گیاه دارویی چریش یکی از گیاهان بهاری است که این روزها بازار برداشت آن در مناطقی هم چون کوه ها و دشت های استان خراسان شمالی بسیار داغ و پر رونق است چرا که مصرف آن می تواند مزایای بی شماری برای سلامتی به همراه داشته باشد. اگر علاقمندید تا با این گیاه شگفت انگیز و مزایای ارزشمند آن بیشتر آشنا شوید، به ادامه مقاله سلامت وب امروز توجه بفرمایید. |
گیاه دارویی چریش چیست؟
گیاه دارویی چریش (Neem Tree) با نام علمی (Azadi rachta india) گیاه بومی کشور هندوستان است که از زمان های بسیار دور از آن برای درمان بیماری های مختلفی استفاده می شده است. مردمان هندی این گیاه را بسیار ارزشمند دانسته و از همین رو، به آن لقب درمانگاه دهکده داده اند و به عصاره استخراج شده از این گیاه، داروخانه طبیعت می گویند.این گیاه در زبان سواحلی (در خاور آفریقا) مواروبائینی نامیده می شود که این مله به معنای درخت 40 می باشد چرا که مردمان این منطقه بر این باورند که این گیاه می تواند چهل بیماری مختلف را درمان نماید.امروزه، اثرات دارویی و درمانی این گیاه در جنبه های مختلف طب و پزشکی کاملاً به اثبات رسیده است و از همین رو، کاربرد این گیاه بیش از پیش گسترش یافته است.
مشخصات ظاهری گیاه چریش
گیاه چریش، گیاهی گلدار متعلق به راسته افراسانان و تیره سنجد تلخیان است که نام آن از سرده این گیاه، یعنی آزاد درخت برگرفته شده است. این گیاه، بومی نواحی گرمسیری آسیایی هم چون هند، نپال، پاکستان و بنگلادش بوده و ارتفاعی در حدود 15 تا 20 متر دارد. رشد این گیاه، سریع و این گیاه، گیاهی همیشه سبز میباشد که دارای شاخه هایی گسترده و انبوه، برگ هایی متقابل به رنگ سبز تیره و گل هایی سفید و معطر است که به صورت خوشه ای بر روی شاخه ها خودنمایی می کنند.
میوه چریش صاف و بدون کرک و شبیه به میوه زیتون بوده و دارای گوشتی تلخ و رنگ سفید مایل به زرد می باشد که درون هر میوه دو یا سه بذر یا هسته قهوه ای رنگ دیده می شود.عطر گل های این گیاه شبیه به عسل و زمان گل دهی از دی ماه تا اردیبهشت می باشد و فصل برداشت میوه ها اردیبهشت تا مرداد می باشد. امروزه کاشت این گیاه در شهرهایی همانند زاهدان، بجنورد، بندرعباس، بوشهر و چابهار رواج بیشتری نسبت به سایر نقاط کشور دارد.
ترکیبات شیمیایی موجود در گیاه چریش
این گیاه دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی فراوانی همچون فلاونوئیدها می باشد و تانن، اسیدهای چرب مانند «اسید اولئیک، اسید لینولئیک، اسید پالتمیک و اسید استئاریک» در آن به وفور یافت می شود. در واقع، 40 تا 50 درصد وزن دانه چریش را روغن تشکیل داده که روغن استخراج شده از این گیاه به رنگ سبز، دارای طعمی تلخ و بویی شبیه به سیر می باشد. قندهای آرابینوز، فروکتوز و گالاکتوز نیز در این میوه وجود دارد و ازدیاد و تکثیر چریش از طریق کاشت بذر و قلمه زدن صورت می گیرد. اندام دارویی گیاه چریش پوست، برگ و دانه بوده و خواص این گیاه به شرح زیر می باشد:
خواص درمانی گیاه چریش
گیاه چریش دارای خواص ارزشمندی است که در ادامه می توانید اطلاعات بیشتری را در این مورد کسب نمایید.
1) درمان جوش های صورت
اگر ریشه این گیاه را بجوشانید، عصاره غلیظی بدست می آید که مالیدن آن به صورت در درمان جوش صورت و آکنه بسیار مفید می باشد. در واقع، عصاره به دست آمده دارای خواص ضدعفونی کنندگی بوده و در پاکسازی پوست تأثیر دارد. قرار دادن سایر اندام های دارویی همچون برگ و پوست این گیاه نیز در پاکسازی و لایه برداری پوست مؤثر و سودمند است.
2) تسهیل فرایند گوارش
دم کرده گل چریش را برای درمان اختلالات روده، رفع یبوست، درمان سوء هاضمه و درمان کرم های روده مفید بوده و فرایند گوارش را تسهیل می نماید.
3) درمان بیماری های عفونی
استفاده از برگ چریش برای درمان بیماری های عفونی اعم از مالاریا، آکنه، وبا و … بسیار مفید بوده و روند درمان را تسهیل می نماید.
4) درمان ریزش مو
برای تقویت پیاز مو، رفع شوره سر و جلوگیری از ریزش موها از چریش استفاده کنید تا با تقویت فولیکول های مو و افزایش جریان خون رسانی در این ناحیه از ریزش موها جلوگیری نمایید. روغن چریش در درمان سفیدی زودرس موها نیز مؤثر بوده و استفاده از آن باعث شادابی و شفافیت موها می شود.
5) تقویت سیستم ایمنی بدن
این ماده سم زدای بسیار قوی است؛ لذا مصرف آن در تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از ابتلا به بیماری ها بسیار مؤثر و سودمند می باشد. شما می توانید به راحتی با مصرف این ماده تمامی دستگاه های بدن اعم از گردش خون، دستگاه گوارش و تنفس را به آسانی پاکسازی نمایید و التهابات بدن را کاهش دهید.
6) سایر خواص
- درمان فشار خون بالا
- رفع گلو درد
- تصفیه کننده خون
- کاهش اسید اوریک
- درمان اگزما
نحوه مصرف و استفاده از گیاه چریش به چه صورت می باشد؟
پوست، برگ، ریشه، گل و شاخه های جوان این گیاه همگی می توانند به صورت خوراکی و موضعی مورد استفاده قرار گیرند. برگ های این گیاه به عنوان سبزی خوردن قابل استفاده بوده و بجنوردی ها از این گیاه در تهیه آش و نانی به همین نام استفاده می کنند. روغن چریش نیز در صنایع آرایشی و بهداشتی، در تهیه صابون، ماسک صورت، شامپو، حشره کش و خمیر دندان مورد استفاده قرار می گیرد.
روغن چریش چیست؟
روغن چریش از دانه های موجود در میوه چریش بدست می آید و از آن در تهیه شامپوها و صابون ها استفاده می شود. در واقع از این روغن برای درمان خشکی پوست، درمان عفونت های قارچی و باکتریایی استفاده می شود و ماساژ بدن،پوست و مو با این روغن سبب درمان دردهای عضلانی، رفع گرفتگی عضلات، درمان جوش صورت، رفع خشکی و ریزش مو و … خواهد شد.
مضرات و عوارض گیاه دارویی چریش
برای جلوگیری از بروز عوارض چریش از مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی خودداری نمایید تا از سقط جنین و مسموم شدن نوزادتان جلوگیری نمایید. در صورت مصرف دارویی خاص در مورد این گیاه با پزشکتان مشورت کنید. با توجه به اینکه طبع گیاه چریش گرم و خشک می باشد، چنان چه فردی گرم مزاج هستید در مصرف این گیاه حد اعتدال را رعایت نمایید.