| یکی از گیاهان دارویی بسیار پرخاصیت گیاهی بسیار مغذی به نام شیرین بیان است که ریشه آن بسیار شیرین بوده و مصارف درمانی بی شماری دارد .این گیاه منبع غنی از ویتامین ها و عناصر معدنی بوده و خواص ،ارزش غذایی ، میزان مصرف و اشکال مختلف شیرین بیان،به همراه مضرات آن در نوشته سلامت وب امروز به رشته تحریر در آمده است. |
گیاه شیرین بیان چیست؟
گیاه شیرین بیان با نام علمی: Glycyrrhiza glabra یکی از گیاهان دارویی بسیار پر خاصیت است که ساقه و ریشه آن مصارف درمانی گسترده ای دارد .طبع شیرین بیان گرم و خشک بوده و مشخصات ظاهری گیاه شیرین بیان به شرح زیر می باشد:
مشخصات ظاهری گیاه شیرین بیان
گیاه شیرین بیان گیاهی خودرو و علفی است که ارتفاعی در حدود یک الی دو متر دارد .برگ های این گیاه سبز رنگ و گل های آن بنفش ،زرد و سفید می باشد .میوه شیرین بیان نیام مانند و حاوی 5 تا 6 دانه می باشد .ریشه این گیاه به رنگ قهوه ای بوده و مغز ریشه این گیاه زرد رنگ می باشد .طعم شیرین بیان بنا به منطقه رویش آن متفاوت بوده و در برخی نقاط شیرین و در نقاط دیگر تلخ می باشد .شیرین بیان گیاه بومی مناطق مدیترانه بوده ودر ایران در اکثر نقاط کشور می روید .در همدان ملو شیرینه- شیرین بیان در شیراز به یاسوس معروف است و در اصفهان مژو نامیده می شود. در همدان تلخ و سمی آن را ملوتلجه گویند.
ارزش غذایی گیاه شیرین بیان
گیاه شیرین بیان منبع غنی از انواع ویتامین B ، ویتامین E و عناصری از قبیل پتاسیم،کلسیم،فسفر،سلنیوم،آهن ،روی و منیزیم است.ریشه شیرین بیان حاوی گلوکز ،ساکاروز ، آسپاراژین ، مواد آلبومیدی ،رزین و کمی اسانس بوده و گلیسرین موجود در این گیاه مسئول طعم شیرین این گیاه می باشد .
انواع گیاه شیرین بیان
شیرین بیان بر دو نوع است یکی شیرین بیان شیرین که از آن استفاده ی دارویی می‌کنند و دیگری شیرین بیان تلخ که سمی است. از اختصاصات آن این است که نه درخت است نه بوته بلکه به صورت نهالی است که حداکثر به ارتفاع یک متر و پنجاه سانتی متر می رسد.ریشه‌ی آن بر روی زمین پخش می شود و می‌چسپد ضخامت ساقه‌ی آن از یک انگشت تا بزرگتر از آن می رسد.سایر انواع شیرین بیان شامل اسپانیایی،ترکی و روسی می باشد.عکس گیاه شیرین بیان را می توانید در زیر مشاهده کنید:
خواص درمانی گیاه شیرین بیان
همان طور که قبلا بیان شد گیاه شیرین بیان یکی از گیاهان طبی معجزه‌گر و درمان بخش برای انواع بیماری هاست، برگ، ساقه و ریشه‌ی آن شفا بخش است و به صورت درختچه و خودرو به عمل می آید.شیرین بیان تقویت کننده اعصاب و برطرف کننده‌ی نفخ شکم و افزاینده ادرار و باز کننده‌ی قاعدگی، نرم کننده‌ی سینه و برطرف کننده‌ی سوزش ادرار، آرامش بخش عصبانیت و بیماری های طحال و بواسیر بوده و سایر خواص درمانی آن به شرح زیر می باشد:
1.درمان آنژین
پنجاه گرم از ریشه های خشک شیرین بیان را تکه تکه کنید و در یک لیتر آب به مدت پنج دقیقه بجوشانید بعد از روی آتش بردارید و به مدت دوازده ساعت کنار بگذارید، سپس صاف کنید و از آن بنوشید (دو فنجان به فاصله در روز)
2.درمان یبوست
خواص شیرین بیان برای روده رفع یبوست است.نوشیدن یک فنجان هر روز صبح ناشتا از شربت شیرین بیان ( به شرح بالا) درمان کننده یبوست است (گرد شیرین بیان را می توانید از داروخانه های معتبر بخرید).برای درمان درد دل نیز نوشیدن یک فنجان از شربت شیرین بیان ناراحتی‌های معده از این قبیل را از بین می برد.
