| بیماری هپاتیت یکی از مهم ترین بیماری های کبدی است که در اثر التهاب کبد ایجاد شده و منجر به متوم و دردناک شدن کبد خواهد شد .این بیماری توسط یکی از 6 ویروس هپاتیتی به نام های ( E,D,C,B,A یا G ) ایجاد شده و در نتیجه نوع هپاتیت با نام ویروس ایجاد کننده نامیده می شود .درر سلامت وب امروز قصد دارم تا شما را با بیماری هپاتیت،انواع آن ،روش های تشخیص و انتقال آن ،علایم و نشانه های ابتلا و در نهایت روش های درمان و پیشگیری از این بیماری آشنا نماییم . |
بیماری هپاتیت چیست؟
بیماری هپاتیت یکی از بیماری های کبدی است که در اثر التهاب کبدی ایجاد می شود .این بیماری نوعی بیماری ویروسی می باشد که توسط 6 ویروس هپاتیتی به نام های ( E,D,C,B,A یا G ) ایجاد می شود.در ادامه نوشتار سلامت وب امروز به معرفی انواع این بیماری می پردازیم:
انواع بیماری هپاتیت
انواع بیماری هپاتیت بر حسب نوع ویروس ایجاد کننده به شرح زیر می باشد:
1.بیماری هپاتیت A
بیماری هپاتیت آ توسط ویروسی به همین نام (ویروس هپاتیت A ) ایجاد می شود. این بیماری عفونی به شدت مسری بوده و عملکرد کبد را تحت تاثیر قرار داده و توانایی آن را کاهش می دهد .نوع خفیف این بیماری نیاز به درمان نداشته و خود به خود بهبود می یابد .
نشانه های ابتلا به هپاتیت A
نشانه ها و علایم مرتبط با این بیماری معمولا پس از چند هفته بعد از ورود ویروس به بدن نمایان شده و شامل موارد زیر می باشد:
- خستگی
- تهوع و استفراغ
- احساس درد و ناراحتی در کبد
- کاهش اشتها
- تب خفیف
- تیره شدن رنگ ادرار
- دردهای عضلانی
- زردی پوست و چشم
- کاهش اشتها
- تب خفیف
- ادرار تیره
- درد عضلانی
- زردی پوست و چشم ها (یرقان)
علل ایجاد کننده این بیماری از دیدگاه ابوعلی سینا
ابوعلی سینا عوامل ایجاد یا تشدید کننده این بیماری را مصرف گوشت ها (به ویژه گوشت غاز و گوشت های چرب)، مشروبات الکلی، بادمجان سرخ کرده، گرمی (خوراکی های تند و شیرین)، لبنیات چرب، گوجه فرنگی، تخم مرغ، سوسیس، کالباس، پیتزا، غذاهای چرب و ثقیل، دانه های روغنی و چرب، سس، خردل، رب، ساندویچ، کمبود «روی – گوگرد»، زیادی ویتامین A (تجاری) بیان نموده اند.
راه های انتقال هپاتیت A
مهم ترین راه های انتقال هپاتیت آ عبارت است از :
- خوردن مواد غذایی آلوده به مدفوع فرد مبتلا مانند سبزی نشسته یا میوه های نشسته
- مصرف آب آلوده
- خوردن مواد غذایی پرورش یافته در آب آلوده به فاضلاب
- تماس جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا
- تماس جنسی با فرد حامل ویروس که هنوز نشانه های بیماری در وی نمایان نشده است .
عوامل افزایش دهنده ریسک خطر ابتلا به هپاتیت A
عوامل زیر به عنوان عوامل خطر ابتلا به بیماری هپاتیت آ شناخته شده است:
- کار و سفر کردن به مناطقی که شیوع این بیماری در آن بالاست.
- همجنس گرایی در مردان
- ابتلا به ویروس HIV
- زندگی با فرد آلوده با مبتلا به این بیماری
- اعتیاد تزریقی
- دریافت فاکتورهای انعقادی در افراد هموفیلی یا سایر بیماری ها
- ابتلا به بیماری های مزمن کبدی
تشخیص و درمان هپاتیت A
در صورت مشاهده هر یک از نشانه های نامبرده هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید چرا که درمان بیماری هپاتیت آ مستلزم بستری شدن در بیمارستان و تحت کنترل بودن توسط پزشک عفونی یا فوق تخصص کبد می باشد.برای تشخیص این بیماری پزشک از تست خون یا آزمایش هپاتیت برای بررسی وجود ویروس هپاتیت آ در خون استفاده می کند .از آن جا که تاکنون هیچ درمان خاصی برای بیماری هپاتیت A شناخته نشده است تنها می توانید با تزریق واکسن هپاتیت A و یا ایمونوگلوبولین درمانی این ویروس را در بدن از بین برد .
