|
بیماری تب مالت، نوعی بیماری عفونی است که از طریق تماس با دام و یا مصرف محصولات آلوده دامی، به انسان منتقل می شود. این بیماری میان انسان و دام (حیوانات اهلی) مشترک بوده و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می تواند عواقب، جبران ناپذیری را برای سلامتی به همراه داشته باشد.برای شناخت بیشتر این بیماری و اطلاع از علائم، روش های تشخیص و نحوه ی درمان این بیماری با مقاله امروز سلامت وب همراه باشید. |
بیماری تب مالت چیست؟
بیماری تب مالت یا بروسلوز (Brucellosis)، نوعی بیماری عفونی است که توسط باکتری به نام بروسلا ایجاد می شود. این باکتری، عموماً از طریق تماس با حیوانات اهلی آلوده و یا مصرف محصولات حیوانی به بدن انسان منتقل شده و در فصل تب مالت که عموما فصل بهار و تابستان می باشد سبب بروز تب مالت می گردد.علائم این بیماری تا حدود زیادی مشابه به بیماری آنفلوآنزا بوده و متأسفانه موارد ابتلا به آن در سراسر جهان 100 تا 200 مورد به صورت سالانه می باشد.
تاریخچه تب مالت
تب مالت از زمان های بسیار دور وجود داشته و در کتب قدیمی و دست نوشته های به جا مانده از رومی ها از این بیماری نام برده شده است. کاشف باکتری مولد تب مالت به نام بروسلا، پزشکی انگلیسی به نام دیوید بروس می باشد که توانست در سال 1887 میلادی، باکتری های مولد این بیماری را از طحال سربازی که در اثر ابتلا به این بیماری مرده بود، جدا نموده و شناسایی نماید. نام های دیگر تب مالت، تب کریمه، تب مواج، تب مدیترانه ای و بیماری بنگ بوده به علت علائم آزاردهنده این بیماری در اواسط قرن بیستم از این باکتری به عنوان سلاح بیولوژیکی در ایالات متحده استفاده شد که در سال 1969، استفاده از این سلاح برای جنگ های بیولوژیکی ممنوع شد.
علل ابتلا به تب مالت
همان طوری که قبلاً گفته شد، این بیماری عفونی سیستمیک از طریق برخی حیوانات به انسان منتقل می شود. چهار گونه ی عمده ی مختلف باکتری بروسلا که موجب بروز این بیماری در انسان می گردند، به شرح زیر می باشند:
- بروسلا ملیتنسیس (بز، شتر، گوسفند)
- بروسلا آبورتوس (گاو، گاومیش، شتر)
- بروسلا کانیس (سگ)
- بروسلا سوئیس (خوک)
با توجه به نوع باکتری بروسلا ملیتنسیس در ایران شیوع بیشتری داشته که خوشبختانه با توجه به واکسیناسیون دام و فرایند پاستوریزه‌نمودن محصولات لبنی و نظارت سازمان دامپزشکی بر عملکرد کشتارگاه ها میزان ابتلا به این بیماری کاهش نسبتاً چشم‌گیری نسبت به قبل داشته است.
عوامل خطر ابتلا به تب مالت
ابتلا به این بیماری بیشتر در مردان مشاهده شد و عواملی که ریسک خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهند، شامل موارد زیر می باشند:
- مصرف لبنیات غیرپاستوریزه
- ابتلا به بیماری کم خونی و یا سایر بیماری های زمینه ای
- مصرف گوشت خام و نپخته
- مسافرت به مناطق آلوده به این بیماری
- کار کردن در کارخانه های فرآوری گوشت یا کشتارگاه و یا مزارع
- تماس مستقیم با حیوانات آلوده
علائم تب مالت
علائم و نشانه های تب مالت پس از چند روز از ورود باکتری به بدن ایجاد و مشاهده می شود. مهمترین علائم تب مالت را می توان موارد زیر برشمرد:
- تب
- تعریق
- سردرد یا سرگیجه
- بدن درد و درد مفاصل
- ضعف و خستگی
- کاهش وزن و کاهش اشتها
- مشکلات تنفسی
- شکم درد
- بزرگ شدن طحال و کبد
تب مالت چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص این بیماری به علت دارا بودن علائم مشابه با برخی بیماری ها همچون روماتیسم مفصلی، کمی دشوار به نظر میرسد. اما، روش هایی همچون آزمایش تب مالت شامل تست Wright و تست PCR با نمونه گیری از خون، نمونه برداری استخوان یا کبد، تصویربرداری یا الکتروکاردیوگرام، بسته به علایم فرد، متداول ترین روش های تشخیص تب مالت به شمار می رود.
تب مالت چگونه درمان می شود؟
با توجه به عفونی بودن این بیماری، اصلی ترین روش درمان تب مالت، تجویز و استفاده از داروهای تب مالت یعنی داروهای آنتی بیوتیک می باشد. داروهای ضدمیکروب و آنتی بیوتیکی مورد استفاده شامل داکسی سایکلین، استرپتومایسین، ریفامپین، جنتامایسین و … می باشد که می بایست بر اساس دستور پزشک، مصرف آن ها به صورت منظم صورت پذیرد. مدت زمان بهبود تب مالت در حدود 6 هفته می باشد که می بایست در بازه زمانی ذکر شده فرد مبتلا تحت نظر پزشک جهت بهبودی کامل و عدم عود مجدد این بیماری و درمان قطعی تب مالت قرار گیرد.
آیا تب مالت مسری است؟
آیا بیماری تب مالت مسری است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت، از آن جا که این بیماری از طریق تماس و مصرف محصولات آلوده دامی و یا تماس با ترشحات حیوانی آلوده به انسان منتقل می شود، لذا دامپزشکان، کارگران کشتارگاه ها، قصاب ها، پرسنل آزمایشگاه، کشاورزان و چوپانان در معرض ابتلای بیشتر به این بیماری قرار دارند. بنابراین، بر اساس تحقیقات انجام شده، انتقال این بیماری از طریق انسان به انسان امری نادر می باشد.
عوارض تب مالت
در صورت تشخیص و درمان به موقع، میزان مرگ ومیر در اثر این بیماری کاهش می یابد. اما، چنان چه روند تشخیص و درمان این بیماری به تعویق افتد، تب مالت می تواند عوارض جبران ناپذیری را بر روی استخوان ها و مفاصل، سیستم قلبی و عروقی، دستگاه گوارش، سیستم عصبی، مجاری تناسلی و ادراری و … بر جای بگذارد.
چگونه از ابتلا به تب مالت جلوگیری کنیم؟
واکسیناسیون حیوانات، مصرف محصولات لبنی پاستوریزه، خودداری از مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه و گوشت نپخته و عدم تماس با حیوانات آلوده ساده ترین روش های پیشگیری از ابتلا به تب مالت به شمار می رود.با توجه به این که در حال حاضر، واکسن انسانی برای تب مالت موجود نمی باشد، جهت تماس با دام مشکوک، حتماً از عینک، دستکش، ماسک و سایر وسایل محافظتی برای عدم ابتلا به این بیماری استفاده نمایید.