عوارض رژیم نامناسب در دوران بارداری
[information]در شهر رن فرانسه درسال 2005كودكي متولد شد كه دچار كندي رشد درون رحمي بود. 9 ماه بعد از تولد او، جواب آزمايشها نشان داد کمخوني شديدي دارد كه از كمبود ويتامين 12B ناشي ميشد. امآرآي مغزي نوزاد نيز از آتروفي مغز حکايت داشت. متخصصان معتقد بودند دليل اين مشکل رژيم مادر در دوران بارداري است. والدين اين نوزاد هر 2 گياهخوار بودند. بعد از منتشر شدن اين خبر، بسياري از زناني که گياهخوار بودند، يا از باردارشدن منصرف شدند يا در رژيم خود تغييراتي ايجاد کردند.[/information]
آیا در دوران بارداری می توان رژیم گرفت؟
آيا گياهخواري مادر واقعا براي جنين خطرناک است؟
- تحقيقات نشان داده هيچ تناقضي بين داشتن رژيم گياهخواري و بارداري و شيردهي سالم وجود ندارد، به شرطي كه مرتب زيرنظر پزشك باشيد و برنامه غذايي متعادل و صحيحي را دنبال كنيد. رژيم متعادل يعني رژيمي كه شامل 50 تا 60 درصد قند يا کربوهيدرات، 30تا35 درصد چربي و 10 تا 15 درصد پروتئين باشد. در رژيم کلاسيک گياهخواري مصرف گوشت سفيد و قرمز ممنوع است اما ساير محصولات حيواني مثل شير، تخممرغ، پنير و کره را ميتوان مصرف کرد. در نوع ديگري از رژيم گياهخواري فرد از خوردن هرگونه محصولات حيواني و دريايي حتي مصرف عسل خودداري ميکند. در نوع ديگري که به آن گياهخواري سبک جديد ميگويند، افراد گاهي ماهي يا گوشت پرندگان مصرف ميکنند اما از گوشت پستانداران استفاده نميکنند. در رژيم گياهخواري، بسيار مهم است مادر باردار زيرنظر متخصص زنان باشد كه هر از گاهي آزمايش خون تجويز کند و مطمئن شود نياز به مصرف مکمل آهن و كلسيم وجود دارد يا نه و اينکه رشد جنين خوب است يا نه.
خانم باردار گياهخوار به جاي گوشت بايد چه بخورد؟
- گوشت، منبع خوب پروتئين و عناصر معدني بهخصوص آهن است. پروتئين گوشت برخلاف پروتئينهاي گياهي بسيار کامل است و تمام اسيدهاي آمينه ضروري براي ماهيچهها و کارکرد ارگانيسم را تامين ميکند. خانم بارداري که رژيم گياهخواري دارد، براي پيشگيري از بروز هرگونه کمبودي بايد به جاي گوشت از تخممرغ، غلات (برنج، گندم)، انواع سبزي (لوبيا، نخود و…) و محصولات لبني استفاده کند. اگر خانمي اصلا محصولات حيواني (حتي لبنيات، تخممرغ و عسل) نخورد، احتمال بروز کمبود پروتئين و موادمعدني در او بيشتر است. براي پيشگيري از بروز اين مشکل، لازم است در هر وعده غذايي غلات و سبزيها با هم مصرف شوند تا اسيدآمينههاي همديگر را کامل کنند و اسيدآمينههاي ضروري به بدن برسد. مثلا حبوبات (عدس، لپه، نخود، سويا، لوبياقرمز و لوبياسفيد…) هر چند غني از ليزين هستند، اما اسيدهاي آمينه گوگردي مانند سيستئين در آنها به مقدار کافي وجود ندارد.
آيا ميتوان به جاي گوشت، سويا يا مشتقات آن را مصرف کرد؟
- ميتوان سويا يا محصولات مشتقشده از آن (توفو يا شير سويا) را يک وعده در روز مصرف کرد اما سويا حاوي فيتواستروژنهايي است که از جفت عبور ميکنند. تحقيقات انجامشده روي حيوانات نشان داده مصرف زياد سويا ميتواند باعث بروز نقصهايي در جنين شود. گرچه اين موضوع در رابطه با انسان تاييد نشده اما بهتر است خانمهاي باردار پروتئين موردنياز خود را از تخممرغ، لبنيات، غلات کامل و سبزيها تامين کنند.