درمان هپاتیت A با طب ابوعلی سینا
برای درمان با طب ابوعلی سینا مصرف گیاه شیر تیغک ،ویتامین B، ماءالشعیر، مالت جو، سردی، مخمر، سبزی ترب سیاه یا سفید با عسل (یا جوشانده ی تخم آن با عسل)، دم کرده ی اکلیل الملک + بومادران + جنتیانا، آب هویج، عرق «کاسنی + شاهتره» روزی سه لیوان، آب شلغم، آبغوره (ناشتا)، کباب ماهی، کپسول روغن ماهی، سالاد «هویج خام + خیار + روغن زیتون + آب لیموی تازه + آرتیشو»، ماست کم چربی + شوید + خیار، شربت گیاه ریواس، شربت «آب لیموی تازه + عسل» + یک قرص مخمر، رژیم میوه خواری، ورزش ملایم یا پیاده روی در بوستان (یا هوای آزاد)، قرص گیاه افسنتین را فراموش نکنید.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت A
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت A به نکات زیر توجه نموده و بدان ها عمل نمایید:
- از فعالیت های جنسی خودداری نمایید چرا که هیچکدام از روش های حفاظتی نمی توانند از ورود این وروس به بدن فرد مقابل جلوگیری نمایند.
- دست های خود را مرتب و علی الخصوص پس از رفتن به دستشویی شسته و بهداشت فردی را رعایت نمایید.
- اگر مبتلا به این عفونت می باشید از تهیه و طبخ غذا برای دیگران خودداری نمایید.
- تزریق واکسن هپاتیت A را فراموش نکنید.
2.بیماری هپاتیت B
بیماری هپاتیت B یکی دیگر از بیماری های عفونی کبد است که در اثر ورود ویروس HBV به بدن ایجاد می شود. طولانی و مزمن شدن این بیماری سبب نارسایی کبدی، سرطان کبد یا سیروز کبدی خواهد شد.
نشانه های ابتلا به هپاتیت B
نشانه ها و علایم مرتبط با این بیماری معمولا پس از 3 ماه بعد از ورود ویروس به بدن نمایان شده و شامل موارد زیر می باشد:
- شکم درد
- تیره شدن رنگ ادرار
- تب
- درد های مفصلی
- کاهش اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- ضعف و خستگی مفرط بدن
- زرد شدن پوست و سفیدی چشم ها
علل ایجاد کننده این بیماری از دیدگاه ابوعلی سینا
ابوعلی سینا عوامل ایجاد یا تشدید کننده بیماری هپاتیت را علل ارثی، ملین های شیمیایی، گرمی (خوراکی های تند و شیرین)، غذاهای چرب و ثقیل، مواد صفرابُر، لبنیات چرب، پرهیز کامل به مدت دو سال از «تخم مرغ – گوجه فرنگی – بادمجان» عنوان نموده اند.
راه های انتقال هپاتیت B
مهم ترین راه های انتقال هپاتیت ب عبارت است از :
- دریافت خون آلوده
- تماس جنسی و ورود خون،بزاق،منی و ترشحات واژن به بدن فرد سالم
- استفاده از سوزن مشترک
- در دوران بارداری از مادر به جنین
عوامل افزایش دهنده ریسک خطر ابتلا به هپاتیت B
عوامل زیر به عنوان عوامل خطر ابتلا به بیماری هپاتیت ب شناخته شده است:
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- ارتباط جنسی محافظت نشده با فرد مبتلا به این بیماری
- ابتلاء به عفونت های مقاربتی مانند گنوره (gonorrhea) یا کلامیدیا (chlamydia)
- استفاده از سرنگ مشترک برای تزریق های داخل وریدی
- زندگی کردن با یک فرد مبتلا به هپاتیت B مزمن
- سفر به مناطق با شیوع بالای هپاتیت B مانند آفریقا
تشخیص و درمان هپاتیت B
در صورت مشاهده هر یک از علایم نامبرده به پزشک مراجعه کنید.پزشک با استفاده از آزمایش های تشخیصی مانند
آزمایش آنتی ژن سطحی هپاتیت ، آنتی ژن سطحی هپاتیت B بخشی از سطح خارجی ویروس هپاتیت B را در خون اندازه گیری می کند. در صورت مثبت بودن نتیجه این آزمایش بیمار مبتلا به عفونت فعال هپاتیت B بوده و ناقل این بیماری به شمار می رود.جهت درمان این بیماری دریافت ایمونوگلوبولین هپاتیت B در عرض 24 ساعت پس از تماس با ویروس و مصرف داروهای تجویزی ضد این ویروس به فرد در درمان این بیماری کمک می کند.در نهایت در صورت آسیب دیدن شدید کبد پیوند کبد می تواند گزینه درمانی مناسبی به شمار آید.
