می باشند و به عنوان نشانه های هشداردهنده این بیماری شناخته می شوند .باهم به مرور این نشانه ها می پردازیم:

1.تغییرات وزن:

یکی از شایع ترین نشانه ها تغییرات وزنی و کاهش وزن بدون دلیل و بدون استفاده از رژیم غذایی است .کاهش وزن غیر منتظره می تواند به عنوان اولین نشانه ابتلا به این بیماری در زمان ابتلای فرد به سرطان هایی مانند مری، ریه، لوزالمعده و سرطان معده مطرح شود.

2.تب

افزایش دمای بدن تب نامیده می شود و عموما نشانه ای از وجود عفونت در نقطه ای از بدن می باشد .تب در افراد مبتلا به این بیماری نیز می تواند به عنوان یک نشانه مطرح شده و ناشی از گسترش آن به مناطق جدیدی از بدن باشد .بروز تب طولانی مدت عمدتا نشانه ای از وجود سرطان خون، لوسمی یا لنفوم  می باشد.

3.خونریزی

در برخی از انواع این بیماری ممکن است شاهد خونریزی غیر معمول باشیم . به عنوان مثال سرطان کولون یا رکتال با وجود خون در مدفوع همراه بوده و وجود خون در ادرار از نشانه های ابتلا به سرطان پروستات یا سرطان  مثانه می باشد.

4.درد و خستگی

در برخی مواقع خستگی زودرس و بدون دلیل و تجربه درد در اعضای بدن به عنوان یکی دیگر از علایم شایع این عارضه شناخته می شود .این نشانه یکی از نشانه های هشدار دهنده ابتلا به لوسمی بوده و در برخی موارد در سرطان های دیگر مانند سرطان های روده بزرگ، پروستات، تخمدان و مقعد شاهد دردناک شدن کمر خواهیم بود.

5.سرفه مداوم

وجود سرفه های مداوم و بدون دلیل می تواند نشانه ای از ابتلا به سرطان ریه یا سرطان تیروئید شناخته شود.بنابراین سرفه های مداوم که منجر به گرفتگی صدا  و خونی شدن خلط می شوند را باید جدی گرفت.

6.تغییرات پوستی

مشاهده هرگونه تغییرات پوستی می تواند نشانه بروز این عارضه باشد .در سرطان دهان شاهد ایجاد لکه های سفید بر روی زبان ،در سرطان سینه شاهد ایجاد توده یا برآمدگی زیر پوست ،پوست پرتقالی شدن پوست سینه و در سرطان پوست شاهد ایجاد لکه های تیره یا هیپرپیگمانتاسیون بر روی پوست تغییر در اندازه و رنگ خال ها خواهیم بود.

سرطان بدون هیچ علائم هشدار دهنده

شایان ذکر است بدانید اگر چه بسیاری از نشانه های نامبرده به عنوان نشانه های این عارضه تلقی می شوند اما در برخی موارد شاهد بروز این بیماری بدون هیچ علایم هشدار دهنده یا نشانه ای خاص خواهیم بود .سرطان پانکراس یا لوز المعده ،سرطان ریه و ..برخی از انواع این بیماری هستند که تنها در مرحله پیشرفت ظاهر شده و عمدتا فاقد علامت می باشند.بنابراین اگر سابقه خانوادگی این بیماری ها را دارید توصیه می کنیم غربالگری های لازم در این زمینه را جدی گرفته و حتما آن ها را در بازه های زمانی تعیین شده از سوی پزشکتان انجام دهید .

سرطان های شایع  در یک نگاه!

بر طبق آمار منتشر شده از سوی وزارت بهداشت  18 تا 22 درصد مردم در طول عمر خود مبتلا به سرطان می شوند .در ادامه با توجه به شیوع بالای این بیماری در ایران به معرفی سرطان های شایع ،علایم هشدار آن ها و دلایل بروز آن خواهیم پرداخت .

