| سرطان پستان یکی از سرطان های شایع در میان زنان است که در اثر تکثیر غیر قابل سول های پستان و ایجاد یک تومور بدخیم در سینه ها به وجود می آید .البته اگرچه این سرطان می تواند در میان مردان نیز مشاهده شود ما درصد شیوع آن در زنان بالاتر از مردان می باشد .تشخیص به موقع سرطان در پیشگیری از گسترش این سرطان نقش مهمی دارد به همین دلیل توجه به علایم ذکر شده در مقاله سلامت وب امروز و معاینه و چکاب منظم سینه های می تواند در پیشگیری از ابتلا به سرطان پستان نقش مهمی داشته باشد . |
سرطان پستان
سرطان پستان Breast cancer شایع ترین سرطان در میان زنان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است که در اثر وجود عوامل مختلفی در بدن ایجاد می شود و می تواند با درگیری غدد لنفاوی زیربغل سرعت تکثیر غیر متعارف سلول های بافت سینه را افزایش دهد.
آناتومی پستان ها
پستان ها دارای منطقه مربع شکلی می باشند که از بالا به استخوان ترقوه ،از پایین تا کش لباس زیر و از پهلو تا وسط حفره زیر بغل و از داخل به جناغ سینه محدود می شوند .خود پستان از غدد شیری و مجاری شیری تشکیل شده است که اطراف این غدد و مجاری با بافت چربی و بافت نگهدارنده احاطه شده است.
غدد مولد شیر به صورت گروهی قرار داشته و هر گروه یک لوب نام دارد. هر لوب شامل تعداد زیادی غدد مشابه خوشه انگوری کوچکتر از خود بوده که وظیفه تولید شیر را بر عهده دارند.به همین دلیل در هنگام لمس پستان، آن را به صورت غده غده احساس می کنیم. مجاری شیری نیز شیر تولید شده در داخل هر لوب را جمع آوری کرده و سپس به خارج از هر لوب انتقال می دهند.اکنون شیر به نوک پستان رفته و از طریق منافذ نوک پستان به بیرون تخلیه می شود. زیر بافت غددی و چربی پستان، عضلات قفسه سینه قرار دارند و پستان بر روی آن ها قرار می گیرد.
سرطان پستان چگونه ایجاد می شود؟
در اثر تکثیر غیر متعارف و بیش از اندازه سلول های بافت سینه تعداد زیادی سلول جدید ایجاد می شود که همین ها به تدریج، با از بین بردن سلول های سالم سبب ایجاد توده یا تومور سرطانی می گردند.این بیماری اگر چه مختص زنان است اما آقایان نیز ممکن است بدان مبتلا شوند .معمولا سرطان پستان مجاری شیری را در گیر کرده که در این صورت بخش خارجی پستان و یک چهارم سینه دچار این بیماری می شود اما به طور میانگین و بر اساس آزمایشات انجام شده سرطان سینه در یک چهارم فوقانی ایجاد می گردد.
سن ابتلا به سرطان پستان
شیوع این بیماری در سن پایین تر از 30 سال کمتر بوده و بیشتر در سنین بین 40 تا 50 سالگی دیده می شود.متاسفانه سن ابتلا به سرطان سینه در ایران با توجه به شیوه زندگی ماشینی و تغذیه نادرست کاهش یافته و به زیر 40 سال نیز رسیده است .مراحل اولیه بیماری بدون علامت بوده و تنها در برخی مواقع می توان به وسیله روش های تشخیصی آن را ردیابی نمود .
انواع سرطان پستان
تورموها به دو شکل خوش خیم و بدخیم ایجاد می شوند. در تورموهای بدخیم رشد سلول ها غیرقابل مهار بوده ولی در سرطان سینه خوش خیم رشد سلول ها را می توان متوقف نمود.سرطان سینه بدخیم در صورت عدم درمان متاستاز نموده و به سایر اندام های بدن سرایت نموده و آن ها را نیز سرطانی خواهد نمود به همین دلیل درمان سریع و به موقع این بیماری حائز اهمیت می باشد.