درمان هپاتیت B با طب ابوعلی سینا
برای درمان با طب ابوعلی سینا مصرف گیاه خار مریم،کباب ماهی یا کپسول روغن ماهی (هر روز)، تخم سیاه هندوانه (یا تخمه جابنی) – روزی دو مشت در آبجوش بریزید و چند ساعت بعد از خمیر شدن چرخ کنید و از پارچه ی تنظیف رد کنید و مغزهای حاصل را میل کنید؛ روزی سه تا پنج لیوان عرق کاسنی + شاهتره، آب میوه های رسیده (روزی دو سه لیوان، سبزی تازه به مقدار فراوان، کرفس، «کدو سبز + روغن زیتون تصفیه نشده + آب» را طبخ کنید و آب لیموی تازه بزنید و میل کنید؛ سردی (خوراکی های ترش و بی مزه)، هویج، کنگر فرنگی، جوشانده ی پوست درخت عرعر (یک قاشق پودر شده در دو لیوان آب به مدت پنج دقیقه) مفید می باشد.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت B
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری هپاتیت B به نکات زیر توجه نموده و بدان ها عمل نمایید:
- از سوزن یا سرنگ مشترک استفاده نکنید.
- از تیغ یا مسواک مشترک استفاده نکنید.
- قبل از بارداری در مورد بارداری و بچه دار شدن با پزشکتان صحبت کنید.
- تزریق واکسن هپاتیت B را فراموش نکنید.
- نکات بهداشتی را در زمان پیرسینگ یا سوراخ کردن بدن یا خالکوبی بدن رعایت کنید.
- از تماس جنسی با فرد آلوده خودداری نمایید.
3.بیماری هپاتیت C
بیماری هپاتیت C یک نوع عفونت ویروسی است که به کبد حمله کرده و باعث ملتهب و عفونی شدن بافت کبد می شود.این بیماری خطرناک ترین نوع هپاتیت بوده و علایم این بیماری به شرح زیر می باشد:
نشانه های ابتلا به هپاتیت C
نشانه ها و علایم مرتبط با این بیماری معمولا پس از چند هفته بعد از ورود ویروس به بدن نمایان شده و شامل موارد زیر می باشد:
- خستگی
- تب
- حالت تهوع
- کاهش اشتها
- دردهای مفصلی و عضلانی
- زرد شدن سفیدی پشم ها و رنگ پوست
علل ایجاد کننده این بیماری از دیدگاه ابوعلی سینا
ابوعلی سینا عوامل ایجاد یا تشدید کننده این بیماری را مصرف گوشت های چرب، پنیر چرب، لبنیات پرچربی، شیرینی و کاکائو بیان نموده است.
راه های انتقال هپاتیت C
مهم ترین راه های انتقال هپاتیت C عبارت است از :
- تماس با خون آلوده
- تزریق مواد مخدر
- ابتلاء به بیماری ایدز
- انجام خال کوبی یا پیرسینگ در یک مکان غیربهداشتی و با استفاده از وسایل غیراستریل
- دریافت خون آلوده یا یک عضو آلوده
- دریافت فاکتورهای انعقادی آلوده
- تحت درمان دیالیز بودن به مدت طولانی
- متولد شدن از مادر مبتلا به هپاتیت C
تشخیص و درمان هپاتیت C
در صورت مشاهده علایم نامبرده به یک پزشک متخصص بیماری های عفونی وی یا متخصص بیماری های کبدی (هپاتولوژیست)
مراجعه نمایید.انجام تست خونی اندازه گیری میزان ویروس این نوع از هپاتیت در خون و یا آنتی بادی های آن می تواند به عنوان مهم ترین روش تشخیص هپاتیت C به شمار آید.پس از تشخیص هپاتیت در آزمایش خونبرای درمان با توجه به نظر پزشک مصرف داروهای ضد ویروس و یا در صورت پیشرفت این بیماری انجام جراحی پیوند کبد ضروری می باشد.
