از بیماری Psoriasis چه می دانید؟

آشنایی با بیماری پسوریازیس

پسوریازیس یکی از بیماری های مربوط به دستگاه ایمنی و اتو ایمیون  وغیر واگیر دار می باشد .پسوریازیس بر گرفته از لغت یونانی به معنای خارش می باشد پسوریازیس یك بیماری شایع پوستی است كه لزوماًخارش دارنبوده باپلاكهای قرمزرنگ همراه باپوسته ریزی مشخص می شود.این مقاله شما را با این بیماری و درمان آن آشنا می کند

علت ابتلا به پسوریازیس

امروزه مشخص شده است كه پسوریازیس یك بیماری مرتبط باسیستم ایمنی بدن است.درطی این بیماری سیستم ایمنی باارسال سیگنال های معیوب موجب تسریع رشدسلول های پوست می شود.درواقع درحالت عادی سلول های پوست بطوردائم ازلایه های زیرین به طرف سطح حركت كرده،درآنجاهسته های خودراازدست داده وبه صورت پوسته های مرده ازبدن دفع می شوند.این روندبطورمعمول حدودیك ماه به طول می انجامد،امادرجریان پسوریازیس ،چرخه حیات سلول های پوست براثرهمان اشكالات سیستم ایمنی ،سرعت یافته،درنتیجه لایه سلول مرده درسطح پوست تجمع پیدامی كنندكه همان پوسته های پسوریازیس راتشكیل می دهند.

درصد افراد مبتلا به بیماری پسوریازیس به چه میزان می باشد؟

بیماران اغلب تمایل دارندآیاافراددیگری نیزبابیماری مشابه آنهادرجامعه وجوددارندیاخیر؟پسوریازیس ازجمله بیماری های شایع پوست است،طوریكه تخمین زده می شودحداقل یك درصدازمردم جهان به این بیماری مبتلاباشند،بنابراین اگرشماازپسوریازیس رنج می برید،بایددست كم 70میلیون نفردیگردردنیاباشمادراین دردشریك هستند!البته شیوع پسوریازیس نیزهمانندبسیاری ازبیماری های دیگردرنواحی مختلف دنیامتفاوت است وبه نظرمی رسدبخصوص دركشورهای اسكاندیناوی بیشترین شیوع راداشته تا6درصدازجمعیت این نواحی ممكن است به پسوریازیس مبتلاباشند،درحایكه برعكس درمیان اسكیموها،ژاپنی هاوغرب آفریقاپسوریازیس بیماری نادری محسوب می شود.

سن ابتلا به پسوریازیس  ؟

پسوریازیس اغلب درسنین جوانی شروع می شود،امامی توانددرهرسنی ازدوران نوزادی تاسنین كهولت شروع شودوهم زنان وهم مردان تقریباًبه یك نسبت به این بیماری مبتلامی شوند.

علت بروز بیماری پسوریازیس

این سئوال اغلب ازاولین سوالاتی است كه بیمارمبتلابه پسوریازیس یاهمراهان وی ازپزشك خودمی پرسند.پاسخ به این سوال گرجه چندان ساده نیست امابطوراختصارمی توان گفت كه عوامل متعددی درایجادشدن بیماری پسوریازیس موثرندوبه اصطلاح این بیماری یك بیماری چندعاملی یاموتی فاكتوریال است .ازمیان این عوامل بدون شك وراثت نقش اساسی دارد.بررسی های متعددژنتیكی نقش ارث راثابت كرده است،هرچندتنهادر1/3موارد،سابقه وجودبیماری درسایراعضای خانواده دیده می شود.این مسئله نشان دهنده آن است كه عوامل دیگری غیرازوراثت نیزدرپدیدآمدن این بیماری دخیل هستندكه ازمهمترین این عوامل می توان به مواردزیراشاره كرد:

1-عوامل روحی : بی شك استرس های مختلف روحی وهیجانی دربروزیاتشدیدبیماری پسوریازیس موثرندودربسیاری ازمواردخودبیماربه رابطه این استرس هابابیماری خویش پی می برد.
2-عفونتها : درموردارتباط عفونت هاباپسوریازیس اتفاق نظروجودندارد.شایدتنهارابطه ثابت شده بین اشكال قطره ای پسوریازیس وعفونتهای حاداسترپتوكوكی باشد.
3- صدمات فیزیكی : علاوه براسترس های روحی،صدمات فیزیكی به پوست نیزمی تواندباعث ایجادشدن پسوریازیس درمحل ورودآسیب شود.بطورشایع خودبیمارنیزاین تجربه راپیدامی كندكه درست درمحل خراشیدگی پوست یامحل برش جراحی ،ضایعات پسوریازیس ایجادمی شوند.روی همین اساس است كه به بیمارمبتلابه پسوریازیس توصیه می شودكه ازكندن پوسته هاوخراشیدن پوست خودپرهیزكند،چراكه این عمل می تواندباعث تشدیدبیماری وی شود.
4- داروها : بسیاری ازداروهایی كه بیمارمصرف می كندمی تواندباعث ایجادشدن باشعله ورشدن پسوریازیس شود.ازمهمترین این داروهامی توان به تركیبات لیتیوم ،داروهای مسدودكننده بتامثل پروپرانولول واتنولول ،داروهای ضدمالاریامثل كلروكین،كلونیدین وتركیبات یداشاره كرد.
5- عوامل هورمونی ومتابولیك : پسوریازیس اغلب باعوامل هورمونی نیزدرارتباط است.برای مثال بطورمعمول درجریان حاملگی،پسوریازیس تخفیف یافته وبرعكس پس ازحاملگی ودرجریان شیردهی تشدیدمی شود.همچنین كمی كلسیم خون نیزمی تواندباعث تشدیدپسوریازیس شود.
6- نورآفتاب : اكثربیماران اذعان می دارندكه بیماری ایشان درزمستان بدترمی شود.شواهدگوناگون دیگرنیزحاكی ازآن است كه نورآفتاب باعث شعله ورشدن بیماری شان می شود.روی همین اصل توصیه می شودكه بیمارمبتلابه پسوریازیس ازنورشدیدآفتاب پرهیركند.

از بیماری Psoriasis چه می دانید؟

آیابیماری پسوریازیس قابل سرایت کردن به دیگران است ؟

با توجه به عوامل برشمرده شده درموردمنشأبیماری،مشخص می شودكه پاسخ به این پرسش به روشنی منفی است وبیماروهمراهان وی نبایدكوچكترین نگرانی ازاین بابت داشته باشند.بنابراین ،اگرهم بیماری درشخص دیگری ازاعضای خانواده ایجادشده است نه به علت سرایت ازفردمبتلا،بلكه اغلب به خاطرزمینه های ژنتیكی مشترك است.همینطوراگربیماری دریك فردروبه گسترش است،نه به علت سرایت ازكانونی به كانون دیگر،بلكه به خاطرسیربیماری وبعضاًبه علت صدماتی است كه فردبه پوست خویش واردكرده است.

عامل ژنتیک چه نقشی در ابتلا به پسوریازیس دارد ؟

همانگونه كه گفته شدارث نقش مهمی دربیماری پسوریازیس دارد،اماژن واحدی برای این بیماری وجودندارد.بیماران مبتلابه پستوریازیس اغلب دوست دارندبدانندكه آیافرزندانشان نیزبه به این بیماری دچارخواهندشدیاخیر؟پاسخ به این سئوال،چندان ساده نیست.بطوركلی می توان گفت اگرتنهایكی ازوالدین به بیماری دچارباشند،احتمال ابتلای فرزندشان كترازده درصدخواهدبودامااگرهردوی والدین مبتلابه پسوریازیس باشندتا40درصداین احتمال وجودخواهدداشت.

 بیماری پسوریازیس چه علایمی دارد ؟

اگرچه پسوریازیس نام خودراازخارش گرفته است امامعمولاًبیماران چندان ازاین نظرشكایت ندارند.درواقع جداازدرگیری مفصلی كه آن هم تنهادردرصدكمی ازبیماران اتفاق می افتد،پسوریازیس چندان برسلامتی فردتاثیرنمی گذاردواغلب فقط ازنظرزیبایی است كه بیماررانگران می سازد.پسوریازیس دراشكال گوناگون دیده می شود،اماشایع ترین شكل ان باپوسته ریزی قابل توجه،اغلب درسر،آرنج ها،ساعدها،زانوهاوسایرنواحی تحت فشاردیده می شود.گاهی اوقات پلاكهای فوق الذكربخش قابل توجهی ازسطح پوست رادرگیرمی كنندكه دراین حالت اصطلاحاًبه آن پسوریازیس ژنرالیزه می گویندوگاهی هم تقریباًتمام سطح بدن دچارقرمزی وپوسته ریزی می شودكه حالت خطیری ازپسوریازیس راایجادمی كندكه پسوریازیس اریترودرمیك نامیده شده،نیازبه مراقبت ویژه دارد.

