| در اثر افزایش رسوب چربی ها، کلسترول و سایر مواد در داخل و خارج دیواره شریان پلاک تشکیل می شود و این پلاک ها موجب لخته شدن خون و محدود شدن جریان خون می شوند . رگ های خونی که مسئول انتقال اکسیژن و مواد مغذی از قلب به سایر نقاط بدن می باشند ضخیم و سفت شده و در این حالت فرد مبتلا به “سخت شدن سرخرگ ها” یا “تصلب شرایین” شده است .برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این عارضه ،علایم و نحوه تشخیص آن به همراه درمان دارویی و درمان طب سنتی به ادامه نوشتار سلامت وب امروز توجه نمایید . |
تصلب شرایین چیست؟
تصلب شرایین یا گرفتگی عروق قلبی در اثر تجمع پلاک ها در داخل شریان خون و ایجاد لخته خون درون سرخرگ ها ایجاد می شود .سرخرگ ها عروق خونی هستند که مسئول انتقال خون غنی از اکسیژن به قلب و سایر قسمت های بدن می باشند .در اثر تجمع چربی،کلسترول،کلسیم و سایر مواد موجود در خون در دیواره سرخرگ ها پلاک های خونی تشکیل شده و در اثر گذشت زمان با سفت شدن این پلاک ها و تنگ شدن شریان ها فرایند خونرسانی به سایر اندام های بدن شما محدود می‌گردد.این عارضه خود می تواند مشکلات جدی دیگری را برای فرد به وجود آورده و منجر به بروز بیماری های زیر گردد:
بیماری های مرتبط با تصلب شرایین
تصلب شرایین می تواند در افزایش ریسک خطر بروز حمله قلبی، سکته، یا حتی مرگ نقش مستقیمی داشته باشد .گرفتگی عروق می تواند تمامی سرخرگ های بدن از جمله قلب، مغز، بازوها، پاها، لگن و کلیه‌ها را درگیر کرده و منجر به بروز بیماری های زیر بر اساس سرخرگ آسیب دیده در آن منطقه گردد:
- گرفتگی عروق کرونری قلب
- انسداد عروق کاروتید
- گرفتگی عروق محیطی
- بیماری مزمن کلیه
چه عواملی سبب تصلب شرایین می‌شود؟
اگر چه تاکنون علت اصلی بروز تصلب شرایین کاملا مشخص نشده است اما نتایج بیشتر مطالعات و تحقیقات انجام شده در این زمینه نشان می دهد که فرایند این بیماری فرایندی تدریجی و پیچیده است که در اثر آسیب درونی لایه رگ ها آغاز می شود و در اثر وجود هر یک از عوامل زیر روند این بیماری تسریع می شود .این عوامل عبارتند از:
- سیگار کشیدن
- بالا بودن سطح چربی خون
- فشار خون بالا
- بالا بودن قند خون
- اضافه وزن و چاقی
- عدم فعالیت فیزیکی
- رژیم غذایی ناسالم
- سن بالا
- سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری های زودرس قلبی
- آپنه خواب
- استرس
- بالا بودن سطح پروتئین CRP در خون
عوامل ایجاد کننده تصلب شرایین از دیدگاه ابوعلی سینا
عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه از دیدگاه ابوعلی سینا کمبود «کروم ، کبالت ، منگنز ، منیزیم ، سیلیس ، ویتامین « D، زیادی «مس ، ویتامین 1B» ، اختلال در عملکرد غدد مترشحه ی داخلی (کم کاری تیروئید ، بیماری پاژت ….. ) ، قند بالا ، فشار خون بالا ، چاقی ، عدم تحرک و ورزش ، استرس ، فراموشی ، خستگی ، سیگار ، کمبود مواد فیبری (میوه ، نان ، سبزی) ، سوسیس ، کالباس ، سس ، پیتزا ، کله پاچه ، خاویار ، مغز ، غذاهای چرب وثقیل ، قهوه ، چای ، کاکائو ، زرده ی تخم مرغ (بیش از ۲ عدد در هر هفته) ، حبوبات و بقولات ، ادویه ، غذاهای سرخ کرده ، پوست مرغ و ماهی ، گوشت قرمز (خصوصاً چرب) ، برگ تربچه ، جگر سیاه ، دل گاو ، فوفل ، گل تاج خروس ، نوشیدن آب چاه (به علت وجود آرسنیک) ، آلودگی هوا ، پرکردن دندان با آمالگام می باشد.
علائم و نشانه های ابتلا به تصلب شرایین
علایم این عارضه تا زمانی که عروق به شدت تنگ و مسدود نشده باشد بروز نمی کند .بنابراین بسیاری از افراد از گرفتگی عروق خود تا زمانی که دچار حمله قلبی یا سکته مغزی نشوند اطلاعی ندارند. بنابراین ظهور علائم و نشانه های تصلب شرایین منوط به این است که کدام سرخرگ مسدود شده است.مشخص ترین علایم بروز گرفتگی عروق قلبی ابتلا به آنژین صدری ، درد قفسه سینه یا احساس ناراحتی در سینه می باشد.
