یکی از مشکلات شایع در میان آقایان بیماری به نام واریکوسل است که به علت اتساع و پیچ خوردگی غیر طبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه ها ایجاد می شود .با توجه به این که این عارضه شایع ترین علت قابل اصلاح ناباروری است تصمیم گرفتیم تا مقاله امروز سلامت وب را به بررسی ابعاد این بیماری و روش های مختلف درمان آن اختصاص دهیم تا بتوانیم گامی کوچک در راستای کمک به بیماران مبتلا به این یماری برداشته باشیم .با سلامت وب امروز همراه شوید تا در مورد این بیماری اطلاعات کامل و جامعی را کسب کنید . |
بیماری واریکوسل چیست؟
بیماری واریکوسل (varicocele) یکی از شایع ترین علل ناباروری در میان مردان است که به علت اتساع و پیچ خوردگی غیر طبیعی شبکه وریدی (سیاهرگی) بالای بیضه ها ایجاد می شود و در 90% موارد طرف چپ و در 10% موارد به صورت دو طرفه بروز پیدا می کند.با توجه به این که این عارضه در کاهش اسپرم سازی موثر است و می تواند باعث کاهش رشد بیضه ها و در نهایت کوچک شدن بیضه و ناباروری گردد شناخت علایم آن برای تشخیص و درمان به موقع آن از اهمیت فوق العاده بالایی برخوردار می باشد .
انواع بیماری واریکوسل
انواع بیماری واریکوسل بر حسب سیر پیشرفت بیماری شامل موارد زیر می باشد:
- گرید 1: وریدها هنگام زور زدن قابل لمس میباشند.
- گرید 2: وریدها در حالت ایستاده قابل لمس میباشند
- گرید 3: وریدها در حالت ایستاده قابل مشاهدهاند
- ساب کلینیکال: که با معاینه قابل لمس نیستند ولی با سونوگرافی تشخیص داده میشود.
علت ابتلا به بیماری واریکوسل
بیضه ها در کیسه ظریفی به نام اسکرودم قرار دارند.مهم ترین علت ابتلا به واریکوسل بزرگ شدن رگ های موجود در داخل کیسه بیضه به نام پامپینیفورم پلکسوس (pampiniform plexus) است .نقش اصلی این سیاهرگ خنک کردن خون شریانی قبل از رسیدن به اسپرم ها می باشد. با بزرگ شدن و پیچ خوردن این رگ ها عملکرد این سیستم خنک کننده دچار اختلال گشته و از تولید اسپرم با کیفیت توسط بیضه ها جلوگیری شده و واریکوسل ایجاد می شود .
عوامل ایجاد یا تشدید کننده واریکوسل از دیدگاه ابوعلی سینا
ابوعلی سینا مهم ترین عوامل ایجاد یا تشدید کننده این بیماری را افراط در آمیزش جنسی،برداشتن وزنه های سنگین،مصرف فراوان ماهی و کنسرو ماهی،کپسول روغن ماهی،ادویه،تخم مرغ،گوشت چرب،پوست ماهی و مرغ،داد زدن،پریدن،استفاده از آب سرد،کالباس،پیتزا،قارچ،سس ها،رب،سوسیس،خاویار،لبنیات چرب،سیرابی،شیردان،کله پاچه،خرما،افراط در مصرف گرمی،سمبوسه،افراط در مصرف شکلات و شیرینی،غلظت خون،کنسرو،الکل،سویای خام،نمک فراوان،گوجه برقانی،قرص های خواب آور،جلوگیری از بارداری،مصرف داروهای حاوی کورتون،قرص های دیابت و ضد تشنج ،تتراسایکلین و کمبود عناصر کبالت و منگنز عنوان نموده است .
ریسک ابتلا به بیماری واریکوسل در چه افرادی بیشتر است؟
این بیماری کاملا یه بیماری مردانه به شمار می آید وشیوع آن زیر سن 10 سال نادر است .ریسک ابتلا به این بیماری در بالغین جوان در حدود 15 درصد و در مردان نابارور بین 20 تا 40 درصد می باشد.به عبارت دیگر از هر 100 مرد ده الی 15 نفر ممکن است که دچار این بیماری شوند و بر اساس آمارها بیشترین ابتلا در سن بین 15 تا 25 سالگی مشاهده شده است.
علایم ابتلا به بیماری واریکوسل
با توجه به این که این عارضه به ندرت موجب درد می شود مهم ترین و شایع ترین علایم ابتلا به بیماری واریکوسل شامل موارد زیر می باشد:
-
احساس درد شدید و یا مبهم در هنگام ایستادن و یا انجام هر گونه فعالیت جسمانی
-
هرگونه تغییر در اندازه، شکل یا ظاهر بیضه ها
-
وجود یک توده
-
مشکلات باروری
-
تورم در کیسه بیضه
-
وجود سیاهرگ هایی که به طور غیر عادی بزرگ یا پیچیده هستند.
