| کبد یکی از اعضای مهم بدن است که به عنوان مهم ترین پالایشگاه بدن وظیفه سم زدایی داروها ،ترکیبات زاید صفرا ،تنظیم سوخت وساز بدن و …. را بر عهده دارد .اگر به هر دلیلی قسمتهای بزرگی از کبد در حین ترمیم آسیب دیده و عملکرد کبد دچار اختلال شود عارضه ای به نام نارسایی کبد ایجاد می شود که در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع می تواند عوارض جبران ناپذیری را به همراه داشته باشد .در ادامه با سلامت وب امروز همراه باشید تا در مورد این عارضه و روش های تشخیص و درمان آن اطلاعات کاملی را کسب کرده و روش های پیشگیری از بروز آن را فرا گیرید . |
نارسایی کبد چیست؟
نارسایی کبد یکی از بیماری های شایع کبدی است که در اثر آسیب یا تخریب کبد ایجاد می شود این وضعیت بحرانی جدی برای سلامتی کبد و سلامت عمومی بدن به شمار آمده و نیازمند اقدامات فوری برای درمان می باشد.برای درک بیشتر این موضوع بهتر است ابتدا به تشریح آناتومی کبد بپردازیم تا بدین طریق بتوانید درک عمیقی از موضوع داشته باشید .
کبد چیست؟
کبد یکی از اعضای اصلی و حیاتی بدن است که در سمت راست بالای شکم و در پشت دنده ها واقع شده است .این عضو وظایف متعددی از جمله متابولیسم و سم زدایی بدن ،تولید صفرا برای هضم غذا و … را بر عهده داشته و در تقویت سیستم ایمنی بدن انسان برای مقابله با انواع عفونت ها نقش موثری دارد .این عضو تنها عضو بدن است که می تواند سلول های آسیب دیده بدن را به خوبی ترمیم نماید اما اگر میزان آسیب دیدگی بیش از حد بوده و سلول های کافی از بین رفته باشند کبد دیگر قادر به ترمیم خود نبوده و دیگر نمی تواند وظایف خود را به درستی انجام دهد و از این رو نارسایی کبد ایجاد می شود .
انواع نارسایی کبد
انواع نارسایی کبد شامل دو شکل حاد و مزمن بوده که در زیر می توانید در مورد هر کدام اطلاعات بیشتری را به دست آورید:
1.نارسایی حاد کبد
در این نوع از نارسایی به تدریج کبد توانایی عملکردی خود را از دست داده و نیاز فوری به مراقبت و درمان پزشکی دارد.این عارضه باعث عوارضی هم چون خونریزی بیش از حد و افزایش فشار در مغزمی شود.
2.نارسایی مزمن کبد
این عارضه بیشتر در اثر تخریب بافت های کبدی اتفاق می افتد و نمایان شدن علایم آن کمی زمان بر بوده و زمانی که بیماری پیشرفت قابل توجهی داشته باشد علایم آن که گاغلب پس از ماه ها و سال ها می باشد بروز پیدا می کند .
نارسایی کبدی با چه علایمی شناخته می شود؟
مهم ترین علایم نارسایی کبد عبارت است از :
- زرد شدن پوست بدن و چشم ها (یرقان )
- درد در سمت راست و بالای شکم
- تهوع و استفراغ
- احساس بد حالی
- احساس خستگی بدون دلیل
- سرگیجه و عدم تمرکز
- تورم در پاها و مچ پا
- خارش بیش از حد پوست
- تیره شدن رنگ ادرار و مدفوع
- بد بو شدن دهان و عرق
مهم ترین علل نارسایی کبد کدام است؟
مهم ترین علل نارسایی کبد را می توان موارد زیر برشمرد :
- مصرف بیش از حد و خودسرانه داروهای مختلف مانند استانمینوفن
- مصرف برخی داروها و مکمل های گیاهی
- ابتلا به انوع بیماری هپاتیت از جمله هپاتیت نوع A، B و C
- ابتلا به برخی از بیماری های خود ایمنی
- عوامل وراثتی
- چاقی بیش از حد
- ابتلا به سرطان کبد
علل ایجاد و تشدید کننده نارسایی کبد از دیدگاه ابن سینا
ابوعلی سینا مهم ترین عوامل ایجاد یا تشدید کننده این بیماری را مصرف اغذیه‌ی چرب و ثقبل و سرخ شده، تخمه یا روغن آفتابگردان، گرمی (خوراکی‌های تند و شیرین) ادویه، خوراکی‌های دارای کلسترول و نشاسته‌ی فراوان، مشروبات الکلی، پنیر کهنه، شکلات، لبنیات پرچربی، سوسیس، قارچ، کالباس، پیتزا، ساندویج، سس، رب، ارده شیره، افراط در مصرف خرما (مقدار کم آن مفید است) معرفی نموده است.