تصلب شرایین چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص تصلب شرایین شما می بایست به یک متخصص قلب و عروق مراجعه کنید .پزشک پس از شنیدن شرح حال شما و معاینه فیزیکی قلب شما وجود این بیماری را در فرد تشخیص دهد .پزشک قلب و عروق با قرار دادن گوشی پزشکی بر روی قلب در صورت شنیدن صدای غیر طبیعی سوت مانند، به نام “برویی” از رگ آسیب دیده به علت تجمع پلاک در رگ و جریان خون ضعیف از روش های زیر برای تشخیص دقیق تر این بیماری و انتخاب برنامه درمانی مناسب برای فرد بیمار استفاده می نماید:
- آزمایش خون
- نوار قلب یا الکتروکاردیوگرافی (EKG)
- عکسبرداری اشعه X از قفسه سینه
- شاخص مچ پا – بازویی
- اکوکاردیوگرام
- سی تی اسکن قلب
- تست استرس یا تست ورزش
- آنژیوگرافی
- سایر آزمایشات
روش های مختلف درمان تصلب شرایین
پس از تشخیص و تایید ابتلا به این عارضه در وجود فرد پزشک برنامه درمانی مناسبی را با توجه به شرایط عمومی و سلامتی کلی بیمار،سن بیمار و نوع رگ آسیب دیده برای درمان تصلب شرایین انتخاب می نماید .هدف از درمان علاوه بر برطرف کردن علایم و کاهش خطر تشکیل لخته خون جلوگیری از بیماری های مرتبط با گرفتگی رگ های قلب که در بالا ذکر شد می باشد .رایج ترین روش های درمان این عارضه عبارت است از:
1.تغییر سبک زندگی
تغییر سبک زندگی اولین راهکار برای درمان این عارضه است که می تواند اثر بخشی سایر روش های درمانی را افزایش داده و روند درمان را تسریع نماید .بدین منظور در صورت داشتن اضافه وزن ،وزنتان را کاهش دهید ،سیگار کشیدن را ترک کنید ،استرستان را مدیریت کنید و از همه مهم تر مواد غذایی سالمی را استفاده کرده و مصرف چربی،نمک،قند و مواد نشاسته ای را محدود کنید.از میوه ها و سبزیجات تازه استفاده نموده و مصرف ماهی را از یاد نبرید.
2.دارو درمانی
درمان دارویی تصلب شرایین معمولا بر اساس سرخرگ آسیب دیده انجام می شود .رایج ترین و متداول ترین داروهای درمان آترواسکلروزیس شامل استاتین،داروهای کاهنده سطح قند خون مانند متفورمین یا گلوکوفاژ،داروهای ضد التهاب،داروهای ضد لخته خون مانند هپارین،وارفارین ،آسپرین و ….می باشد .برای درمان تصلب شرایین و فشارخون بالا پزشک از داروهای ضد فشارخون مانند آتنولول،کاپتوپریل،لوزارتان استفاده می کند .تجویز دارو می بایست توسط پزشک صورت گرفته و مصرف آن می بایست طبق دستور وی و به صورت منظم باشد .
3.روش‌های جراحی
مهم ترین روش های جراحی برای درمان تصلب شرایین عبارت است از:
- دستکاری عروق کرونر از راه پوست (PCI) (آنژیوپلاستی عروق کرونر)
- پیوند عروق کرونر (عمل جراحی بای‌پس قلب)
- اندآرترکتومی شریان کاروتید
4.درمان گیاهی
برای درمان پتاسیم ، مصرف آب لیموی تازه با تمام غذاها ، شربت آبلیمو با عسل ، آب «هویج + سیب + خیار» + آب دو عدد لیمو ترش + یک قرص مخمر آبجو و آب پرتقال با یک دانه خرما ، دم کرده ی «سبوس برنج و جو + تیول + چای سبز» ، عرق شاهتره ، سوپ « جو + هویج + اسفناج + سیر + پیاز» – بعد از طبخ کامل به آن دم کرده ی پوست برنج و آب لیموی تازه اضافه کنید ؛ دم کرده ی پوست سیب قرمز (هر روز) ، سالاد «گل کلم + پیاز + خیار + کاهو + گوجه فرنگی + آبغوره + اسفناج خام + روغن زیتون» ، دم کرده ی چای سبز با کشمش ،آجیل خام (کمی در روز)، مرکبات (روزی یک لیوان آب آن یا پنج عدد میوه های مختلف) ، ترکیبات سلنیوم ، دم کرده ی پوسته ی جودوسر ، روغن سویا ، پیاز ، یک مشت تخم گشنیز را شب تا صبح در آبغوره بخیسانید و صبح شیره کش کنید و بنوشید ؛ ماءالشعیر ، روغن سبوس برنج ، یونجه ، جودوسر ، جوشانده ی برگ زبان گنجشک (یک مشت از آن را در چهار لیوان آب به مدت پنج دقیقه بجوشانید) مفید می باشد.
راه های پیشگیری از ابتلا به تصلب شرایین
حال که دانستید تصلب شرایین چیست و چگونه درمان می شود ؟ برای پیشگیری از ابتلا به تصلب شرایین به نکات زیر توجه کنید:
- تغذیه مناسبی داشته باشید.
- از مواد غذایی مفید برای تقویت قلب استفاده کنید.
- فعالیت بدنی خود را افزایش داده و از بی تحرکی خودداری کنید .
- ترک سیگار را فراموش نکنید .
- وزنتان را کاهش دهید و متعادل نگهدارید.