علاوه براین ممكن است ضایعات پوستی پسوریازیس بسیاركوچك ومتعددباشندكه اصطلاحاًبه آن پسوریازیس قطره ای می گویندكه بخصوص دركودكان وپس ازعفونتهای استرپتوكوكی دیده می شود.ندرتاًضایعات پوستی درپسوریازیس بصورت ضایعات حاوی چرك تظاهرپیدامی كنندكه دراین حالت به آن پسوریازیس پوسچولارمی گویند.نهایتاًهمانگونه كه گفته شدممكن است درجریان بیماری پسوریازیس مفاصل نیزدرگیرشوندكه به آن آرتریت پسوریازیی می گ.یند.آرتریت پسوریازیس معمولاًدرافرادبزرگسال ایجادشده وخوددراشكال گوناگون دیده می شود.معمولاًیك یاچندمفصل محیط بطورغیرقرینه مبتلامی شوند،اماین امكان وجودكه مفاصل انگشتان ،ستون فقرات وسایرنواحی هم درگیرشوند.علاوه براشكال گوناگون پسوریازیس ،شدت آن نیزدرافرادمختلف متفاوت است.ممكن است تنهاناحیه ای ازسریازانوهادرگیرباشدویااینكه برعكس تقریباًتمام سطح پوست مبتلاباشد.راه های مختلفی برای تعیین شدن پسوریازیس وجوددارد.پزشكان متخصص پوست معمولاًازروش ویژه ای استفاده می كنندكه به آن اندكسPASIمی گویند.روش ساده ترآن است كه اگركمتراز2درصدسطح بدن درگیرباشد،آن راخفیف نامیده،اگربین 3تا10درصدسطح بدن درگیرباشد،شدیدتلقی می شود.همچنین میزان تاثیرپسوریازیس بركیفیت زندگی راه دیگراندازه گیری شدت پسوریازیس است كه لزوماًهم باشدت پسوریازیس مرتبط نمی باشد.
همانگونه كه گفته شددردرصدكمی ازبیماران مبتلابه پسوریازیس مفاصل درگیرمی شود.همچنین دربخشی ازبیماران ناخن هادرگیرمی شوند.این امربخصوص درافرادی كه درگیری مفصلی دارندبیشتردیده می شود.درگیری ناخن هاممكن است بصورت جداشدن صفحه ناخن ازبسترناخن ،بروزنقاط ریزروی ناخن ،ضخیم شدن ناخن ویاتغییرشكل وتغییررنگ ناخن تظاهركند.اگرچه دردرصدبالایی ازبیماران پسوریازیس ،ناحیه سردرگیرمی شود،امااین مسئله باعث ریزش مونمی شود.

پسوریازیس چگونه تشخیص داده می شود ؟

پسوریازیس اغلب بامعاینه بالینی تشخیص داده می شودوهیج تست خونی برای تشخیص آن وجودندارد،هرچندگاهی اوقات انجام برخی آزمایشات برای یافتن علل شعله وركننده آن ضروری است.درهرحال درمواردمشكوك،می توان ازیبوسپی پوست استفاده كرد.دراین روش پزشك بابریدن تكه كوچكی ازپوست وبررسی آن زیرمیكروسكوپ،بیماری راتشخیص می دهد.

راه  درمان پسوریازیس چیست؟

باتوجه به متفاوت بودن پسوریازیس درافرادمختلف،روش درمان درهرفردبسته به سن،جنس،شغل،وسعت بیماری وبسیاری ازعوامل دیگرمتفاوت خواهدبود.درحال حاضرداروهای موضعی بسیاری وجوددارندكه دردرمان پسوریازیس مصرف می شوند.كورتیكوستیروئیدهای موضعی معمولاًشایعترین درمانی است كه برای پسوریازیس استفاده شده،باعث كم شدن التهاب وتحریك پذیری پوست می شود.خیلی ازاوقات پزشك تركیبی ازیك داروی ازبین برنده لایه شاخی (كراتولیتیك)واستیروئیدموضعی رابرای شماتجویزمی كندنكته مهم درمصرف كورتیكوستیروئیدهای موضعی آن است كه غالباًپس ازمدتی ،دیگرآن پاسخ مطلوب ابتدایی حاصل نمی شود،ضمن آنكه خطرنازك شدن پوست دراثرمصرف این داروهانیزوجوددارد.

