| سرگیجه یکی از شایع ترین مشکلاتی است که همه ما بارها آن را تجربه نموده ایم .در هنگام بروز این حالت ما دچار احساس عدم تعادل و ضعف می شویم و احساس چرخش پیرامونمان را تجربه می کنیم .اما علت سرگیجه چیست ؟چرا دچار سرگیجه می شویم؟روش های مختلف درمان سرگیجه در طب نوین و طب ابوعلی سینا کدام است؟پاسخ تمامی این سوالات را می توانید در مقاله سلامت وب امروز پیدا کنید . |
سرگیجه چیست؟
سرگیجه vertigo واژه ای کلی برای بیان حالاتی مانند احساس عدم تعادل،احساس افتادن بر روی زمین یا سقوط می باشد که در حین بروز چنین اتفاقاتی حالاتی مشابه سیاهی چشم ،سر خوردن یا خالی شدن زیر پا ، چرخیدن محیط پیرامون ، حالت تهوع یا استفراغ ، سردرد ، دو دو زدن چشم و تپش قلب نیز ممکن است بروز پیدا نماید.این حالت بیماری نبوده و نوعی اختلال محسوب می شود.
انواع سرگیجه
انواع مختلف سرگیجه با توجه به علت و علایم ایجاد کننده شامل دو نوع محیطی و مرکزی می باشد.
علایم سرگیجه
مهم ترین علایم سرگیجه معمولا در اثر تغییر وضعیت سر ایجاد شده و عموما شامل سردرد،چرخش محیط پیرامون،کج شدن ،عدم تعادل و به یک جهت کشیده شدن می باشد . سایر علایمی که ممکن است در حین احساس این حالت تجربه نمایید احساس تهوع،استفراغ،حرکات غیرطبیعی یا لرزش چشم (نستاگموس)،سردرد،تعریق،عدم هماهنگی اعضا ،ضعف پا یا بازو ،زنگ زدن در گوش (وز وز گوش )یا کم شنوایی می باشد.ظهور و ماندگاری این علائم بین چند دقیقه تا چند ساعت به صورت پیوسته و یا غیر پیوسته می باشد .
چه عواملی باعث بروز سرگیجه می شود؟
مهم ترین عوامل موثر در بروز سرگیجه عبارت است از :
- عفونت گوش داخلی
- ابتلا به برخی بیماری های گوش مانند نورونیت دهلیزی ،نوریت وستیبولار یا لابیرنتیت ، بیماری منییر
- وارد شدن فشار بر سر و گردن
- سرماخوردگی
- سکته مغزی
- میگرن
عوامل موثر در بروز سرگیجه از دیدگاه ابوعلی سینا
مهم ترین عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه از دیدگاه ابوعلی سینا عدم تعادل مایع لابیرنت ها (ضایعه ی گوش درونی)، افت فشار خون، ضایعات مغزی، مسمومیت با سرب، الکل، سفرای بالا، آریتمی قلبی، کم خونی، بعضی از داروهای شیمیایی، غلظت خون، کمبود «گوگرد – منگنز -کبالت – کلسیم – ید – ویتامین آ»، خشک بودن بینی، گرما، آفتاب شدید، خستگی، کم خوابی، کلر موجود در آب، بیماری منیرو … می باشد.
علت ایجاد سرگیجه چیست؟
بر اساس تحقیقات انجام شده علت اصلی ایجاد سرگیجه کریستال های ریز کلسیمی به نام اوتوکونیا otoconia می باشند .این کریستال ها از جنس کربنات کلسیم بوده و پس از جدا شدن از جای همیشگی خود وارد کانال های محتوی مایعات در گوش می شوند و در عملکرد مغز و گوش داخلی که مسئول تنظیم تعادل بدن می باشند اختلال ایجاد می نمایند .
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
در بیشتر موارد این عارضه به صورت خود به خودی درمان شده و نیازمند اقدامات خاص پزشکی نمی باشد اما در صورت تداوم و تکرار این فرایند مراجعه به یک متخصص گوش و حلق و بینی (ENT)یا متخصص مغز و اعصاب ضروری به نظر می رسد.