چه عواملی در افزایش ریسک خطر ابتلا به سرطان پستان نقش دارند؟
- سن بالا
- سابقه فامیلی در افراد درجه یک مانند مادر،خواهر،خاله و عمه
- نازایی
- اولین حاملگی بالای سن 30 سال
- مصرف غذاهای حاوی چربی حیوانی زیاد
- بلوغ زودرس
- یائسگی دیررس
- عدم شیردهی
- چاقی و اضافه وزن
- تابش اشعه به قفسه سینه
علایم ابتلا به سرطان پستان
شایع ترین علایم ابتلا به سرطان سینه به شرح زیر می باشد :
- احساس وجود توده یا تومور منفرد بدون درد در پستان که قوام سفت و سختی دارند و غیر متحرک و چسبنده به بافت اطراف می باشند.مراقب باشید تا کیست سینه با این توده ها اشتباه گرفته نشود .
- ترشح خونی یا خونابه ای و یا به رنگ زرد شفاف به صورت خود به خودی از نوک یک پستان
- تغییرات پوست پستان شامل ایجاد فرورفتگی در پوست پستان ،تغییر فرم و سایز پستان ،پوست پرتقالی شدن پوست سینه
- تغییرات نوک پستان شامل فرورفتگی نوک پستان و یا ابتلا به بیماری پاژه نوک پستان (در این بیماری نوک پستان دچار ضایعات اگزمایی مرطوب یا خشک همراه با ضخامت و قرمزی و خراش هایی در نوک پستان خواهد شد)
- تورم و التهاب غدد لنفای زیر بغل
- تغییر در سایز پستان ها
- تورم یک طرفه بازو و اندام های فوقانی
سرطان پستان چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورت مشاهده هر یک از علایم فوق الذکر بهتر است هر چه سریعا به یک جراح سینه مراجعه کنید .پزشک با معاینه و بررسی وضعیت سینه های شما از روش های تشخیصی زیر برای بررسی وضعیت سینه ها و تومورهای مشکوک موجود در پستان استفاده می نماید .شایع ترین روش های تشخیص سرطان پستان به ترتیب سونوگرافی ،ماموگرافی و یا عکسبرداری بوده که پس از مشکوک بودن نتیجه این روش ها نمونه برداری یا بیوپسی سینه انجام خواهد شد.
البته در حال حاضر استفاده از سایر تکنیک های تصویربرداری مانند داکتوگرافی(عکسبرداری از پستان با تزریق ماده حاجب) و MRI نیز از اهمیت ویژه‌ای در تشخیص سرطان پستان برخوردار بوده و در این زمینه قابل استفاده می باشند .
یک سازمان جهانی برای مبارزه با سرطان سینه در سال 2014 میلادی تاسیس شد.این سازمان با عنوان “شعارِ لیموهایت را بشناس” در یک تصویر خلاقانه، ۱۲ نشانه سرطان سینه را به تصویر کشیده است:
نحوه نمونه برداری از بافت سینه
در این روش که تحت بی حسی موضعی انجام می شود با ایجاد برش بر روی سینه و باز کردن پوست با استفاده از سوزن های به خصوصی که core نامیده می شوند ، چندین نمونه از توده برداشته می شود.سپس نمونه به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شود تا نتیجه توسط آزمایشگاه اعلام گردد .
البته در برخی موارد ممکن است به علت سرطانی بودن تومور نمونه برداری توس روش جراحی و در اتاق عمل انجام شود .در این حالت بسته به اندازه تومور و شرایط بیمار، با استفاده از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی، برشی بر روی محل تومور در پستان ایجاد شده و سپس تمام تومور یا قسمتی از آن از سینه خارج می شود سپس محل برش، بخیه زده می شود.
اکنون پزشک نمونه به دست آمده را به آزمایشگاه آسیب شناسی ارسال می نماید .در صورتی که پاسخ تست آسیب شناسی دال بر وجود سرطان سینه بود عمل برداشت پستان ها انجام می شود.
روش های درمان سرطان پستان
بر حسب میزان پیشرفت سرطان پستان ،خوش خیم یا بدخیم بودن تومورها روش های متفاوتی برای درمان سرطان پستان وجود دارد که در ادامه به معرفی هر یک از آن ها می پردازیم:
1.جراحی با حفظ پستان یا لامپکتومی
اگر توده سرطانی کوچک باشد این عمل جراحی قابل انجام است و در نهایت با استفاده از روش پرتو درمانی می توان مابقی سلول های سرطانی را از بین برده و درمان را کامل نمود .
