| گیاه سنا یکی از گیاهان دارویی بسیار پر خاصیت است که در طب سنتی و طب مدرن از آن به عنوان گیاهی ضد یبوست و ملین نام می برند.بنابراین این گیاه به واسطه داشتن خواص بی شمار درمانی در زمینه پزشکی و زیبایی مورد توجه پزشکان و اطبا طب سنتی بوده و سلامت وب امروز به معرفی بیشتر این گیاه و خواص درمانی آن اختصاص داده شده است . |
گیاه سنا چیست؟
گیاه سنا با نام انگلیسی Senna و با نام علمی Cassia angustifolia یکی از گیاهان دارویی بسیار پر خاصیت است که با نام های دیگری هم چون سنای اسکندریه،سانا، سنای مکی، سنای حجازی، سنای هندی، کوسِن، نیلتاک، کاس‌پیند و … شناخته می شود .طبع برگ سنا گرم و خشک بوده و مشخصات ظاهری و گیاه شناسی آن به شرح زیر می باشد :
مشخصات ظاهری گیاه سنا
سنا یکی از گیاهان گلدار متعلق به تیره باقلاسانان و زیرتیره ارغوانیان است.بوته این گیاه ارتفاعی در حدود 2 متر داشته و بر روی زمین گسترده است .برگ های سنا مرکب از تعداد زیادی برگچه های نوک تیز به رنگ سبز زیتونی تا سبز مایل به زرد می باشد. گل های سنا به رنگ زرد و میوه سنا به شکل کلیوی و به رنگ سبز تا قهوه ای روشن است. دانه های سنا بسیار کوچک، مسطح، تقریبا مستطیلی شکل با نوکی کشیده و سطحی ناصاف است.قسمت‌های مورد استفاده این گیاه، ریشه، برگ و غلاف دانه‌ها بوده و این گیاه بومی مناطق استوایی می باشد.بهترین نوع سنا گل هایی به رنگ زرد داشته و نوع حجازی آن می باشد .در ایران نیز نوعی از این گیاه با با نام علمی کاسیا اوبواتا (Cassia italic obovata) در استان های جنوبی کشور نظیر بوشهر، هرمزگان و بلوچستان کاشته می شود .
تاریخچه گیاه سنا
گیاه سنا برای اولین بار در قرن نهم میلادی توسط پزشکان عربی جهت مقاصد درمانی مورد استفاده قرار گرفت. نام این گیاه در زبان عربی سنا و از کلمه عبری cassia گرفته شده است که به معنی “پوست کنده شده” است ، که اشاره ای به پوست آن دارد. مدت هاست که در طب سنتی عربی و هم چنین در طب اروپایی این گیاه مورد استفاده قرار گرفته است. چای تهیه شده از برگ های سنا به عنوان یک ملین قوی کاربرد گسترده ای دارد.
گیاه سنا در روایات
این گیاه گیاهی از تیره پروانه داران است که برگ های آن در پزشکی به عنوان مسهل مصرف دارد .رسول اکرم (ص) فرموده اگر مردم ارزش بهداشتی سنا را می دانستند در برابر هر یک مثقال این گیاه دو مثقال طلا می پرداختند.پیامبر با توجه به این که ممکن است این گیاه در برخی افراد تولید قولنج نماید مصرف آن را همراه با مصلح سنا یعنی سبزی گشنیز و دارچین توصیه نموده اند.
مزایای درمانی گیاه سنا
مهم ترین خواص درمانی گیاه سنا در طب سنتی را می توانید در ادامه مقاله سلامت وب امروز مطالعه نمایید:
1.مفید برای درمان بیماری های خود ایمنی
حتما به خوبی می دانید که برخی بیماری ها به عنوان بیماری خود ایمنی یا اتوایمینیون شناخته می شوند .در این بیماری ها سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافت های بدن حمله ور شده و به آن ها آسیب می رساند .بیماری هایی مانند پسیوریازیس ،لوپوس و ….از جمله این بیماری ها هستند که به راحتی مشکلات پوستی ناشی از این بیماری ها با استفاده موضعی از برگ سنا قابل درمان است .شما می توانید از ضماد تهیه شده از این گیاه جهت درمان آکنه،اگزما و جوش های خود نیز استفاده نمایید و بدین ترتیب سیستم ایمنی بدن خود را تقویت نمایید .