ریسک بروز نارسایی کبدی در چه افرادی بیشتر است؟
افراد زیر می توانند بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری باشند :
- تزریق مواد مخدر با استفاده از سوزن مشترک
- خالکوبی یا سوراخ کردن بدن
- انتقال خون
- ارتباط جنسی محافظت نشده
- قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی
- چاقی
- ابتلا به بیماری دیابت
نارسایی کبد چگونه تشخیص داده می شود ؟
در صورت مشاهده هر یک از علایم نامبرده بهتر است هر چه سریع تر به پزشک فوق تخصص کبد مراجعه کنید.متداول ترین روش های تشخیص نارسایی کبدی شامل موارد زیر می باشد :
- اسکوپی کبد (سونو آندوسکوپی)
- بیوپسی کبد
- آزمایش خون برای بررسی آنزیم های کبدی ،کراتینین،شمارش سلول های خونی،اندازه گیری سطح اهن خون
- سونو گرافی
- سی تی اسکن و ام .آر .آی
نارسایی کبد چگونه درمان می شود ؟
پس از انجام هریک یا ترکیبی از روش های تشخیص نامبرده بر حسب تشخیص و دستور پزشک معالج میزان آسیب دیدگی کبد و تاثیر آن بر سایر اندام های بدن مشخص می گردد .در این وضعیت پزشک بر حسب عوامل نامبرده روش خاصی را با توجه به شرایط بیمار برای درمان انتخاب می کند .تجویز برخی داروها ،استفاده از تدابیر طب سنتی و جراحی رایج ترین روش های درمان نارسایی کبد به شمار می رود .
درمان نارسایی کبد با طب ابوعلی سینا
ابوعلی سینا برای درمان نارسایی کبد با داروهای گیاهی و درمان نارسایی کبد در طب سنتی مصرف شربت آب لیموی تازه + عسل + یک قرص مخمر آبجو، عرق کاسنی + شاهتره (روزی یک لیوان)، شربت ریواس، گرمک روزی یک استکان آبغوره، پرتقال، آب ترب سیاه یا سفید، عسل، سالاد «هویج + روغن زیتون + آب لیموترش تصفیه نشده + آبغوره + پیاز + کاهو + شوید (با ساقه) + اسفناج خام + آرتیشو»، آب «هویج + شوید (با ساقه) + آرتیشو + سیب قرمز + آب لیموترش، آب ریواس + ملاس سیاه، کباب جگر سیاه (صبحانه)، شیر کم چربی + گرد ذغال چوب مو، سوپ «جوجه‌ی مرغ + هویج + اسفناج+ جعفری + شنبلیله + آرتیشو + آبغوره»، معجون کوچک لاک، قرص افسنطین، شربت هندی، نوشدارو هتدی، معجون امروسیا، جوشانده پوست سیب‌زمینی را مفید دانسته اند.
چگونه از ابتلا به نارسایی کبد پیشگیری نماییم ؟
برای پیشگیری از ابتلا به نارسایی کبد به توصیه های زیر توجه نموده و به آن ها عمل نمایید :
- از ارتباط های جنسی محافظت نشده جدا خودداری نمایید .
- واکسیناسیون هپایتت را جدی بگیرید .
- از مصرف داروها به صورت خودسرانه اجتناب کنید .
- از قرار گرفتن در معرض سموم و مواد شیمیایی سمی پرهیز کنید .
- وزن خود را متعادل نگهداشته و از بروز چاقی جلوگیری کنید .