1.تیروئید  Thyroid

علایم هشدار این بیماری شامل سرفه، مشکل در بلع غذا، بزرگ شدن غده تیروئید، تغییر صدا و ورم کردن، برآمدگی ندول تیروئید بوده و این سرطان شامل سه نوع  آناپلاستیک، فولیکولیف مدولاری و پاپیلاری می باشد.مهم ترین دلیل بروز این عارضه عوامل ژنتیکی و قرار گرفتن در معرض اشعه رادیواکتیو می باشد.شیوع این بیماری در زنان حدود سه برابر بیشتر از مردان می باشد.

2.تخمدان Ovarian

علائم این بیماری احساس درد و فشار در لگن، یبوست، تکرر ادرار، درد شدید در قاعدگی بوده و انواع آن شامل اپی تلیال، بوردرلاین و سرطان سلول های زاینده می باشد .این بیماری عمدتا بر اثر عوامل وراثتی ،مصرف غذاهای چرب،یائسگی، بلوغ زودرس و مصرف قرص ضد بارداری ایجاد شده و سن شیوع آن در حدود چهل تا پنجاه سالگی است.با انجام سونوگرافی واژینال و تست خون برای بررسی مارکر خونی  ca125 می توان به سهولت وجود این بیماری را تشخیص داد.

3.پروستات Prostate

این عارضه با علایمی از قبیل  اختلال در آغاز ادرار، تکرر ادرار،خارج شدن ادرار به صورت قطره قطره، خروج ادرار با فشار کم، وجود خون در ادرار، درد هنگام دفع ادرار، درد در ناحیه لگن و پایین کمر و  کاهش وزن  همراه بوده و عمدتا بر اثر سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری ،چاقی و ابتلا به نوعی بیماری مقاربتی به نام سوزاک در بدن ایجاد می شود .شیوع این بیماری در مردان بالای 60 سال بیشتر از سایرین می باشد .

4.رحم  Cervical

یکی از سرطان های شایع زنانه سرطان رحم می باشد که با علایمی مانند خونریزی، تکرر ادرار، درد در ناحیه لگن، ترشح و ..همراه بوده و به دونوع  فیبروم و آندومتریوم تقسیم می شود .بر اساس پژوهش های انجام شده چاقی،ابتلا به دیابت، افزایش فشار خون،نازایی، نامنظم بودن عادت ماهانه، یائسگی دیررس در بروز این عارضه موثر بوده و شیوع آن در زنان بالای 50 سال یشتر از سایر زنان می باشد.

5.دهانه رحم Cervical

این عارضه با بروز علایمی مانند خونریزی واژینال بدون توجیه، ترشح مداوم،درد و خونریزی، درد شکمی، بی اشتهایی و کاهش وزن و کم خونی همراه بوده و انواع آن شامل کارسینوم سلول ،سنگفرشی، بافت غدد آندوکارسینوم می باشد.دلایل بی شماری در بروز این بیماری موثرند که مهم ترین آن ها استعمال دخانیات، سیستم ایمنی ضعیف بدن، استفاده از قرص ضدبارداری ، شروع رابطه جنسی از سنین پایین و …می باشد.بروز این بیماری در دوران باروری و در سنین 15 تا 45 سال شایع می باشد و با انجام منظم تست پاپ اسمیر می توان از بروز این بیماری آگاه شد .

6.پستان Breast

سرطان پستان عمدتا با نشانه هایی مانند دردناک شدن سینه ها ، ترشح از نوک سینه ، احساس وجود توده پس از لمس، تغییر رنگ سینه ، تغییر شکل و اندازه پستان ، سفتی یا شلی پوست و تورم غدد لنفاوی همراه بوده و به انواع مختلفی تقسیم می شود .انواع آن شامل مجرایی، لوبولی، التهابی سینه و پاژه نوک سینه بوده و عمدتا به دلایلی از قبیل نازایی، بلوغ زودرس، یائسگی دیررس، چاقی پس از یائسگی بروز پیدا می کند .شیوع آن در سنین بین 40 تا 50 سالگی بیشتر از سایر سنین بوده که بر اساس بررسی های انجام شده سن ابتلا به این عارضه در زنان ایرانی پنج تا 10 سال کمتر از سایر کشورها می باشد.