بیماری واریکوسل چگونه تشخیص داده می شود؟
با توجه به این که واریکوسل معمولا بدون علامت رشد می کند یک پزشک اورولوژیست در حین معاینه جسمانی بیمار به صورت ایستاده با گرفتن و فشار دادن بیضه ها می تواند هر گونه رگ بزرگ شده را به آسانی شناسایی نماید .سونوگرافی کالر داپلر نیز برای تشخیص بیماری واریکوسل و نمایش اندازه بیضه ها روش بسیار خوب و کاربردی می باشد .
روش های درمان بیماری واریکوسل
پس از تشخیص این بیماری نوبت به درمان بیماری واریکوسل می رسد .این بیماری یک بیماری خوش خیم است که درمان دارویی نداشته و تنها راه درمان آن انجام جراحی است. پزشک با توجه به شدت واریکوسل ، سن بیمار و وضعیت باروری (تاهل و داشتن و یا نداشتن فرزند) در مورد انتخاب بهترین روش برای درمان این عارضه تصمیم گیری می نماید. در زیر به معرفی روش های متعدد درمان این بیماری می پردازیم:
1.واریکوسلکتومی
این عمل تحت بی حسی موضعی و یا بیهوشی قابل انجام بوده و از طریق ایجاد شکافی در کشاله ران ،شکم و یا بالای ران برای دسترسی به ناحیه مورد نظرآغاز می شود .سپس جراح با استفاده از سونوگرافی و میکروسکوپ به صورت هم زمان سیاهرگ های مشکل دار را بسته و خون را به وسیله عروق سالم دیگر هدایت می کنند.
2.جراحی لاپاراسکوپی
در این روش، جراح برشی کوچک در ناحیه شکم ایجاد کرده و پس از فرستادن گاز به داخل شکم یک ابزار جراحی کوچک را به درون آن وارد می کند.تا بدین طریق به عروق آسیب دیده و متورم شده دسترسی یابد.مهم ترین معایب این روش احتمال آسیب عروق بزرگ یا رودهها یا مثانه و… می باشد.
3.آمبولیزاسیون پوستی
پس از بیهوشی بیمار آمبولیزاسیون یا آمبولیزه کردن به وسیله ورود یک لوله مخصوص و باریک در رگ های بدن در ناحیه کشاله ران و یا گردن توسط رادیولوژیست انجام می شود.در این روش با استفاده از دستگاه اشعه ایکس می توان رگ های بزرگ شده پانپینیفورم پلکسوس را به خوبی مشاهده کرده و با فنرها و یا بالون ها رگ های مورد نظر مسدود می شوند. این کار جریان خون در رگ های پامپینیفورم پلکسوس را مسدود می کند و واریکوسل فرد کوچک خواهد شد.
4.روش میکروسرجری
قطعی ترین و موثرترین روش درمان واریکوسل جراحی به روش میکروسرجری است .این روش از موفقیت بسیار بالایی برخوردار بوده و دارای عوارض بسیار کمتری نسبت به روش های قبلی می باشد .در این روش که توسط برش های مختلفی قابل انجام است با ایجاد برشی 1/5 سانتی متری طناب بیضه خارج می شود .به علت استفاده از میکروسکوپ حین جراحی و بزرگنمایی تا هفت برابر جراح، قادر است با دقت بیشتر وریدها را از شریان ( سرخرگ ) و عروق لنفاتیک ( عروق برنده آب ) جدا کند و فقط وریدها را مسدود نماید.
5.سایر روش ها
درمان واریکوسل عمدتا توسط یکی از روش های نامبرده و در بیشتر موارد به صورت میکروسرجری انجام می شود .درمان واریکوسل با لیزر تاکنون در کشور انجام نشده وهیچ گونه گزارشی مبنی بر عمل واریکوسل با لیزر تاکنون ارسال نشده است .اما بر اساس پژوهش ها و تحقیقات انجام شده توسط پژوهشگاه رویان داروی جدیدی به نام N-استیلسیستئین می تواند به عنوان درمانی مکمل برای واریکوسل بعد از عمل واریکوسلکتومی به شمار آید.
درمان گیاهی واریکوسل
جهت استفاده از تدابیر حکیم ابوعلی سینا و درمان گیاهی قطعی واریکوسل مصرف ویتامین های گروه ب ،رژیم واریس،مالش روغن سبز،ضماد خرفه+آرد جو،مالش وازلین(70 گرم)+روغن خاکستری(20 گرم)+کافور(10 گرم)،ضماد زرده تخم مرغ+دم کرده بابونه،ضماد پودر کتیرا+آرد جو +سریش،جوانه گندم یا جو،قرص مخمر،ماء الشعیر،مالت جو،روغن زیتون تصفیه نشده،روغن ذرت،زرده تخم مرغ،کنجد پوست گرفته،شاهی،ضماد جوشانده برگ تازه شبدر در روغن زیتون تصفیه نشده مفید می باشد.
عوارض واریکوسل
مهم ترین عوارض واریکوسل شامل ناباروری،کوچک شدن بیضه،عدم تعادل هورمونی و … می باشد.