درمان هپاتیت C با طب ابوعلی سینا
برای درمان با طب ابوعلی سینا «زیره + بادیان + عناب + تخم کلم» را بجوشانید و شیره کش کنید و سپس با شیره ی شیرین بیان و صبر زرد مخلوط کرده در یخچال نگه دارید و هر روز یک سوم استکان با شیر کم چربی یا آب مخلوط و میل کنید؛ ماست + نعناع تازه یا پونه + کمی پیاز + کمی خیار + شوید تازه، شیر + شیره انگور + کمی زنجبیل، آب ترب + عسل، فرنی با عسل، آب کلم خام (ناشتا)، روغن زیتون (یک قاشق بین غذا) و پونه و شوید (با غذا) ماءالشعیر با پودر نبات، خیسانده ی شلتوک برنج (حتمأ به سوپ اضافه کنید)، آب «هویج + سیب قرمز + چغندر + کمی خیار» + عرق بادیان (ناشتا)، رژیم آب انگور سیاه (ناشتا)، رژیم میوه های رسیده، لبنیات کم چربی مفید می باشد.
پیشگیری از ابتلا به هپاتیت C
برای پیشگیری از ابلا به هپاتیت C واکسیناسیون را فراموش نکنید و با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند روش های زیر از بروز این بیماری پیشگیری نمایید:
- اگر از مواد مخدر استفاده می کنید، مصرف آن ها را قطع کنید.
- در صورت خالکوبی نکات بهداشتی را رعای نمایید.
- روابط جنسی سالمی داشته باشید.
عوارض ناشی از بیماری هپاتیت C
عوارض ناشی از این بیماری به صورت مزمن شامل سیروز کبدی،سرطان کبد و سایر نارسایی های کبدی خواهد بود .
بیماری هپاتیت و انواع آن در یک نگاه
به طور خلاصه می توانیم بیماری هپاتیت را در قالب این جدول بگنجانیم:
هپاتیت ویروسی و انواع آن
| هپاتیت A | هپاتیتB | هپاتیتC | هپاتیتD | هپاتیتE | |
| میزان شیوع | حدود 50 هزار نفر | در دنیا 200 تا 300 میلیون به طور مزمن مبتلا هستند. | در جهان 100 تا 200 میلیون نفر مبتلا هستند | 10% افراد مبتلا به هپاتیتB ، نوع D را می گیرند. | در هند 2 میلیون نفر، در اروپای مرکزی تنها افراد مسافر به مناطق آلوده مبتلا شده اند. |
| مناطق با درجه ی شیوع بالا | کشورهای حوزه ی مدیترانه، آفریقا، آسیا، آمریکای حنوبی | سراسر جهان | سراسر جهان به ویژه آفریقا، آسیا و آمریکای جنوبی | جنوب ایتالیا، بالکان، آفریقا، آمریکای جنوبی | آسیا، آفریقای شمالی، آمریکای مرکزی |
|
راه های سرایت |
نماس مستقیم با ترشحات بدن بیماران، آب و غذای آلوده، در فاز حاد انتقال از راه خون | ترشحات بدن نظیر اسپرم، آمیزش جنسی، خون آلوده و تجهیزات پزشکی آلوده | خون و فراورده های خونی، ترشحات بدن بیمار | خون و فراورده های خونی، آمیزش جنسی | آب الوده به مدفوع |
| دوره ی نهفتگی | 12تا 50 روز | 1-6 ماه | بیش از 9 ماه و 14 روز | 1تا 6 ماه | 14 تا 60 روز |
| علائم بالینی | در بزرگسالان: تب، تهوع، اسهال، زردی چشم و پوست، در کودکان: اغلب بدون علامت | بیش از نیمی از موارد بدون علائم بارز گاهی تبدیل به هپاتیت مزمن می شود. | افزایش آنزیم های کبدی بعد از 3 تا 8 هفته ضعف، خستگی، بی اشتهایی و دل درد | چون فقط همواره هپاتیت نوع B ظاهر می شود پس علائم آن مشابه نوع B است. | مثل هپاتیت A ولی خفیف تر |
| درمان و احتمال بهبود | 99 درصد بهبودی بدون درمان 1درصد مرگ | درمان با اینتر فرون آلفا | بهبود بدون درمان گاهی منجر به سیروز کبدی می شود. | درمان با اینتر فرون آلفا | بهبود خود به خود- فقط در زنان باردار خطرناک است و گاهی منجر به مرگ می شود. |
| ایمن سازی | موجود است | موجود است | موجود است | موجود نیست | موجود نیست |
*به نقل از روزنامه جام جم