براي تامين کلسيم چه ميتوان خورد؟
- لبنيات بهترين منبع تامينکننده کلسيم هستند. در دوران بارداري مصرف 4 وعده در روز لبنيات اجباري است اما در صورتي که خانمي تمايل به مصرف شير ندارد، ميتواند ماست و پنير را جايگزين آن کند. با اينكه بيشتر دانههاي گياهي و روغني مثل گردو و بادام حاوي کلسيم هستند (100گرم بادام 250 ميليگرم کلسيم دارد و يکچهارم نيازهاي روزانه خانم باردار به کلسيم را رفع ميکند)، اما نکتهاي که نبايد فراموش کرد اين است که بادام، غني از چربي است و انرژي بالايي دارد. 100 گرم بادام 576 کيلوکالري انرژي دارد و 30 درصد از انرژي روزانه خانم باردار را تامين ميکند. يعني معادل يک وعده غذايي است پس نميتوان بيش از حد دانههاي روغني استفاده کرد.
چگونه بايد آهن بدن را تامين کرد؟
- در بارداري، خانمها به آهن بيشتري نياز دارند و در صورت مصرف نکردن گوشت، ممكن است خانم باردار دچار فقرآهن شود و اين مساله روي رشد جنين تاثير منفي ميگذارد. براي پيشگيري، به خانمهاي باردار گياهخوار توصيه ميشود تخممرغ و سبزيهاي خشك بهخصوص جعفري و اسفناج استفاده کنند. سبزيها، لوبيايسفيد، نخود و عدس به مقدار بسيار کم حاوي آهن هستند. مشکل اينجاست که جذب آهن انواع سبزي 2 برابر کمتر از گوشت قرمز يا سفيد است. بيشتر پزشكان به همين دليل توصيه ميكنند مادران از رژيم گياهخواري در بارداري دوري كنند. با اين حال چون در دوران بارداري جذب آهن بهطور طبيعي بيشتر است، ميتوان از سبزيها هم کمک گرفت. براي افزايش جذب آهن توصيه ميشود همراه سبزيها از موادغذايي حاوي ويتامين C مثل جعفري و آبليموي تازه استفاده کنيد.
آيا ممکن است بهخاطر گياهخواري دچار کمبود ساير ويتامينها شويم؟
- از آنجا که گياهخواران سبزي زيادي مصرف ميكنند، در مقايسه با ساير افراد كمتر دچار كمبود بيشتر ويتامينها بهخصوص ويتامين 9B يا اسيدفوليك ميشوند. گرچه اسيدفوليك براي رشد مغزي جنين مهم است اما مادر بايد ويتامين 21B نيز به اندازه دريافت كند زيرا اين ويتامين نيز براي ايجاد سلولها، بافتها و سيستم مغزي -عصبي جنين مهم است. مطالعههايي كه در سال 2004 روي زنان باردار گياهخوار و معمولي انجام شد، نشان داد ميزان ويتامين 21B در زنان گياهخوار و گروهي از زنان كه گاهي اوقات گوشت مصرف ميكردند كمتر از زناني بود كه رژيمهاي متعادل داشتند. به عبارت ديگر، احتمال كمبود ويتامين 21B در زنان گياهخوار بيشتر است و ميتواند باعث توقف رشد جنين در رحم شود.
مصرف مکملهاي غذايي اجباري است؟
همهچيز به نوع تغذيه بستگي دارد. اگر ماهي جزو برنامه غذايي باشد، احتمال بروز کمبود آهن، ويتامينD و زينک کمتر است. اگر خانم گياهخواري لبنيات بخورد، کمتر دچار کمبود کلسيم و يد ميشود. به هر حال پزشک بايد بعد از مشاهده آزمايش خون در اين رابطه تصميم بگيرد.
آيا گياهخواران بيشتر دختردار ميشوند؟[information] تحقيقي انگليسي نشان داده است زنان گياهخوار بيشتر دختردار ميشوند. پيش از اين نيز تحقيقات ديگري نشان داده بود زناني که محصولات لبني بيشتر و موادغذايي کمنمکتر ميخورند، احتمال اينکه فرزندشان دختر باشد بيشتر است.با اين حال تحقيقات معدودي نيز عليه نتايج اين تحقيقها هستند.[/information]
منبع :سلامت
دیدگاهتان را بنویسید