عنصر زینک یکی از عناصر مهم فلزی است که با نام روی و نماد Zn شناخته شده و یکی از مواد معدنی بسیار ضروری برای بهبود عملکرد ارگان ها ،بافت ها و رشد و نمو سلولی به شمار می رود .با توجه به این که بدن ما قادر به ساخت این ماده نمی باشد بنابراین میزان مورد نیاز این ماده می بایست از طریق رژیم غذایی و مصرف مکمل های حاوی این عنصر تامین گردد .در سلامت وب امروز قصد داریم تا در مورد زینک،خواص و مزایای آن برای سلامتی و زیبایی،میزان مورد نیاز و علائم ناشی از کمبود این ماده اطلاعات مهم و مفیدی را در اختیارتان قرار دهیم پس با ما همراه باشید . |
عنصر زینک چیست؟
عنصر زینک یا روی یک ماده معدنی بسیار ضروری است که در بسیاری از عملکرد های بدن همانند فرآیند ژنی ،سنتز پروتئین و DNA،واکنش های آنزیمی و رشد و تکامل کاربرد وسیع و گسترده ای دارد .این ماده معدنی حیاتی دومین میکرو مینرال مهم در بدن پس از آهن است که علاوه بر عملکردهای نامبرده در تقسیمات سلولی و تقویت سیستم ایمنی بدن نیز نقش موثری داشته و در واقع سلامتی عمومی بدن و سلامتی و زیبایی پوست و مو وابسته به وجود مقادیر کافی از این ماده در بدن می باشد.
عنصر زینک و فوائد آن برای سلامتی
عنصر زینک دارای فوائد بی شماری برای سلامتی و زیبایی بوده و بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده مهم ترین مزایای عنصر زینک برای بدن به شرح زیر می باشد:
1.تقویت سیستم ایمنی بدن
یکی از عناصر بسیار مهم برای تقویت سیستم ایمنی بدن و قدرتمند شدن قوای دفاعی بدن در برابر عوامل بیماریزا و پیشگیری از اثرات مخرب استرس اکسیداتیو عنصر زینک می باشد.وجود این ماده از تخریب سلولی و آسیب دیدن DNA جلوگیری کرده و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را تا حدود بسیار زیادی کاهش می دهد .
2.سرعت بخشیدن به فرایند بهبود زخم ها و آسیب های پوستی
زینک یکی از ترکیبات بسیار مفید و موثر برای ترمیم سریع زخم ها و آسیب دیدگی های پوستی می باشد.این ماده در کلاژن سازی نیز تاثیر بسزایی داشته و در کاهش التهابات پوستی نیز کارآمد و سودمند می باشد .
3.محافظ سلامتی و زیبایی پوست و ناخن
برای محافظت از سلامتی و زیبایی پوست و ناخن روی عنصر زینک حساب کنید .این ماده معدنی به علت خاصیت کلاژن سازی و خواص ترمیم کنندگی بسیار بالا به زیبایی و لطافت پوست کمک کرده و در درمان بسیاری از مشکلات پوستی اعم از جوش،آکنه،خشکی پوست،آفتاب سوختگی پوست و همچنین تقویت ناخن ها و افزایش رشد و استحکام آن ها نقش عمده ای دارد .
4.بهبود رشد و تکامل
عنصر زینک در بهبود فرایند رشد و نمو در دوران بارداری ،کودکی،نوجوانی بسیار موثر بوده و از به تاخیر افتادن فرایند رشد جلوگیری می نماید .این ماده افزایش دهنده اشتها بوده و در افزایش وزن و قد کودکان نقش بسیار مهمی را ایفا می کند .در واقع این عنصر محرک سلول های استخوانی در روند استخوان سازی بوده و نقش فعالی در تشکیل توده های استخوانی بر عهده دارد .
5.مفید برای مردان
این ماده معدنی در فرایند تولید مثل و عملکرد صحیح غده پروستات در مردان نیز نقش داشته و مهم ترین خواص زینک برای مردان را می توان تقویت باروری،افزایش کیفیت و کمیت اسپرم و افزایش میزان هورمون تستسترون برشمرد .در واقع با تولید هورمون تستسترون اختلال نعوظ به آسانی برطرف گشته و انزال زودرس درمان می گردد.
6.تقویت حافظه و بهبود عملکرد سیستم عصبی
براساس نتایج تحقیقات دانشگاه تورنتو عنصر زینک سبب بهبود عملکرد سیستم عصبی ،تقویت نورون ها و تقویت حافظه خواهد شد و خطر ابتلا به بیماری های مرتبط با سیستم عصبی نظیر پارکینسون ،آلزایمر ،ام اس و …. تا حدود بسیار زیادی کاهش خواهد یافت .
