سکته مغزی چیست؟

سکته مغزی (CVA یا Stroke) در اثر اختلال جریان خون در مغز ایجاد می شود. در این وضعیت ممکن است جریان خون درون رگ مغزی دچار انسداد شده و یا رگی در مغز دچار پارگی شود که در نتیجه بافت مغز دچار مرگ شده و سکته مغزی ایجاد می شود. این عارضه یک مورد اورژانس پزشکی است که درمان آن در اسرع وقت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است چرا که سرعت در شروع روند درمان می تواند از آسیب دیدن بیشتر سلول های مغزی و درنتیجه مرگ فرد و بروز عوارض جدی جلوگیری نماید.

انواع سکته مغزی 

همان گونه که در بند پیشین بیان شد سکته مغزی در اثر قطع یا کاهش جریان خون درون رگ های مغز ایجاد می شود و در این وضعیت به علت عدم دریافت مواد مغذی و اکسیژن مورد نیاز سلول های مغز دچار مرگ می شوند .شکته مغزی انواع مختلفی دارد که در ادامه با انواع سکته مغزی آشنا خواهید شد:

1.سکته مغزی ایسکمیک

این نوع از سکته شایع‌ ترین نوع سکته مغزی بوده که در اثر انسداد یا تنگی عروق خون رسان به مغز ایجاد می‌شود که با کاهش جریان خون وارده به مغز منجر به ایسکمی مغزی می شود.

2. سکته هموراژیک

این وضعیت در اثر نشت خون یا ترکیدن شریان‌ ها به علت فشار خون بالا، تروما، دارو های رقیق کننده خون و آنوریسم در مغز اتفاق افتاده و منجر به افزایش فشار مغز و در نتیجه بروز سکته می شود .

3. سکته خفیف و گذرا (TIA)

علت این وضعیت مشابه سکته مغزی ایسکمیک بوده و به علت لخته شدن خون در مغز ایجاد می شود.

علائم بروز سکته مغزی

علائم سکته مغزی بر اساس نوع سکته، محل بروز آن در مغز و شدت آن متفاوت می باشد. سکته مغزی به سرعت رخ می دهد اما برخی علایم و نشانه ها به عنوان پیش آگهی این عارضه تلقی شده  و به عنوان علایم سکته مغزی شناخته می شوند .این علایم عبارتند از :

• گیجی
• اختلال صحبت کردن و ادراک
• سردرد
• کاهش سطح هوشیاری
• استفراغ
• بی‌حسی صورت ، بی‌حسی دست یا پا به خصوص در یک طرف از بدن.
• اختلال بینایی
• مشکل راه رفتن
•  عدم هماهنگی حرکات
• مشکلات مثانه و کنترل تخلیه روده

بروز سکته مغزی در چه افرادی بیشتر دیده می شود؟

بروز سکته مغزی در مردان در حدود 40% و در زنان در حدود 60٪ گزارش شده است.ریسک بروز سکته مغزی در افراد دارای اضافه وزن،افراد کم تحرک،افراد دارای سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سکته مغزی ،افراد کم تحرک،افراد استفاده کننده از سیگار و مواد مخدر بیشتر از سایرین می باشد.