7.ریه Lung

این عارضه با علایمی مانند سرفه، ترشحات خونی، خس خس سینه یا تنگی نفس، کاهش وزن، تب، درد قفسه سینه، درد استخوان همراه بوده و با افزایش سن ریسک ابتلا به آن افزایش می یابد .این عارضه به دو نوع  سلول کوچک ریه و غیر سلول کوچک ریه تقسیم می شود. آلودگی هوا، استعمال دخانیات، استنشاق گاز ناشی از مواد شیمیایی، گرد و غبار و دود حاوی نیکل، کروم و فلزات دیگر و عوامل وراثتی در بروز این بیماری نقش موثری دارند .

8.پوست Skin

یکی دیگر از انواع این عارضه کنسر پوست است که با وجود نشانه هایی مانند ایجاد زخم های نامتقارن، دارای لبه های نامنظم، رنگ غیر یکدست، با قطر بیش از شش میلی متر ،تغییر شکل لک و خال های پوستی شناخته می شود .انواع آن شامل ملانوما، کراتوز اکتینیک، سرطان سلول های سنگفرشی، کنسر سلول های بازال بوده و بر اثر آفتاب سوختگی یا قرار گرفتن بیش از حد در برابر نور آفتاب، سابقه فامیلی ، ضعف سیستم ایمنی، قرار گرفتن در معرض اشعه های رادیو اکیتو ایجاد می شود .

درمان سرطان با استفاده از طب بوعلی سینا

ابوعلی سینا برای درمان سرطان استفاده از رنگ آبی ،مصرف توامان منابع غذایی حاوی کلسیم و فسفر،منابع غذایی حاوی آنتی بیوتیک های گیاهی و آنتی اکسیدان ها را پیشنهاد می کند .همچنین مصرف بیشتر منیزیم و کاهش مصرف کلسیم در سرطان های بالای گردن را ضروری دانسته و در سرطان های گردن به پایین به جز سرطان رحم مصرف کلسیم بیشتر و ویتامین ها و مواد معدنی مفید را جایز دانسته اند .

زنجبیل،عسل+آب لیموترش تازه+قرص مخمر ،رژیم 90 درصد گیاهخواری+10درصد لبنیات و گوشت ماهی ،نان کامل ،جوشانده مرجان در شیر (روزی سه بار)،جوشانده «همیشه بهار +جوزماثل+بذر البنج»،انجیر ،روغن زیتون،کلم بروکلی،روزی سه عدد کپسول «سورنجان +هلیله سیاه »،جوشانده صدف های آب شور در عسل (روزی سه بار )،هویج خام+اسفناج خام،چای قارچ کامبوجا،شیره شیرین بیان(در شیر )،رژیم مرکبات_هویج – سبزی (به ویژه جعفری )،تنتور برگ سوزنک های سرخدار ،آسپرین (روزی یک عدد )،مصرف پودر تباشیر ،ماهی (پیشگیری و درمان)،قهوه (محدود کننده اثر سرطانی سیگار )،تزریق خون برادر یا خواهر با ارهاش مشابه(در سرطان ارثی در اوایل بروز آن)،مصرف میوه های تابستانی،نوشیدن یک لیوان آب ولرم صبح ناشتا ،استفاده فراوان از میوه ها و انجام حجامت راه های دیگر درمان این بیماری از دیدگاه ابوعلی سیناست .

روش های پیشگیری از سرطان

بر اساس نتایج منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی، حدود 30 درصد تمام موارد سرطان‌ ها قابل پیشگیری هستند. بر همین اساس در کنار استفاده از روش های درمانی مانند شیمی درمانی،پرتو درمانی و جراحی افزایش تحرک ،عدم استعمال دخانیات ،مصرف سیر ،گوجه فرنگی،زنجبیل ،کلم بروکلی،مصرف بیشتر میوه ها و سبزیجات تازه و پرهیز از مصرف غذاهای چرب و شیرین به همراه نوشیدن چای سبز برای پیشگیری از سرطان سودمند می باشد.