2.برداشت کامل پستان یا ماستکتومی
برداشت کامل بافت پستان با جراحی،شایع ترین روش درمان این بیماری است که در طی سالیان اخیر تغییراتی در انجام آن ایجاد شده است .بدین نحو که در روش جدید عضلات سینه باقی مانده و پس از می توان سینه را ترمیم و بازسازی نمود.
3.کیموتراپی یا شیمی درمانی
استفاده از داروهای مخصوص درمان سرطان سلول هایی را که به صورت نامناسب رشد می‌کنند، نابود کرده و یا رشد آنها را کند می‌کند. این روش به دو شکل خوراکی و تزریقی کاربرد دارد.
4.رادیوتراپی یا پرتو درمانی
پس از جراحی هایی با حفظ پستان، پرتو درمانی انجام می‌شود تاسبب از بین رفتن سلول های سرطانی باقی مانده در سینه شود .
چگونه می توانیم خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهیم؟
با توجه به اینکه این بیماری موروثی است لذا تنها می توان با رعایت برخی نکات ابتلا به این بیماری را کاهش داده و در افرادی که سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری را ندارند از بروز این بیماری پیشگیری نمود.بنابراین به نکات زیر توجه نمایید:
- وزنتان را در حد متناسب نگهدارید.
- ورزش کنید.
- اختلالات هورمونی خود را درمان کنید.
- معاینه سینه ها در منزل را جدی بگیرید .
- معاینات دوره ای و روتین را تحت نظر پزشک انجام دهید.
- بعد از سن 40 سالگی هر 2 سال یکبار و پس از سن 50 هر سال یکبار ماموگرافی را انجام دهید.
- مواد غذایی مفید استفاده کنید بدین منظور می توانید مقاله 16 ماده غذایی مفید برای کاهش خطر ابتلا به سرطان سینه را مطالعه بفرمایید.
سرطان پستان از دیدگاه بوعلی سینا
عوامل ایجاد یا تشدید کننده: شیر ندادن به نوزاد، چاقی، سقط جنین، غذاهای چرب، تنش های روانی، شیر گاو چرب، قرص های جبوگیری از بارداری، سیگار، کار با رایانه، چای سبز، تماس با مواد اشتغال زا (سرطان سینه در مردان)، کمبود «ید، کبالت، منگنز»، جوش شیرین، دود سیگار، ازدواج دیرهنگام، افزایش میزان هورمون های تستوسترون و انسولین در خون.میزان ابتلای زنان چپ دست به سرطان سینه دو برابر زنان راست دست است.
درمان: مصرفویتامین های آ-ک-دی- ب12- ب8، کلسیم، فسفر، کباب ماهی، کپسول روغن ماهی، گل کلم، کلم پیچ، سویا، روغن ذرت، روغن زیتون، روغن سویا، میوه (خصوصا توت فرنگی و زغال اخته)، شیر خنک، مالت جو، زرده ی تخم مرغ+ شیر+ عسل+ کمی زنجبیل+ یک قرص مخمر آبجو (هرروز)، عرق «گل شط الراعی+ پنج انگشت سه برگ»، تنتور «سرخاب+ مینای چینی»- روزی دوبار هر بار 20 قطره، جوانه ی جو یا گندم، آب پنیرک، دم کرده ی گل گاوزبان(3 گرم)+ رازیانه (5گرم)+ بولاغ اوتی(4گرم)، شلغم (خام یا پخته)، ترب سیاه یا سفید، سیر، هویج و سبزی های ریشه ای، شاهی، کباب دل و جگر، گندم (نان بی جوش شیرین – جوانه)، تخم کتان، ماست کم چربی، نور خورشید، شلغم، عسل آب + کپسول روغن ماهی (هر روز)، گل کلم، روغن زیتون، زردچوبه، لبنیات، کلم بروکلی.
در پایان توجه داشته باشید که
سرطان پستان در مراحل اولیه می تواند کاملاً بدون علامت باشد.تشخیص به موقع این بیماری می تواند درمان آن را آسان تر نماید .