علت بروز سکته مغزی از دیدگاه ابوعلی سینا

عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه زیادی ویتامین های گروه B₁-C-D-A-E  ،کبالت، منگنز، منیزیم، سیلیس، پروتئین، کروم، ترومبوز مویرگی، ضربه، تومور مغزی، ورزش سنگین، کلسترول بالا، فشارخون بالا، مقاربت زیاد در هنگام خستگی و کم خوابی، نواختن ساکسیفون، تجمع سموم در خون، غلظت خون، مصرف زیاد مواد نشاسته ­ای (اسپاگتی، سیب زمینی، برنج، نشاسته)، قرص جلوگیری از بارداری، نوشیدن آب هنگام دویدن (چندین مرگ بر اثر این عمل گزارش شده)، سیگار، داروهای حاوی کدئین، کشیدن یا خوردن تریاک، آنتی بیوتیک ها و پنی سیلین، قند بالا، چربی خون بالا، زرده تخم‌مرغ، مغز حیوانات، خاویار، گوشت های چرب، سوسیس، کالباس، پیتزا، چای و قهوه زیاد و غلیظ (به مقدار کم مفید است)، بادمجان، سرخ کردنی ها، سس، بخور دادن، گل کلم، مارچوبه، خربزه، طالبی، دوش آب سرد، کشک، شاهدانه، پوشاندن سر هنگام خواب، فلفل سیاه، تخم‌مرغ و …معرفی شده اند.همچنین احتمال سکته مغزی زنانی که در دوران حاملگی دچار بیماری‌ هایی (مانند فشار خون بالا، دیابت، ‌زایمان زود هنگام و …) شده باشند 70 درصد بیشتر است.

سکته مغزی چگونه تشخیص داده می شود؟

سکته مغزی به سرعت اتفاق می افتد و می بایست در صورت مشاهده علایمی مانند بی‌حسی و افتادگی صورت،سستی و ضعف دستها، اختلال تکلم زمان را از دست نداده و هر چه سریع تر فرد به مراکز درمانی انتقال یابد .متخصصین مغز و اعصاب پس از معاینه فیزیکی بیمار ،بررسی و اندازه گیری فشار خون و بررسی و شنیدن صدای شریان کاروتید در گردن از آزمایش خون ،ام.آر.آی، اولتراسوند عروق کاروتید ،آنژیوگرافی مغزی و سی تی اسکن برای تشخیص سکته مغزی اسفاده می نماید .با بررسی سرعت لخته شدن خون و اندازه گیری سطح فاکتورهای انعقادی در آزمایش خون و تصویربرداری از بافت مغز توسط سی تی اسکن می توان وجود هرگونه خونریزی، سکته مغزی، تومور و دیگر عوارض را در درون مغز مشاهده نمود.

سکته مغزی چگونه درمان می شود؟

با توجه به نوع سکته و میزان آسیب وارده به مغز پروسه درمان برای بیمار توسط پزشک تعیین شده و اجرا می شود .در ادامه سلامت وب شما می توانید درمان سکته مغزی بر حسب نوع آن را مطالعه نمایید:

1.درمان سکته مغزی ایسکمیک

در این نوع از سکته به علت مسدود یا تنگ شدن شریان های مغزی روند درمان بر بازگرداندن جریان کافی خون به مغز تمرکز دارد.پزشک با تجویز داروهای ضد لخته خون مانند آسپرین و یا تزریق یک ماده فعال پلاسمینوژن بافتی (TPA) سعی در از بین بردن لخته خون ایجاد شده در مغز دارد .البته لازم به یادآوری است که این تزریق می بایست 4 تا 5 ساعت پس از آشکار شدن علائم سکته مغزی انجام شود.سایر روش های درمان این نوع سکته شامل از بین بردن پلاک های ایجاد شده در شریان کاروتید و آنژیوپلاستی توسط متخصص و فلوشیپ بیماری‌ های عروقی مغز و نخاع می باشد.

2.درمان سکته هموراژیک

درمان سکته هموراژیک به علت توامان بودن آن با خونریزی داخلی مغز با هدف کنترل خونریزی و کاهش فشار وارده بر مغز انجام می شود .در این وضعیت پزشک از داروهای کاهنده فشار در مغز و فشار خون کلی بیمار استفاده می نماید .همچنین برای جلوگیری از بروز تشنج و انقباضات ناگهانی عروق خونی از داروهای مفید در این زمینه که در لیست داروهای سکته مغزی قرار دارند استفاده می کند. درنهایت انجام جراحی بسته مغز یا عمل سکته مغزی برای درمان این نوع از سکته مغزی استفاده می شود .

