گیاه منداب، یکی از گیاهان دارویی بسیار قدرتمند است که به عنوان سلاحی مؤثر در درمان انواع بیماری ها شناخته شده است. این گیاه با دارا بودن سابقه ای طولانی در طب سنتی، اثربخشی و کارآیی بسیار زیادی نسبت به داروهای شیمیایی داشته و به علت کم عارضه تربودن، طرفداران پر و پا قرصی نیز دارد.در این نوشته قصد داریم تا شما را با منداب و اثرات درمانی آن آشنا کنیم تا شما نیز با اطلاع از خواص معجزهگر این گیاه بتوانید از بروز بسیاری از بیماری ها پیشگیری کرده و در صورت ابتلا، به سرعت آن ها را درمان نمایید. |
گیاه منداب معرفی
گیاه منداب با نام انگلیسی Rockctsativa و نام علمی Erucasativa از جمله گیاهان دارویی پرکاربرد شناخته شده است که به عنوان گنجینه ای طبیعی و معجزه آسا دارای جایگاه بسیار مهمی در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلف می باشد. نام های دیگر گیاه منداب شامل شابانک سالاد، جیرجیر و کتکیز بوده و طبع منداب گرم و خشک و طعم منداب مشابه فلفل دلمه ای می باشد.
مشخصات ظاهری گیاه منداب
گیاه منداب، گیاهی گلدار، دولپه ای متعلق به راسته ی کلم سانان و تیره ی شب بویان است که به عنوان یک گیاه علفی یکساله دارای ارتفاعی در حدود 20 تا 60 سانتی متر با ریشه ای بلند و باریک می باشد. برگ های این گیاه سبز و پهن همانند برگ ترب بوده و گل های این گیاه درشت و به رنگ سفید مایل به زرد یا صورتی می باشد. میوه ی این گیاه به طول 1/5 تا 3 سانتی متر می باشد. بذر منداب به رنگ قهوه ای یا قرمز و کمی مشابه تخم شاهی بوده و تکثیر گیاه منداب از طریق کاشت بذر انجام می شود. کاشت منداب در نواحی شمالی و جنوبی ایران و استان های کرمانشاه، آذربایجان و تهران از سایر نقاط کشور متداول تر می باشد.
ترکیبات شیمیایی گیاه منداب
دانه منداب سرشار از پروتئین و فیبر بوده و اسیدهای چرب در آن به وفور یافت می شود. این دانه های روغنی گرد و کوچک سرشار از ویتامین هایی از قبیل ویتامین آ، ویتامین ث، ویتامین کا و ویتامین های گروه ب و املاح معدنی همچون کلسیم، سدیم، فسفر، منگنز، پتاسیم و مس می باشد. همچنین، سطح بالایی از آنتیاکسیدان ها و کاروتنوئیدهایی به نام لوتئین و زاکسنتین در این گیاه وجود دارد.
خواص درمانی گیاه منداب
با توجه به ارزش تغذیه ای بسیار بالای منداب، این گیاه فواید بی شماری برای سلامتی بدن به همراه دارد. مهمترین فواید منداب برای سلامتی و خواص منداب در طب اسلامی، به شرح زیر می باشد:
1- ضد سرطان
این سبزی بسیار پرخاصیت، هم خانواده سبزیجات برگ سبزی همچون کلم بروکلی، کلم پیچ و … است. وجود سطح بالایی از آنتی اکسیدان ها درون این سبزیجات و منداب این گیاه را به دارویی قدرتمند و ضد سرطان مبدل نموده است. گلوکوزینولات موجود در برگ های منداب پس از مصرف با آنزیم گوارشی به نام میروسیناز ترکیب و تبدیل به ترکیبی ضد سرطانی به نام ایزوتیوسانات می شود. ترکیب جدید، جهش های سلولی و ژنتیکی را خنثی کرده و از تشکیل، رشد و پیشرفت تومورهای سرطانی مربوط به سرطان مری، روده، مثانه، سینه و پروستات جلوگیری می کند.
2- تقویت قدرت بینایی
مصرف منداب برای تقویت قدرت بینایی و محافظت از سلامت چشمان مفید و مؤثر می باشد. وجود بتاکاروتن و کاروتنوئیدهایی به نام های لوتئین و زاکسنتین از سلامت شبکیه و قرنیه و سایر قسمت های حساس چشم مراقبت کرده و از بروز خطرات و عوارض چشمی وابسته به سن، مانند آب مروارید جلوگیری می کند.