3.درمان برونشیت و سرفه و تب و گریپ
نوشیدن جوشانده‌ی شیرین بیان برونش ها را راحت و سینه را نرم و تب را قطع می کند (شرح تهیه شربت در بالا داده شده)
4.درمان خونریزی لثه ها
اگر لثه های شما یا پای دندان خونریزی دارد با جوشانده‌ی نیم‌گرد شیرین بیان دهان را بشوئید و مزمزه کنید به زودی درمان خواهد شد. برای تهیه‌ی جوشانده آن دویست گرم از ریشه‌ی آن را در یک لیتر آب به مدت بیست دقیقه بجوشانید ده دقیقه کنار بگذارید بعد صاف کنید آماده استفاده است.
5.درمان زکام
در این مورد عینا به تجویز در مورد آنژین عمل کنید.
6.درمان اختلات مثانه
نوشیدن شربت جوشانده‌ی شیرین بیان (شرح در آنژین) گیرهای ادرار و ناراحتی مثانه را برطرف می سازد حتی شاش بند را بر طرف می کند.
7.درمان سوختگی‌های شدید
شخصی تعریف می کرد سال ها پیش به اتفاق همسرش به همدان رفته بودند در اثر ترکیدن چراغ پریموس در یکی از باغ های همدان این خانم دچار سوختگی شدید و خطرناکی گردید بخصوص زیر بغل او در حال چسبیدن و جوش خوردن به زیر بغل بود از پزشکان کار مؤثری ساخته نشد.یکی از دکتر علفی ها قول درمان او را داد. برای این کار مقداری از برگ خشک شیرین بیان به قول همدانی ها (ملو شیرینه) را به صورت پودر نرمی درآورد با مقداری روغن زیتون مخلوط کرد و مرهمی از آن تهیه نمود و با این مرهم سرتاسر زخم سوختگی شدید را ضماد نمود پس از چند روز آثار بهبود به وضوح مشهود گردید و بعد از چند هفته به کلی خوب شد.
8.درمان زخم و بریدگی های سطحی
خواص شیرین بیان برای پوست علاوه بر درمان سوختگی شامل درمان زخم ها و اگزماست .پاشیدن پودر برگ های خشک شیرین بیان بسیار نافع و درمان بخش زخم‌هاست.
9.درمان زخم معده
نحوه مصرف عصاره شیرین بیان برای معده بدین صورت است کهریشه شیرین بیان را شسته و بجوشانید تا به صورت شیره درآید، 50 گرم از این شیره‌ی غلیظ را با آب مخلوظ کرده از این شربت تهیه شده قبل از هر وعده غذا یک یا دو جرعه بنوشید.
10.درمان بوی بد بدن و زیر بغل و لای انگشتان
اگر برگ شیرین بیان به زیر بغل یا هر جای دیگر بدن ضماد کنید بوی بد آن از بین می رود.
11.درمان لکه های سفید و یا زردی چشم
با برگ شیرین بیان به راحتی می توانید مشکلات یاد شده را برطرف نمایید .بدین منظور سائیده‌ی برگ آن که به صورت گرد در می آید را به چشم بکشند نافع است.
اشکال مختلف استفاده از گیاه شیرین بیان
برای بهره مندی از خواص گیاه شیرین بیان شما می توانید از عصاره مایع شیرین بیان،پودر شیرین بیان و دمنوش شیرین بیان استفاده کنید .میزان مجاز مصرف ریشه‌ی شیرین بیان کمتر از 75 میلی گرم در روز می باشد.همچنین این ماده گیاهی از دیرباز به عنوان طعم دهنده برای تهیه انواع شیرینی و آب نبات به کار می رفته است .
دمنوش شیرین بیان
با استفاده از برگ های خشک و خردشده‌ی گیاه شیرین بیان می توانید دمنوشی بسیار مفید تهیه نمایید .طرز تهیه دمنوش شیرین بیان بسیار ساده بوده و از طریق جوشاندن برگ یا ریشه این گیاه در آب جوش و دم کشیدن آن قابل استفاده است.
موارد احتیاطی و عوارض جانبی استفاده از گیاه شیرین بیان
با توجه به وجود ترکیبی به نام «اسید گلیسیریزیک» در گیاه شیرین بیان زیاده روی در مصرف این گیاه می تواند مضرات گیاه شیرین بیان را نمایان نموده و در برخی موارد می‌تواند منجربه بروز عوارض جانبی شود. مهم ترین این موارد عبارت است از:
- احتباس آب در بدن
- اختلالات متابولیسمی
- افزایش فشار خون
- بروز اختلال در عملکرد قلب
- مشکلات هورمونی
- زایمان زودرس در هنگام مصرف آن در بارداری
- کاهش میل جنسی