درمان سکته مغزی با طب ابوعلی سینا

برای درمان گیاهی سکته مغزی مصرف ویتامین های B₂-B₃-C-E-P (نیمه فلج بودن)،زالو انداختن (هر 6 ماه یک بار- به علت وجود ماده ضد انعقاد خون بسیار قوی به نام هیرودین)، رژیم کاهنده کلسترول- چربی- غلظت- قند- تصلب شرایین- فشار خون، تصفیه کننده خون، تزریق استروژن از نیم ساعت تا سه ساعت پس از سکته مغزی (زیر نظر متخصص)، آنتی اکسیدان های طبیعی، ماءالشعیر، استروژن های گیاهی (گیاهان حاوی هورمون های زنانه مانند عرق رازیانه)، روزی دو لیوان شیر کم چربی+ کمی زنجبیل+ یک قرص مخمر آبجو+ یک کپسول روغن ماهی، گیاه جینکو، نیش زنبور عسل (بعد از 2 دقیقه نیش را خارج کنید)، چای زنجبیل، بستن سر به مدت 5 دقیقه با جوشانده­ ی کلم بنفش (گرم)- روزانه یک تا سه بار کافی است؛

پیاز و سیر و کمی فلفل قرمز (هر روز)، چای قارچ کومبوجا، اسفناج خام+ گوجه فرنگی، سیب قرمز رنده شده+ آب هویج+ آبلیمو+ عسل، سمنو+ شیر، مالت جو+ شیر+ یک کپسول روغن ماهی، حب الفالج، معجون نجاح، اطریفل صغیر، ایارج فیقرا، جوشانده­ ی «ریشه ­ی ایرسا (10 گرم)+ اسطوخودوس (5 گرم)+ بابونه (5 گرم)+ بادرنجبویه (5 گرم)+ عسل»، برگ سپیدار+ خمیر پوست درخت کاج و صنوبر+ پودر هسته ­ی آلبالو+ عسل+ شیر خشت+ کمی روغن بادام تلخ – 30 دقیقه بر بدن ضماد کنید و سپس با آب گرم بشویید و دو قطره روغن بادام تلخ در گوش بچکانید (در هر سوراخ یک قطره)، سپس «آرد گندم+ زرده­ ی تخم مرغ+ تخم گشنیز+ عسل+ کاسنی+ زرد چوبه» را نیم ساعت روی پیشانی ضماد کنید و سپس بشویید؛

روغن زیتون (به ویژه روغن زیتون سیاه)، روزی سه عدد لیموترش تازه (آب)- میوه‌ های تازه (به ویژه انگور فرنگی سیاه- زغال اخته)، ترب، روزی 5 لیوان دم کرده چای رقیق، کپسول امگا 3 ، زعفران (به مقدار اندک، سیر، مغز گردو، آب گوجه فرنگی نافع می باشد.

عوارض بعد از سکته مغزی

مهم ترین عوارض بعد از سکته مغزی فلج شدن تمام یا نیمه ای از بدن،اختلال در تکلم و عملکرد ،از کار افتادن دست ها و پاها، از میان رفتن دید چشم ها،ناتوانی در بلع غذا می باشد .این عوارض می توانند مقطعی و گذرا یا ماندگار و دایمی باشند که  پزشک برای از بین بردن عوارض از روش هایی مانند فیزیوتراپی،گفتار درمانی ،کاردرمانی و …استفاده می نماید.

چگونه از بروز سکته مغزی پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از بروز سکته مغزی به نکات زیر توجه نموده و به توصیه های زیر برای حذف علل ایجاد کننده این عارضه عمل نمایید :

1. برنامه غذایی سالمی داشته باشید .
2. از میوه ها و سبزیجات تازه ،آجیل و خشکبار به جای مواد غذایی چرب و نیمه آماده یا فست فودها استفاده کنید .
3. وزنتان را در محدوده متعادل نگهدارید.
4. ورزش کنید.
5. سیگار نکشید.
6. فشارخونتان را به صورت منظم کنترل کنید .
7. در صورت ابتلا ب دیابت آن را درمان کنید .
8. از ابلا به آپنه خواب جلوگیری کنید.
9. حجامت را برای از بین بردن غلظت خون فراموش نکنید.

در آخر