طب سنتی از دیرباز تاکنون توانسته است با استفاده از گیاهان دارویی و به روش کاملا طبیعی و بدون استفاده از داروهای مضر شیمیایی دریچه ای جدید را در درمان بیماری های مختلف بگشاید .بر اساس تحقیقات انجام شده یکی از گیاهان دارویی مفید و معجزه گر گیاهی به نام رازک است که استفاده از آن می تواند برای سلامت بدن ما سودمند بوده و تاثیر شگرفی در درمان بسیاری از بیماری ها داشته باشد .با توجه به اهمیت و جایگاه گیاهان دارویی در سیستم بهداشت و درمان برآن شدیم تا در مورد خواص گیاه رازک در سلامت وب امروز برایتان مختصری را به رشته تحریر در آوریم .امیدواریم مطالعه این مقاله جذاب و خواندنی را از دست ندهید . |
گیاه رازک چیست؟
گیاه شناسی گیاه رازک
گیاه رازک گیاهی علفی، چند ساله و دارای اعضای پوشیده از تارهای خشن است که به صورت خودرو در جنگل ها و مراتع روییده و تابع شرایط محیط می باشد.برگ های این گیاه به صورت متقابل ، دانه دار و مرکب از 3 تا 5 لوب نامساوی بوده و گل های آن خوشه ای و به رنگ سفید مایل به حنائی می باشد.قسمت مورد استفاده یا اندام دارویی این گیاه مجموعه گل های ماده آن می باشد .همچنین انواع گیاه رازک شامل رازک سرخ، رازک سبز و رازک دورگ می باشد.کشت رازک در ایران در استان های ساحلی دریای خزر مانند گیلان،گلستان و مازندران می باشد.
نام های دیگر گیاه رازک
رازک با نام عمومی Hops که به عربی حشیشه الدینار نامیده می شود، با نام های انگلیسی Humulus Lupulus L. – Cannabis Lupulus(L.)scopنیز شناخته می شود .
ترکیبات موثره موجود در گیاه رازک
گیاه رازک حاوی ترکیبات رزینی به نام هومولون است که مهمترین مواد تشکیل دهنده هومولون را آلفا و بتا اسیدهای تلخ تشکیل می دهند که آلفا اسیدهای تلخ شامل هومولون،گومولون و آدهومولون بوده و مواد تشکیل دهنده بتا اسیدهای تلخ شامل لوپولون،پری لوپولون و ایزولوپولون می باشد . سایر ترکیبات ترپنی یا ترپنوئیدی در اسانس گل رازک شامل میرسن ، بتاکاریوفیلن و هومولن می باشد .
خواص درمانی گیاه رازک
بهتر است بدانید طبع گیاه رازک سرد و طعم رازک تلخ می باشد و با توجه به خاصیت مسکن بودن،عرق آوری این گیاه استفاده از آن در درمان بسیاری از بیماری ها می تواند اثرات سودمندی به همراه داشته باشد .مهم ترین خواص درمانی گیاه رازک شامل موارد زیر می باشد:
1.کاهش علائم یائسگی
استفاده از گیاه رازک در کاهش علایم یائسگی بسیار سودمند است .این گیاه حاوی هورمون های زنانه شبه استروژنی بوده و استفاده از آن در کاهش سطح هورمونی به علت یائسگی بسیار مفید است .همچنین مصرف روزانه عصاره رازک به دلیل دارا بودن استروژن های گیاهی در کاهش علائم ناشی از یائسگی مانند گرگرفتگی بسیار نافع است.
2.ضد سرطان
پلی فنل های موجود در عصاره رازک به همراه آنتی اکسیدان های موجود در این گیاه می تواند در کاهش سطح التهابات بدن و در نتیجه کاهش ریسک ابتلا به انواع سرطان علی الخصوص سرطان پستان مفید باشد.
3.آنتی باکتریال
گیاه رازک دارای خواص آنتی باکتریال بوده و به علت وجود ترکیبی شیمیایی به نام زانتوهومول xanthohumol در آن دارای خواص ضد عفونی کنندگی بسیار قوی می باشد و می تواند در از بین بردن ویروس ها،باکتری ها و قارچ ها بسیار موثر عمل نماید.
4.جوانسازی پوست
مواد شیمیایی موجود در رازک می تواند سبب تولید و سنتز بیشتر کلاژن و الاستین در پوست شود و از این رو رازک در افزایش قابلیت ارتجاعی و سفتی پوست موثر بوده و استفاده از آن جوانی و شادابی را برای پوست به همراه خواهد داشت. این گیاه از اثرات ناشی از پیری زودرس مانند چین و چروک ،آکنه و سایر آسیب های پوستی جلوگیری نموده و پوستتان را شاداب ترخواهد نمود.
