یکی از مشکلات شایع گوارشی ابتلا به یبوست است .ایجاد اشکال در اجابت مزاج و عدم دفع مدفوع به مدت چند روز یا دفع درناک مدفوع همگی نشانه ای از بروز یبوست می باشند .اما به راستی علت بروز یبوست چیست؟چگونه می توان یبوست را درمان نمود و یا چگونه می توان از بروز یبوست پیشگیری نمود؟پاسخ تمامی این سوالات را می توانید با مطالعه سلامت وب امروز به دست آورده و با مواد غذایی ضد یبوستی که در این مقاله معرفی می گردد یبوست را درمان نمایید. |
یبوست چیست؟
یبوست به معنای خشکی و عدم انجام عمل دفع و یا دشواری در هنگام انجام عمل دفع می باشد.در اثر ابتلا به یبوست مدفوع سفت شده و سختی از روده ها تخلیه می گردد پزشکان افرادی را که کمتر از سه بار در هفته عمل دفع را انجام می دهند مبتلا به یبوست معرفی می کنند .
علایم ابتلا به یبوست چیست؟
در اثر سفت شدن مدفوع ،مدفوع کندتر از دستگاه گوارش و روده ها عبور نموده و از بدن خارج می شود .مهم ترین نشانه ابتلا به یبوست وجود مدفوع خشک، سفت و کوچک همراه با دفع دردناک آن می باشد .سایر علایم شایع ابتلا به یبوست یا اثرات یبوست بر بدن شامل موارد زیر می باشد:
- کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج در طی هفته
- دردناک و مشکل شدن عمل دفع
- احساس نفخ در شکم
- افزایش گاز معده
- دل درد و احساس پری در شکم
علت ابتلا به یبوست چیست؟
به راستی علت ابتلا به یبوست چیست ؟این عارضه گوارشی بیشتر در اثر تغذیه نادرست،کمبود آب بدن و کم تحرکی فرد ایجاد می شود .عدم مصرف میوه ها و سبزیجات تازه و فیبرهای گیاهی به همراه ننوشیدن آب کافی در طی روز از مهم ترین علل ابتلا به یبوست برشمرده می شوند .عوامل دیگری نیز در بروز این عارضه نقش دارند که در ادامه سلامت وب امروز به معرفی آن ها می پردازیم:
- مصرف مواد غذایی ناسالم حاوی شکر و چربی های مضر
- استرس بالا
- کم تحرکی
- مصرف برخی داروها نظیر داروهای ضد افسردگی یا مکمل های غذایی حاوی کلسیم و یا آهن
- ابتلا به برخی بیماری ها مانند سندروم روده تحریک پذیر
- عدم تعادل یون فلور در روده
- اختلالات هورمونی
- کمبود منیزیم
- نداشتن خواب کافی
- افزایش سن که باعث مشکلاتی در جویدن و هضم غذا می شود .
- بارداری
علل ابتلا به یبوست از دیدگاه ابوعلی سینا
عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه در بزرگسالان شامل آسیب دیدن مهرهی 1 کمری، ضعف اعصاب و عضلات روده، عدم کارایی کبد- لوزالمعده – روده – غدهی تیروئید، دیابت، نقرس، ورم معده، غیرطبیعی بودن روده، تخلیهی نامنظم، علل قلبی و کلیوی، کاهش صفرا، عرق زیاد، ورزش زیاد، افتادگی رودهی بزرگ، تغییرات آب و هوا و تغییر محیط، عدم استفاده از مواد حاوی فیبر (میوه – سبزی – نان سبوسدار)، نان سفید، کمکاری تیروئید، عدم تحرک و نشستن زیاد، گرمی (خوراکی های تند و شیرین)، ادویه، سبزی خشک، کنسرو، سوسیس، کالباس، پیتزا، ساندویج، سس، رب، نوشابه (به ویژه گرم)، چای غلیظ، بادمجان بادمجان سرخ کرده، زیاد خوابیدن (به ویژه صبح)، پنیر فاسد، تریاک، حمام داغ، اسپاگتی، رشته فرنگی، میوه های کال (به ویژه سیب)، لوبیا، باقلا، سنجد، سیر، آنتی هیستامین های شیمیایی، قرص های حاوی کدئین، گیاهان دارویی، منابع ویتامین K، پارکینسون، چِشُم عنوان نموده اند .