روش های تشخیص سرگیجه
پزشک پس از شنیدن شرح حال شما از روش های زیر برای تشخیص سرگیجه استفاده می نماید:
- تست شنوایی سنجی یا ادیومتری
- تست شنوایی سنجی با دیاپازون
- تست (VNG) (ویدئو نیستاگموگرافی)
- تست ENG یا الکترونیستاگموگرافی
- آزمایش کالریک
- پسچروگرافی
- تصویر برداری از مغز با استفاده از روش سی تی اسکن یا ام.آر.آی
روش های درمان سرگیجه
متداول ترین روش های درمان سرگیجه عبارت است از:
1.درمان دارویی
تجویز داروهای آنتی بیوتیک،پروکلروپرازین،آنتی هیستامین ها،مسدود کننده های کانال کلسیم ، مسدود کننده های بتا و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای ،بتاهیستینگ یا بتا سرک می تواند در درمان این عارضه که ناشی از عفونت گوش داخلی ،التهاب گوش و یا بیماری منییر باشد مفید واقع شود .
2.توانبخشی دهلیزی یا VRT برای درمان نورونیت وستیبولار
توانبخشی وستیبولار ، همچنین تحت عنوان آموزش توانبخشی دهلیزی یا VRT ، نوعی “بازآموزی مغز” یا فیزیوتراپی است که برای درمان نورونیت وستیبولار به کار می رود .این روش با انجام تمرینات تعادلی توسط بیمار سبب تقویت و هماهنگی میان سایر اندام های بدن مانند چشم ،دست و پا برای ایجاد تعادل در بدن می شود .مانور Epley و تمرینات برنت-داروف Brandt – Daroff تمرینات دیگری هستند که توسط متخصصین فیزیوتراپی به بیمار برای جلوگیری از بروز عدم تعادل و سرگیجه آموزش داده می شود.
3.تغییر شیوه زندگی
مصرف کم نمک و نوشیدن آب فراوان ،ترک سیگار و کاهش سطح استرس و استراحت در مکان تاریک در هنگام بروز حملات آسان ترین و رایج ترین موارد مربوط به تغییر شیوه زندگی می باشد .
4. طب سوزنی
متخصصان طب سوزنی با تحریک نقاط فشار در بدن مانند فشار مچ یا P6( نقطه ای که روی ساعد داخلی شما قرار دارد) و قرار دادن سه انگشت در زیر مچ و بین دو تاندون ها و فشار این منطقه به مدت 4 تا 5 ثانیه می توانند این عارضه را به آسانی درمان نمایند.
5.طب ابوعلی سینا
برای درمان سرگیجه با طب سنتی یا طب ابوعلی سینا داروهای صفراآور (به عنوان مثال، تخم گشنیز را بکوبید و یک شب در آبغوره بخیسانید و صبح شیره کش کنید و بنوشید)، اهدای خون – دو ساعت قبل از آن و تا چند روز بعد از مواد تصفیه کننده ی خون توام با مواد ضد غلظت خون و صفرا آور استفاده شود؛ دم کرده ی فرنجمشک، ناشتا یک لیوان آب شاهی، از جوشانده ی «شکر سرخ + خاشکی» به مدت دو روز استفاده کنید، سپس تا چند روز جوشانده ی «بابونه + فرنجمشک + مرزنجوش» (به مقدار مساوی) بنوشید و هر شب یک قطره روغن گل بنفشه در بینی بچکانید؛ شیر + عسل + قرص مخمر آبجو، معجون هرمس، مفرح بارد، دم کرده ی برگ تازه ریحان را استفاده کنید.
6.جراحی
در صورتی که هیچ یک از روش های ارائه شده نتواند این عارضه را بهبود بخشد و در حین تصویربرداری مغز وجود تومور یا آسیب دیدگی مغز و یا گردن تشخیص داده شود روش جراحی آخرین گزینه پیشنهادی برای درمان قطعی سرگیجه به شمار می رود .