ناباروری مردان یکی از دلایل اصلی ناباروری زوجین است که می تواند به عنوان نازایی مردانه نیز شناخته شده و مردان را در مسیر باروری دچار مشکل نماید .در این مقاله قصد داریم تا در مورد علل موثر در بروز ناباروری مردان و درمان آن مطالب مهم ،مفید و کاربردی را در اختیارتان قرار دهیم و به وسیله تدابی ابوعلی سینا به حل مشکل نامبرده بپردازیم . |
ناباروی مردان چیست؟
ناباروری مردان به معنای عدم توانایی یک مرد در باردار نمودن همسر خویش و فرزند آوری اطلاق می شود .این عارضه در حدود 40 درصد از مردان مشاهده شده و بیشتر در اثر فقدان کیفیت و کمیت منی ایجاد می شود. خوشبختانه ناباروری مردان قابل پیشگیری و پس از تشخیص به راحتی قابل درمان می باشد.
علل موثر در بروز ناباروری مردان
ناباروری در مردان عموما در اثر از عدم کارایی مایع منی بوده و در واقع کیفیت مایع منی به عنوان معیار اصلی برای تعیین میزان قدرت باروری مردان استفاده میشود.بنابراین عواملی که بتوانند بر روی کیفیت اسپرم تاثیر گذار باشند می توانند به عنوان اصلی ترین علل ناباروری مردان شناخته شوند .در ادامه به معرفی مهم ترین این علل می پردازیم:
1.واریکوسل
به واریسی و متورم شدن سیاهرگ های کیسه بیضه واریکوسل گفته می شود .این عارضه با افزایش دمای بیضه سبب کاهش تولید اسپرم می گردد .در صورت ناباروری پزشک با معاینه بیضه ها و انجام سونوگرافی احتمال وجود واریکوسل را بررسی میکند. اگر منشاء ناباروری مرد واریکوسل باشد پزشک با استفاده از جراحی به راحتی این مشکل را برطرف می نماید .چنان چه می خواهید در مورد جراحی واریکوسل اطلاعات کامل تری را کسب نمایید به مقاله پیشین سلامت وب به نام جراحی واریکوسل میکروسرجری+هزینه عمل میکروسرجری واریکوسل مراجعه و آن را مطالعه نمایید.
2.مشکلات انزال مردان
انزال پس گرد ( مایع منی به جای خارج شدن از آلت تناسلی هنگام انزال، وارد مثانه میشود) ،انزال زودرس ،انسداد مجرای انزال ،آسیب دیدن اندام های هدایت کننده اسپرم به مجاری انزال سبب کاهش میزان خروج مایع منی و یا عدم خروج آن می گردد .در این صورت انجام جراحی برای درمان این عارضه بسیار مفید و ضروری می باشد.
3.تعداد و کیفیت اسپرمها
کاهش تعداد اسپرم ها در مایع منی ،کم تحرکی،غیر طبیعی بودن شکل اسپرم ها می تواند به عنوان عاملی برای عدم بارور سازی تخمک به شمار آید .این مشکلات بیشتر در اثر اختلالات هورمونی، بیماری یا صدمه دیدن اندام های ادراری یا تناسلی، اختلالات ژنتیکی و … ایجاد می گردد. این عارضه به آسانی تنها با انجام آزمایش آنالیز اسپرم به راحتی قابل تشخیص بوده و تجویز داروهای باروری راه درمان این مشکل می باشد.
4.پادتن های ضد اسپرم
تولید و فعالیت برخی پادتن های ضد اسپرم در بدن برخی مردان می تواند عامل دیگری برای ناباروری مردان باشد و سبب اختلال در عملکرد اسپرمها و کاهش میزان تحرک و قدرت باوری اسپرم گردد که پزشک در صورت تشخیص با استفاده از تست های آزمایشگاهی می تواند این مشکل را به راحتی با دارو درمان نماید.
5.سایر عوامل
عواملی هم چون مصرف برخی داروها،ابتلا به برخی داروها،استعمال دخانیات،مصرف مواد نیروزا،اضافه وزن و چاقی،قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی،ابتلا به فتق بیضه ،ابتلا به هیپوسپادیاس اختلالات ژنتیکی و سابقۀ ابتلا به بیماری های آمیزشی نظیر کلامیدیا یا سوزاک از علل دیگر ناباروری در مردان برشمرده می شوند.
علل ناباروری مردان از دیدگاه ابوعلی سینا
ابوعلی سینا مهم ترین عوامل ایجاد و یا تشدید کننده عقیمی مردان را سابقه ابتلا به بعضی از بیماری ها مانند (سیفلیس – سوزاک و…. ) ،ابتلا به بیماری قلبی و کلیوی، بیماری عفونی حاد مانند اوریون، تبخال و آبله مرغان ، بیماری عفونی موضعی مانند ورم پروستات ، بیماری هیپوفیز ، ضربات ( به ویژه در ناحیه بیضه ها )، پوشیدن لباس زیر تنگ ، رادیوگرافی ،قرار داشتن بیضه ها در معرض گرما ، مواد مخدر و سیگار، خانه نشینی و عدم ورزش کافی، نگاه کردن به صفحه نمایشگر رایانه ،اهدای بیش از حد خون ،کمبود فسفر،مصرف میوه های مغز قهوه ای (ابتدا نیروی جنسی را زیاد می کند ولی به مرور عقیم کننده است ) ، پوشیدن لباس قهوهای ، پرتو مادون قرمز و ماوراء بنفش معرفی نموده است.