ایشان عوامل ایجاد یا تشدید کننده یبوست در کودکان را علاوه بر موارد مضر ذکر شده در «یبوست بزرگسالان»، مصرف شیر در فصل پاییز، خوردن بیش از حد تنقلات (پفک-نوشابه و …)، حمام داغ، ویتامین k زیاد معرفی نموده اند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درمان یبوست چیست ؟در صورت تکرار این عارضه و ایجاد درد و سفتی شکمی هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید .چرا که این مشکل گوارشی معمولا همراه با علایم دیگری از قبیل نفخ شکم، گاز معده، کمردرد خفیف و حتی خستگی می توانند انرژی فرد را به حداقل رسانده و فرد را آزار دهند .در این حالت پزشک با تجویز داروهای ملین یا داروهای ضد یبوست مانند قرص سیلاکس،کپسول رولاکس،قرص بیزاکودیل،شربت انجیر یا شربت زینلین یبوست را درمان خواهد نمود .البته به خاطر داشته باشید که این داروها به صورت موقت می تواند به از بین بردن یبوست کمک کرده و مصرف بیش از اندازهی آن ها میتواند عوارض جانبی به همراه داشته باشد. در صورت شدید بودن این عارضه و عدم برطرف شدن آن با ملین ها و مسهل ها مشاهده خون در مدفوع برای درمان قطعی یبوست و جلوگیری از عوارض یبوست حتما به پزشک مراجعه کنید.
درمان یبوست بزرگسالان با طب ابوعلی سینا
برای درمان روزی پانزده تا سی دقیقه پیاده روی (روده به کار می افتد)، روزی یک عدد سیب با پوست، ماساژ وسط چانه با انگشت (روزی سه بار هر با دو با شش دقیقه)، هنگام اجابت مزاج سنگینی خود را به سمت چپ بیندازید و توالت های فرنگی استفاده کنید؛ در ساعت معین به توالت بروید؛ هر روز از میوههای رسیده (با پوست) و سبزی به مقدار کافی استفاده کنید (به ویژه برگ ترب ـ تره ـ اسفناج – کلمقمری – گشنیز)، سالاد «هویج + کرفس + اسفناج خام + برگ ترب + روغن زیتون تصفیه نشده + پیاز + گوجه فرنگی + کاهو»، پره های فلوس را در آب گرم حل کنید و میل کنید؛ آب آلو، یک لیوان شیر خنک، پنج دقیقه بعد یک لیوان ماءالشعیر خنک، کپسول کلپ، مربای گل محمدی، تنتور «صبر زرد (7) + غاریقون (5) + خریق سیاه (3) + سنا (7) + پوست مازریون (5) + میوهی شمشاد (6) + یه توسه (5)» (برحسب گرم)، روغن کرچک (جز در موارد ضروری استفاده نشود)، جوشاندهی سنا، روغن هستهی انگور، قند حاوی شیرهی انجیر (با چای)، گیاه آقطی (میوه – جوشانده برگ خشک)، جویدن برگ ترب با غذا، سمنو، صبر زرد، ریشهی فاشرا + کتیرا + آب عسل، فلفل سبز یا قرمز، جوشاندهی تخم کلم، جوشاندهی ریشهی ایرسا، مغز گردو + انجیر، گلابی (با پوست)، روزی دو گرم گل گندم با کمی عسل، برگ مازریون (5 گرم)، بادام شیرین (3 گرم) + مقل ازرق (1 گرم) – یک قاشق بزرگ همراه ناهار میل کنید. جوشاندهی یک قاشق تخم کاهو در یک لیوان آب به مدت دو دقیقه مفید می باشد.
درمان یبوست کودکان با طب ابوعلی سینا
جهت درمان از شربت خاکشی، مغز فلوس (در آب گرم)، شکر تیغال پاک کرده در آب جوش، شکر سرخ + آب گرم، ترنجبین پودر شده با آب گرم، روغن زیتون (هر روز کمی با غذا)، سیب قرمز با پوست، روغن بادام شیرین، آب آلو، آش آلو، آب انجیر خشک، مالش روغن بادام شیرین روی شکم، مالش دم کرده سنا روی شکم، جوشاندهی ریشهی بارهنگ، انگور رسیده (با پوست)، کمی تره فرنگی را در مقعد بچهی شیر خواره فرو کنید (فقط چند دقیقه)؛ استفاده از شیاف مخصوص (با تجویز پزشک)، سقمونیا، پودر موسیلیوم (داروی گیاهی تهیه شده از اسفرزه)، جوشاندهی سبوس گندم + عسل، خیساندهی پرههای داخل فلوس مفید می باشد.