5.حفظ تناسب اندام
عصاره رازک با داشتن اثرات مفید و موثر بر روی متابولیسمم بدن از افزایش وزنی که بعد از مصرف غذاهای پرچرب ایجاد میشود؛ پیشگیری کرده و با افزایش ترشحات معده سبب بهبود هضم غذا و کاهش نفخ پس از صرف غذاهای نفاخ میشود.
6.تسکین دهنده دردهای مفصلی
دردهای مفصلی در بیماران مبتلا به روماتیسم ،آرتروز و نقرس بسیار سخت و طاقت فرسا می باشد به نحوی که گاها آن ها از انجام ساده ترین امور روزانه باز می دارد .عصاره رازک با مهار و سرکوب آنزیم سیکلواکسیژناز، علائم التهابی و دردهای مفصلی را کاهش داده و از این طریق به تسکیت دردهای مفصلی در این دسته از بیماران کمک می کند.
7.بهبود عملکرد کبد
بر اساس پژوهش های انجام شده وجود ترکیبی به نام نارنجینین در رازک در بهبود عملکرد کبد ،سلامت سلول های کبدی و جلوگیری از تخریب بافت کبد بر اثر کبد چرب یا فیبروز کبدی نقش موثری دارد .با استفاده از رازک می توان سلامت کبد را تضمین نمود و از بروز بیماری های مرتبط با آن جلوگیری نمود.
کاربرد گیاه رازک
با توجه به طعم تلخ گیاه رازک استفاده از آن در صنعت ساخت ماءالشعیر به عنوان فاکتور طعم دهنده و نگهدارنده کاربرد گسترده ای دارد و در نتیجه یکی از دلایل ارزشمند شدن ماء الشعیر به علت وجود این گیاه دارویی بی نظیر در این نوشیدنی می باشد.با مصرف این نوشیدنی می توانید هر گونه تنش عصبی را از بین برده و از تشکیل سنگ های کلیه جلوگیری نمود.سایر کاربردهای گیاه رازک شامل موارد زیر می باشد:
- ساخت کرم ها و لوسیون های زیبایی
- تهیه شکلات، کیک و ژلاتین
- ساخت داروهای گیاهی برای درمان مشکلات نامبرده
نحوه نگهداری از گیاه رازک
برای نگهداری و ماندگاری بیشتر اثرات درمانی گیاه رازک آن را دور از نور و در هوای سرد نگه داری نمایید .چرا که خواص گیاه رازک به طور چشمگیر به نو یا کهنه بودن آن ارتباط دارد و در نتیجه بهترین زمان نگهداری این گیاه در حدود یکسال می باشد .
طرز تهیه دمنوش گیاه رازک
دمنوش رازک را می توانید به راحتی تهیه کنید .کافی است 2 قاشق چای خوری از گیاه رازک را به یک فنجان آب در حال جوش اضافه نموده و پس از گذشت 5 تا ده دقیقه آن را صاف کرده و از آن استفاده کنید.برای اثر بخشی بیشتر می توانید از این دمنوش شب ها قبل از خواب استفاده فرمایید .
اثرات جانبی مصرف بیرویه گیاه رازک
مصرف گیاه رازک در مقادیر مجاز بی خطر است اما در برخی موارد می تواند زیاده روی در مصرف این گیاه سبب بروز عوارض ناخواسته گردد .بنابراین برای پیشگیری از بروز عوارض و مضرات گیاه رازک مانند مشکلات گوارشی شامل اسهال، استفراغ و … یا حساسیت های پوستی مانند قرمزی پوست، التهاب پوستی، درماتیت و … این گیاه را در دوز مجاز مصرف نموده و از مصرف خودسرانه آن بپرهیزید .
ممنوعیت های استفاده از گیاه رازک
- مصرف این گیاه در دوران حاملگی و شیردهی مجاز نمی باشد.
- افراد مبتلا به افسردگی می بایست از مصرف این گیاه خودداری نمایند .
- مصرف رازک دو هفته پیش از جراحی می باست قطع شود .
- در صورت مصرف داروهای آرام بخش مانند کلونازپام، دیازپام، لورازپام، فنوباربیتال، زولپیدم حتما در مورد مصرف این گیاه با پزشکتان مشورت نمایید .