2.کاهش وزن
نوشیدن چای برگ سنا برای کاهش وزن بسیار مفید است. جهت لاغری سریع با سنا نوشیدن این چای گیاهی در مرحله اول به رفع یبوست های گاه به گاه که اغلب در اثر پیروی از رژیم های کم وزن فیبر اتفاق می افتد کمک می کند. ثانیا ، یک نوشیدنی کم کالری است که به افزایش سطح مایعات دریافتی روزانه شما کمک می کند و نوشیدن مایعات بیشتر باعث می شود تا کمتر غذا بخورید. ثالثاً ، در از بین بردن سموم و دفع مواد زائد و پاکسازی و سم زدایی روده بزرگ تاثیر بسزایی داشته و با جذب مناسب مواد مغذی و پشتیبانی از سوخت و ساز بهینه باعث کاهش وزن می شود.
3.درمان یبوست
خوردن برگ سنا یا نوشیدن چای برگ سنا موجب تحریک حرکات روده می شود. این گیاه باعث انقباض دیواره های روده بزرگ می شود و این باعث دفع راحت تر مدفوع از روده ها می شود. مصرف برگ سنا اغلب طی شش تا 12 ساعت پس از مصرف منجر به حرکات روده شده و به آسانی یبوست را درمان می کند .البته در طب سنتی جهت رعایت موارد منع مصرف برگ سنا مصرف آن به زنانی که قاعده یا باردار هستند توصیه نمی شود.
4.تسکین دهنده سوختگی های پوستی
خواص برگ سنا برای پوست چیست؟ روغن های ضروری همانند رزین و تانن موجود در سنا ، به کاهش التهابات پوستی کمک می کند. به این منظور از سنا در داروهای آیورودیس استفاده می شود. ضماد ساخته شده از سنا می تواند به عنوان کمپرس برای التیام زخم ها و سوختگی ها استفاده شود.
5.درمان بواسیر و هموروئید
تحقیقات نشان داده است سنا در درمان هموروئید و بواسیر موثر است چرا که با بهبود حرکات روده ها و خاصیت ملینی خود باعث ایجاد مدفوعی نرم می شود و به این ترتیب ، سرعت عبور مدفوع از طریق روده را روان و ترسیع می نماید.امروزه از این گیاه برای پاکسازی روده قبل از انجام کولونوسکوپی و جراحی های روده استفاده می گردد.
6.درمان نفخ شکم
برای درمان و رفع نفخ شکم خود و تسکین سوزش سر دل ، حالت تهوع و سایر مشکلات دستگاه هاضمه و حتی کمر درد خود از سنا استفاده نمایید . سنا ، هنگامی که با گیاهان معطری مانند هل ، رازیانه ، زنجبیل و نعناع مصرف شود در درمان مشکلات نامبرده نقش موثری دارد.شما همچنین می توانید با استفاده از خواص برگ سنا و گل محمدی نیز نفخ شکم خود را درمان نمایید .
7.نرم و لطیف کننده موها
برای داشتن موهای صاف ، براق و ضخیم می توان از سنا استفاده کرد. می توانید با مخلوط کردن پودر سنا با آب و ماست یک ماسک مو ساخته و آن را بر روی موهای خود بمالید و سپس سر خود را با یک کیسه پلاستیکی بپوشانید و بگذارید خشک شود. بعد از یک ساعت موهایتان را بشویید و از نرمی و لطافت بی نظیر موهایتان شگفت زده شوید .سنا نه تنها موهای شما را تقویت می کند بلکه باعث بهبود وضعیت پوست سر و درمان شوره سر نیز می شود.
نحوه استفاده از گیاه سنا
این گیاه در اشکال مختلفی مانند کپسول، چای کیسه‌ای، شربت و قرص در داروخانه ها و عطاری ها عرضه می شود .نوشیدن چای سنا یکی از شیوه های رایج استفاده از فواید بی نظیر این گیاه می باشد .برای تهیه چای سنا تنها کافی است تا 1/4 قاشق چای خوری برگ سنای خشک را با 2 فنجان آب به جوش آورید .سپس آن را صاف کرده و با 1/2 قاشق چایخوری عسل یا شکر برای طعم دهی نوش جان نمایید .
عوارض و موارد احتیاط مصرف گیاه سنا
برای در امان ماندن از مضرات گیاه سنا به موارد منع مصرف برگ سنا توجه بفرمایید:
- دادن این گیاه به نوزادان می تواند سبب بروز عوارض جانبی مانند بثورات شدید پوستی ، درد معده ، اسهال و استفراغ گردد .بنابراین مصرف این گیاه توسط کودکان زیر 10 سال ممنوع می باشد.
- استفاده طولانی مدت از این گیاهان منجر به تغییر رنگ مدفوع و سیاه شدن رنگ مدفوع می شود .
- مصرف این گیاه در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است.
- افراد مبتلا به بیماری التهابی روده ، زخم روده و درد معده تشخیص داده نشده باید از استفاده از این گیاه خودداری کنند.