درمان های خانگی برای رفع یبوست
درمان های خانگی برای رفع یبوست ساده ترین و موثرترین اقدامات برای رفع این عارضه می باشند .بدین منظور به توصیه های زیر توجه نمایید:
1.آب زیادی بخورید.
نوشیدن حداقل هشت لیوان مایعات غیر مایعات حاوی کافئین می تواند در درمان این عارضه سودمند باشد چرا که کاهش آب بدن یک علت شایع ابتلا به یبوست است و اگر شما همچنان آب کمتری مصرف کنید، می تواند آن را بدتر کند.بنابراین با نوشیدن آب فراوان به راحتی بر این مشکل غلبه کنید.
2.مصرف فیبر را افزایش دهید .
برای جلوگیری از یبوست چه بخوریم ؟یکی از راه های اصلی پیشگیری از یبوست و درمان آن مصرف مواد غذایی حاوی فیبر می باشد .مصرف این مواد غذایی می تواند به بهبود عملکرد رودهتان کمک کرده و یبوست را به راحتی برطرف نماید.مصرف میوه ها و سبزیجات خام، لوبیا، آجیل ، دانه ها و میوه هایی مانند آلو و انجیر بهترین راه تامین فیبر مورد نیاز بدن می باشد.
3.به طور منظم تمرین کنید.
ورزش منظم می تواند روده شما را تحریک کرده و این عارضه را برطرف نماید. پیاده روی و یا شنا کردن در این زمینه موثر بوده و می تواند از بروز مجدد این عارضه نیز پیشگیری نماید.
4.آب نارگیل بنوشید
آب نارگیل به عنوان یک نوشیدنی محبوب و مغذی دارای اثرات طبیعی ملین و همچنین خواص دیورتیک و سایر مزایای سلامتی مثبت است. نوشیدن یک بطری آب نارگیل برای کمک به کاهش علائم ناشی از این عارضه می تواند مفید باشد.
5.یک قاشق غذاخوری روغن زیتون و آب لیمو را بنوشید.
اگر از این عارضه گوارشی رنج می برید، یک قاشق غذاخوری روغن زیتون فوق العاده طبیعی و یک قاشق غذاخوری آب لیمو را صبح در هنگامی که معده خالی است میل کنید. روغن زیتون درمان خانگی برای روان شدن مدفوع می باشد و بدین سبب به رفع این مشکل کمک می کند.
6.آب لیمو گرم را بنوشید.
نوشیدن یک لیوان آب گرم که در آن آب چند قطره لیمو چکانده اید بهترین راه درمان این عارضه است و به دفع راحت تر مدفوع کمک می کند این نوشیدنی را صبح ها و با معده خالی میل کرده و تا نیم ساعت پس از آن چیزی میل نکنید.
7.یک فنجان آب آلوئه ورا بنوشید.
نوشیدن یک فنجان از آب آلوئه ورا هر چند ساعت یک بار می تواند به کاهش یبوست کمک کند. آلوئه ورا خشک شده معمولا در قالب کپسول در فروشگاه های مواد غذایی طبیعی برای استفاده به عنوان درمان این عارضه استفاده می شود.
8.چای قاصدک را بنوشید .
چای تهیه شده از ریشه قاصدک یک درمان معمول و موثر برای رفع این عارضه است . نوشیدن چای ریشه قاصدک برای تسکین یبوست،بهبود عملکرد کبدی و عملکرد کلیه، و سایر مسائل مربوط به گوارشی بسیار عالی است.
9.روغن کرچک را استفاده کنید.
در هنگام ابتلا به این عارضه مصرف روغن کرچک باعث تحریک روده شما شده و به روان شدن مدفوع شما کمک می نماید .فراموش نکنید از مصرف بیش از اندازه این روغن به علت بروز اسهال خودداری نمایید.
10.خوب بخوابید
داشتن خواب کافی در طی شبانه روز می تواند به بهبود عملکرد گوارش و فرایند پاکسازی بدن از سموم کمک بسیاری نماید و از این طریق از ابتلا به این عارضه جلوگیری نماید .
کدام مواد غذایی باعث تشدید این عارضه میشوند؟
مصرف برخی مواد غذایی در تشدید یبوست موثرند که این مواد غذایی عبارتند از:
- مواد غذایی کم فیبر مانند پنیر، فست فود، بستنی، چیپس، غلات صبحانه، گوشت فرآوری شده مثل کالباس یا هات داگ
- محصولات لبنی
- مواد گوشتی با چربی بالا
- مصرف بیش از اندازهی کافئین