ناباروری مردان چگونه تشخیص داده می شود؟
برای ناباروری مردان به چه دکتری مراجعه کنیم ؟ ناباروری مردان به راحتی با انجام معاینات بالینی و معاینه فیزیکی آلت تناسلی،کیسه بیضه و پروستات توسط پزشک متخصص اورولوژی ،آزمایش ناباروری مردان شامل تست های آزمایشگاهی برای بررسی و اندازه گیری میزان هورمون های FSH و LH و هورمون تستسترون ،آزمایش اسپرموگرام برای بررسی کیفیت و اندازه اسپرم،کنترل کیفیت مایع منی و سونوگرافی داپلر کیسه بیضه قابل تشخیص و پیگیری می باشد.
درمان ناباروری مردان به چه صورت می باشد؟
برای درمان ناباروری مردان روش های متعددی وجود دارد که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
1.درمان دارویی
مصرف داروهای درمان ناباروری مردان شامل داروهای هورمونی و برخی داروهای مکمل هم چون ویتامین ای می تواند به افزایش کیفیت و کمیت اسپرم کمک کرده و سبب تقویت قدرت جنسی مرد گردد .این داروها عمدتا دارای هورمون مردانه تستستورون بوده و در بیشتر موارد درمان با این روش موفقیت آمیز خواهد بود .
2.لقاح مصنوعی
لقاح مصنوعی یکی از روشهای درمانی مفید و موثر و به عنوان درمان قطعی ناباروری مردان برای مردانی است که تعداد اسپرم آنها کم است. در طی این درمان، اسپرم ها در طی چندین مرحله انزال جمع آوری شده و پس از شست و شو در شرایط آزمایشگاهی و به صورت دستی در رحم مادر یا لوله رحمی قرار داده خواهد شد . در حالتی دیگر اسپرم و تخمک در آزمایشگاه با هم ترکیب شده و پس از انجام لقاح در رحم مادر قرار داده می شود .در واقع روشهای درمان ناباروری مثل تلقیح داخل رحمی اسپرم یا IUI ، لقاح خارج از رحمی IVF و میکرواینجکشن میتواند روش های بسیار مفیدی برای درمان ناباروری مردان باشد.
3. اسپرم اهدایی
در صورتی که مایع منی فاقد کیفیت و کمیا لازم بوده و یا اندازه و شکلی غیر طبیعی داشته باشد استفاده از اسپرم اهدایی موجود در بانک اسپرم و لقاح آن با تخمک در شرایط آزمایشگاهی و سپس انتقال به رحم زن امری مفید و مناسب به نظر می رسد .
4.جراحی آزواسپرمی
جراحی آزواسپرمی برای درمان واریکوسل یا ترمیم وازودفران های مسدود شده روشی بسیار مفید و کاربردی بوده و می تواند در درمان ناباروری مردان موثر باشد .
5.اصلاح سبک زندگی
اصلاح سبک زندگی یعنی کاهش وزن و نگهداشتن وزن در محدوده نرمال،عدم استعمال دخانیات و انجام ورزش های سنگین ،عدم استفاده از مواد نیروزا می تواند راهکار های مناسبی برای بهبود کیفیت مایع منی باشد .جهت درمان ناباروری مردان با تغذیه مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین ای،سلنیوم،زینک و سایر ویتامین ها و مواد معدنی را فراموش نکنید و با مصرف گوشت ،ماهی، تخم مرغ،خرما،نارگیل،آجیل،لبنیات،عسل،زیتون و …. میزان باروری خود را به راحتی افزایش دهید .
6.درمان با طب ابوعلی سینا
ابوعلی سینا برای درمان ناباروری مردان با طب سنتی یا درمان ناباروری مردان با داروهای گیاهی مصرف کلسیم، فسفر، مولیبدون ،سیلیکون، مس،ویتامین آ ،روی، اسید فولیک ،شیر+ عسل + یک قرص مخمر، شیر هویج + کپسول روغن ماهی، انجیر +کشمش + گردو +پسته ، شیر داغ + اندکی زنجبیل + دارچین ، شیرداغ + گرده خرما (یا جوشانده خرما در شیر )+ کمی زنجبیل، روزی دو حب مقل ازرق با شیر عسل ، سالاد « هویج خام رنده شده + کلم+ تره فرنگی +روغن زیتون + آب لیموترش +خیار +نخود سبز پخته » ، آبگوشت ،کله پاچه ، گیاهان دارای هورمون جنسی مردانه، قرص ویاگرا ساخت آمریکا ،میوه های قرمز رنگ ، منابع فولات ( گیاهان برگ دار و سبز مانند کاهو و کلم)، فرآوردههای لبنی و گوشت و انار سیاه را مفید دانسته است.