7.کاهش خطر ابتلا به بیماری های چشمی
استفاده مناسب از مواد غذایی حاوی زینک از آسیب دیدن شبکیه جلوگیری کرده و از ضعف بینایی پیشگیری می کند .اگر می خواهید قدرت بینایی خود را تقویت کنید علاوه بر مصرف ویتامین آ بر روی مصرف زینک نیز تمرکز نمایید.
8.جلوگیری از ریزش مو
یکی از ترکیبات بسیار مفید برای جلوگیری از ریزش مو ،تقویت موها،پیشگیری از سفیدی زودرس مو و پرپشت شدن موها روی می باشد .این عنصر کامل ترین ماده تقویت کننده مو بوده و فرایند خون رسانی را در فولیکول های مو بهبود بخشیده و با تغذیه آن ها به زیبایی و پرپشتی مو کمک می کند .
9.محافظت از بدن در برابر کرونا ویروس
یکی از مکمل های غذایی بسیار مفید برای تقویت سیستم ایمنی بدن و مقابله با کرونا ویروس و اثرات مرگبار آن زینک می باشد.بر اساس تحقیقات انجام شده توسط نشریه پزشکی Open Respiratory عنصر زینک در پیشگیری از ابتلا به بیماری کرونا ،آنفولانزا و سرماخوردگی های ساده تاثیر بسزا و بیشتری نسبت به ویتامین ث داشته و شدت علایم این بیماری را در صورت ابتلا تا حدود بسیار زیادی کاهش داده و روند درمان را سرعت می بخشد .
10.سایر خواص عنصر زینک
- کاهش علائم و نشانه های بیش فعالی یا هایپر اکتیویتی در کودکان
- جلوگیری از پوکی استخوان
- درمان ذات الریه
- پیشگیری از ابتلا به بیماری های التهابی وابسته به سن
- درمان کم کاری تیروئید
علائم کمبود عنصر زینک در بدن
مهم ترین و اصلی ترین علائم کمبود عنصر زینک در بدن شامل موارد زیر می باشد:
- اختلال در رشد و نمو
- تاخیر در بلوغ جنسی
- اسهال مزمن
- بثورات پوستی
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
- بالا بودن سطح التهاب در بدن
- ریزش مو
- مشکلات باروری
- بد خلقی
- کاهش اشتها
چه افرادی در معرض خطر کمبود زینک قرار دارند؟
افراد مبتلا به بیماری های التهابی روده (بیماری کرون) ،افراد گیاه خوار،زنان باردار و شیرده،افراد مبتلا به کم خونی داسی شکل و افراد مبتلا به نارسایی های شدید کلیوی بیشتر از سایر افراد در معرض خطر کمبود زینک قرار دارند .
کمبود عنصر زینک در بدن چگونه تشخیص داده می شود؟
کمبود عنصر زینک در بدن علاوه بر مشاهده علائم نامبرده به سادگی با انجام یک آزمایش خون ،آزمایش زینک و اندازه گیری سطح عنصر Zn در خون قابل تشخیص می باشد .در صورت کمبود زینک پزشک مصرف مکمل های حاوی زینک که به صورت قرص و شربت در داروخانه ها موجود است را به بیمار بر حسب سن و میزان نیاز او تجویز می کند .در صورت مصرف مکمل ها از فرم های قابل جذب مانند سیترات روی یا گلوکونات روی استفاده نمایید.
عنصر زینک در چه منابع غذایی یافت می شود؟
مهم ترین منابع غذایی حاوی زینک شامل ماهی ها و غذاهای دریایی،گوشت گاو و مرغ،محصولات لبنی،تخم مرغ،آجیل هایی مانند بادام و گردو،مغزها و دانه های روغنی،حبوبات،غلات کامل،سبزیجاتی هم چون نخود فرنگی،لوبیا سبز،کدو تنبل،شلغم و …. می باشد .
میزان مجاز مصرف زینک
علاوه بر مصرف منابع غذایی نامبرده برای جبران کبود روی در بدن همان طور که قبلا نیز گفته شد از مکمل های حاوی زینک استفاده کنید .مصرف روزانه مجاز زینک برای مردان بزرگسال 11 میلی گرم و برای زنان بزرگسال روزانه 8 میلی گرم می باشد .زنان باردار و شیرده به طور متوسط و به ترتیب روزانه به 11 و 12 میلی گرم روی و کودکان روزانه 6 میلی گرم روی نیاز دارند و در صورت کمبود روی مقادیر بیشتر توسط پزشک تعیین خواهد شد .