| آزمایشات غربالگری در نوزادان به منظور تشخیص به موقع بیماری هایی که در بدو تولد قادر به تشخیص کلینیکی نمی باشند انجام می شود. در صورت انجام این دسته از آزمایشات می توان این بیماری ها را به موقع شناسایی نموده و نسبت به درمان آن برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته اقدام نمود .غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان یکی از غربالگری های مهم پس از تولد نوزاد است که می بایست حتما 3 تا 5 روزپس از تولد انجام شود .با توجه به اهمیت این غربالگری برای اطمینان از سلامت نوزاد موضوع سلامت وب امروز را به غربالگری کم کاری تیروئید نوزادان پس از تولد اختصاص داده ایم .مطمئنا مطالعه این نوشته و توصیه مطالعه آن به اطرافیانتان می تواند از عقب ماندگی ذهنی و مرگ و میر نوزادان جلوگیری نموده و جان بسیاری از نوزادان را نجات دهد. |
غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان چیست؟
غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان یکی از اقدامات مهم وزارت بهداشت در طی سال های اخیر برای شناسایی بیماری های غیر واگیر در نوزادان علی الخصوص بیماری های غدد و متابولیک می باشد. به وسیله این روش غربالگری می توان با اقدام و تشخیص به موقع بیماری ها از عوارض ناشی از آن ها پیشگیری نمود .شایع ترین بیماری هایی که به وسیله غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان قابل شناسایی است شامل بیماری های زیر می باشد:
1-کم کاری تیروئید
غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان با تاکید بر روی شناسایی کودکان مبتلا به کم کاری تیروئید می تواند از ابتلا کودکان به اختلالات عصبی علی الخصوص عقب ماندگی ذهنی در اثر کم کاری تیروئید جلوگیری نماید .اگر می خواهید بدانید تیروئید نوزاد باید چند باشد؟باید بگوییم نتیجه آزمایش تیروئید در نوزادان می بایست زیر 5 باشد در صورت بالا بودن تیروئید می بایست پیگیری های لازم در این زمینه صورت پذیرد .
2-فنیل کتونوری
این بیماری به علت تجمع نوعی اسید آمینه ضروری جهت ساخت پروتئین به نام فنیل آلانین در بدن ایجاد می شود.در اثر کاهش این آنزیم در بدن ، بروز اختلالات متابولیسمی و صدمه دیدن مغز شاهد عوارضی نظیر تشنج و بیش فعالی در کودکان خواهیم بود.
3-نقص آنزیمG6pD
این آنزیم یعنی (گلوکز 6 فسفات دهیدروژناز) که در استحکام گلبول های قرمز نقش مهمی دارد .بنابراین کمبود آن می تواند سبب تضعیف گلبول های قرمز در برابر مصرف برخی از داروها و باقلا شود که به صورت بروز زردی در نوزادان ،وجود ادرار در خون و فاویسم ظهور پیدا می کند .
غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان از چه سالی در ایران انجام می شود؟
غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان جهت تشخیص کم‌کاری تیروئید با اندازه‌گیری هورمون‌های تیروئید TSH و T4 ابتدا در سال 1960 توسط پروفسور گاتری محقق انگلیسی انجام شد و سپس این برنامه از سال 1384 به برنامه بهداشت کشوری ابلاغ و به طور رسمی از سال 1385 در سیستم سلامت کشوری از حالت پایلوت به حالت اجرایی در آمد .
بهترین زمان برای نمونه گیری غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان
بهترین زمان برای نمونه گیری یا بهترین زمان آزمایش تیروئید نوزاد 3 تا 5 روز پس از تولد می باشد بنابراین این زمان طلایی را از دست نداده و برای اطمینان از سلامتی فرزندتان به پایگاه های بهداشت محدوده محل زندگی خود که برای انجام این غربالگری تعیین شده اند مراجعه بفرمایید .این تست با هزینه بسیار پایین بر اساس تعرفه سال 96 به مبلغ 17000 تومان قابل انجام می باشد .لازم به ذکر است بدانید در صورت نیاز به تکرار تست هزینه هر مرحله به صورت جداگانه از والدین دریافت می گردد .
غربالگری کم کاری تیروئید چرا سه روز پس از تولد انجام می شود؟
مهم ترین علل انجام غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان سه روز پس از تولد شامل موارد زیر می باشد:
- بالا رفتن موقت و ناگهانی هورمون TSHپس از تولد به دلیل تغییرات محیط
- جهت خنثی شدن این هورمون وارده از جفت
- و شیر خوردن نوزاد به میزان کافی برای پیشگیری از کسب نتایج منفی کاذب
نحوه انجام غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان به چه صورت می باشد؟
برای انجام این تست با در دست داشتن شناسنامه و کارت واکسن فرزند خود به نزدیکترین پایگاه بهداشت محل سکونت خود که این تست را انجام می دهند مراجعه کرده و فرم پذیرش را تکمیل نمایید . در این فرم اطلاعاتی نظیر نام و نام خانوادگی ،تاریخ تولد و ساعت تولد ،وزن کودک در زمان تولد ،شماره تماس و آدرس محل سکونت والدین توسط والدین و تاریخ نمونه گیری ، کد اختصاص داده شده به نوزاد ،محل نمونه گیری ، سابقه بستری در بیمارستان و .. توسط مرکز بهداشت تکمیل می شود . در زیر نمونه ای از فرم پذیرش را مشاهده می فرمایید :
آمادگی های لازم برای انجام غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان
برای انجام این آزمایش نیاز به هیچ آمادگی خاصی نمی باشد و نیاز نیست که نوزاد ناشتا باشد .تجربیات نشان داده است انجام این تست وقتی نوزاد تازه شیر خورده و سیر است راحت تر بوده و پاشنه پا بهتر خون می دهد.پس از استریل نمودن از پاشنه پا توسط لانست چند قطره خون گرفته می شود .در مواردی که امکان نمونه گیری از پاشنه پا وجود نداشته باشد نمونه گیری از نرمه کف دست انجام می شود .
دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮی در ﻧﻮزادان بستری در بیمارستان
| ﻣﻮارد ﺗﮑﺮار در ﻧﻮزادان | ﺗﻮﺿﯿﺤﺎت | زﻣﺎن ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﺠﺪد | |
| 1 | آزمایش تیروئید نوزادان نارس | نوزادی که قبل از 37 هفتگی متولد شده است. | هفته 2-6-10هفتگی تکرار شود |
| 2 | نوزادان با وزن کمتر از 2500 کیلوگرم | هفته دوم تولد نوزاد 10 تا 15 روزگی | |
| 3 | نوزادان با وزن بالای 4 کیلوگرم | هفته دوم تولد نوزاد 10 تا 15 روزگی | |
| 4 | نوزادان دو قلو یا چند قلو | هفته دوم تولد نوزاد 10 تا 15 روزگی | |
| 5 | نوزادان با سابقه مصرف داروﻫﺎیﺧﺎص مانندﮐﻮرﺗﯿﮑﻮاﺳﺘﺮوﯾﯿﺪﻫﻬﺎ،دوﭘﺎﻣﯿﻦ | هفته دوم تولد نوزاد 10 تا 15 روزگی | |
| 6 | ***ﻧﻮزاد ﺑﺎﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﺴﺘﺮی درﺑﯿﻤﺎرﺳﺘﺎن | ﺧﺼﻮﺻﺎ ﺗﻌﻮﯾﺾ ﺧﻮن- ﺗﺰرﯾﻖ ﺳﺮم-ﺗﻐﺬﯾﻪ ﺧﻮراﮐﯽ ورﯾﺪی ﺑﺎ ﻣﻮاد ﮐﻢ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ و … )ﺟﻬﺖ ﺗﻤﺎم آزﻣﺎﯾﺸﺎت | یک هفته پس از ترخیص از بیمارستان |
| 7 | نوزادان مبتلا به TSH5-PHE4 | اسرع وقت | نمونه دوم و نامه ارجاع به پزشک |
| 8 | مادر سابقه تیروئید دارد. | در 6 هفتگی | |
| 9 | نوزادان دارای سابقه فامیلی | ﭘﺪر وﻣﺎدر وﺧﻮاﻫﺮ وﺑﺮادر ﻧﻮزاد ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺑﯿﻤﺎری اﺗﻮاﯾﻤﯿﻨﻮدﯾﺴﯿﺰ | در 6 هفتگی |
| 10 | نوزادان مبتلا به سندروم داون | در 6 هفتگی |
خلاصه روﻧﺪ اﺟﺮاﯾﯽ غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان در اﯾﺮان
- آﻣﻮزش ﻣﺎدران ﺑﺎردار در دوران ﺑﺎرداری
- ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﯿﺮی در روزﻫﺎی 3 تا 5تولد از پاشنه پای نوزاد بر روی کاغذ فیلتر S&S903
- ارﺳﺎل ﮐﺎﻏﺬ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﺣﺎوی ﻟﮑﻪ ﺧﻮﻧﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺴﺖ ﭘﯿﺸﺘﺎز از ﻣﺮاﮐﺰ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﺑﻪ آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎه ﻏﺮﺑﺎﻟﮕﺮی ﻧﻮزادان
- ﺳﻨﺠﺶ ﻏﻠﻈﺖ TSH
- ﻓﺮاﺧﻮان ﻓﻮری ﻣﻮارد ﻣﺸﮑﻮک
- اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻮﻧﻪ ﮔﯿﺮی ﻣﺠﺪد از ﭘﺎﺷﻨﻪ ﭘﺎ در ﻣﻮارد ﺧﺎص
جواب آزمایش تیروئید در نوزادان
در واقع در صورتی که جواب آزمایش تیروئید نوزادان نرمال باشد نیاز به تکرار این آزمایش نمی باشد اما در صورت وجود مشکل با والدین کودک تماس گرفته شده و فراخوان کودک برای پیگیری های لازم و بیشتر انجام می شود .برای کودکانی که دچار مشکلی نمی باشند برگه زردی به والدین داده می شود که می بایست آن را به مرکز بهداشتی که واکسیناسیون های کودک در آن انجام میشود ارائه دهند تا در پرونده بهداشتی کودک ثبت و نگهداری شود .
روند و ملاحظات درمانی پس از انجام غربالگری کم کاری تیروئید در نوزادان
بر اساس جواب آزمایش غربالگری نوزاد ، تفسیر آزمایش تیروئید نوزادان مطابق یکی از جداول زیر می باشد.درمان کم کاری تیروئید در نوزادان با مصرف قرص لووتیروکسین در صورت ابتلا به کم کاری تیروئید یا سایر دستورالعمل ها انجام می شود .
فلوچارت الگوریتم غربالگری کم کاری تیروئید از ابتدا تا پایان