3- محفاظت از سلامت قلب و عروق
این ماده ی گیاهی به علت دارا بودن خواص ضد التهابی باعث کاهش سطح کلسترول، تنظیم فشار خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی می گردد.این ماده با بهبود جریان خون درون مویرگی از تشکیل پلاک در عروق خونی جلوگیری کرده و به تنظیم ریتم قلب کمک می کند.
4- جلوگیری از پوکی استخوان
این محصول گیاهی غنی از کلسیم و ویتامین K می باشد. این دو ترکیب برای محافظت از سلامت استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان بسیار حیاتی است و در سلامت و تقویت استخوان ها، نقش کلیدی دارد.
5- کاهنده وزن
خواص منداب برای لاغری، به علت وجود فیبر بالا در این گیاه می باشد. این ماده بسیار کم کالری بوده و مصرف آن علاوه بر تأمین ویتامین ها و املاح معدنی مورد نیاز و روزمره، راهی آسان برای کاهش وزن و جلوگیری از پرخوری به شمار می رود.
6- محافظت از سلامت دستگاه گوارش
این سبزی با تنظیم pH بدن و تقویت سیستم ایمنی در محافظت از سلامت دستگاه گوارش نیز، نقش چشمگیری دارد. با مصرف منظم این سبزی، عملکرد روده ها را بهبود بخشیده و از نفخ معده و بروز یبوست جلوگیری نمایید.
7- درمان دیابت
مصرف عصاره ی گیاهی منداب در کاهش نوسانات قند خون، تنظیم سطح انسولین، کاهش هایپرگلیسمی و کنترل و درمان دیابت سودمند است.
8- بهبود وضعیت پوست و مو
وجود ویتامین های گروه ب و ویتامین ث در این سبزی، آن را به ماده ای مفید و پرخاصیت برای تأمین سلامتی پوست و مو تبدیل کرده است. خواص منداب برای پوست، شامل روشن شدن رنگ پوست، درمان التهابات پوستی و رفع آکنه می باشد. این سبزی رشد موها را افزایش داده و ضد ریزش مو می باشد.
9- تقویت قوای جنسی
مصرف سبزی منداب با بهبود جریان خون، کاهش سطح استرس و کاهش سطح التهاب در تقویت قوای جنسی نیز تأثیر به سزایی دارد. این ماده، سلامت اندام های جنسی مردانه و زنانه را تضمین کرده و به افزایش میل جنسی و تقویت قدرت باروری کمک می کند.
10- بهبود عملکرد سیستم عصبی
وجود سطح بالایی از آنتی اکسیدان ها درون دانه منداب در جلوگیری از تخریب سلول های عصبی و ابتلا به آلزایمر و ام.اس نقش بالا و مؤثری دارد.فولات موجود در منداب، علاوه بر تقویت قدرت ذهن، بر بهبود عملکرد سیستم عصبی و کاهش خطر بروز سکته مغزی ارتباط مستقیمی دارد.
نحوه مصرف گیاه منداب
شما می توانید منداب را به عنوان یک سبزی استفاده نموده و با افزودن آن به سالاد، از مزایای آن بهره مند گردید. این سبزی به دو صورت تازه و خشک قابل مصرف است و برگ ها و تخم منداب، ارزش غذایی، دارویی و درمانی فراوانی دارند.
روغن دانه منداب
همان طور که قبلاً نیز گفته شد، منداب دانه ای روغنی است و روغن منداب، روغنی بی نظیر و بسیار پرخاصیت برای ماساژ و رفع دردهای مفصلی و سیاتیکی می باشد.علاوه بر این، روغن منداب برای مراقبت از استحکام استخوان ها و رفع التهاب نیز مفید بوده و جهت درمان و رفع گرفتگی عضلات کاربرد وسیع و گسترده ای دارد.
مضرات گیاه منداب
مصرف منداب در مقادیر مجاز دارای اثرات بیشماری برای سلامتی بدن می باشد؛ اما زیاده روی در مصرف این ماده موجب بروز مضرات منداب همچون دل پیچه، لخته شدن خون و مسمومیت خواهد شد.