بنابراین انتخاب دقیق نوع استیروئیدموضعی ومصرف درست آن می تواندباعث كم شدن این اثرات ناخواسته شود.علاوه بركورتیكوستیروئیدهای موضعی وداروهای كراتولیتیك داروهای قدیمی تری چون تركیبات تارقطران وآتنرالین نیزازمدت هاقبل دردرمان پسوریازیس بكاررفته،بااثرات قابل قبول همراه هستند.همچنین استفاده ازتركیبات موضعی ویتامین Dنیزدردرمان این بیماری بانتایج خوبی همراه بوده است.علاوه بردرمانهای موضعی،درمواردشدیدپسوریازیس داروهای متعددی وجوددارندكه به صورت تزریقی یاخوراكی برای این بیماری بكارمی روندواصطلاحاًدرمانهای سیستمیك نامیده می شوند.معمولاًمتوتركسات اولین دارویی است كه برای این منظوربكارمی رود.این داروكه درسال 1951برای اولین باردردرمان پسوریازیس مصرف شدتكثیرسلول های پوست راكم كرده غالباًبخوبی بیماری راكنترل می كند.

متوتركسات می تواندهم بصورت خوراكی وهم تزریقی مصرف شودوغالباًپس ازچندهفته اثرآن ظاهرمی شود.همچنین مشتقات ویتامین Aكه به رتینوئیدهامعروف هستندباكاستن تكثیرسلول های پوست،باعث بهبودی پسوریازیس می شوند.ازداروهای دیگرمی توان به سیكلوسپورین وهیدروكسی اوره اشاره كرد.طبیعی است كه تمام این داروهابانظرپزشك تجویزشده،برای اطمینان ازپی عارضه بودنآنها،انجام آزمایشات پایه ودوره ای ضروری است.درهرحال آنچه درموردداروهای سیستمیك درپسوریازیس بسیاراهمیت دارد،این است كه بجزموارداستثنایی ،نبایدازكورتیكوستیرروئیدهای خوراكی یاتزریقی دراین بیماری استفاده شود.مصرف این داروها،اگرچه ممكن است باعث بهبودی ظاهری اولیه شوند،ولی متعاقباًعلاوه براثرات سوءمتعددی كه دارند،باعث شعله ورشدن بیماری یاتبدیل شدن آن به اشكال خطیرترمی شود.نكته دیگری كه بسیاراهمیت دارد،این است كه هنگامی كه یك خانم مبتلابه پسوریازیس درسنین باروری تحت درمان باداروهای سیستمیك قرارمی گیرد،بایدبدقت ازنظرپیشگیری از بارداری توجیه شود.درموردبرخی ازاین داروهاحتی تاماههاپس ازقطع دارونیزبارداری می تواندخطراتی برای جنین درپی داشته باشد.

کاربرد  اشعه در درمان پسوریازیس 

بسیاری ازاوقات هنگامی كه صحبت ازدرمان بااشعه می شود،بیمارآن را رادیوتراپی یاپرتودرمانی یكسان تصورمی كند،درحالیكه غالباًمنظورازدرمان بااشعه درپسوریازیس درواقع درمان باطول موج های خاصی ازنورمی باشد.درواقع دراین روش كه ازقدیمی ترین روش های درمانی دربیماریهای جلدی می باشد،بیمارپس ازمصرف دارویی به نام پسورالن(p)،كه قبلاًازعصاره گیاهان خانواده هویج بدست می آمد،دربرابراشعه ماوراءبنفش((UVAقرارمی گیرد.ازهمین روست كه به این روش درمانی،PUVAدرمانی گفته می شود.

هرجندPUVAدرمانی نیزعاری ازعارضه نمی باشد،امادركل روش بسیارموثری دردرمان پسوریازیس های وسیع ومقاوم بوده،معمولاًتاماههاهم تاثیرآن پایدارباقی می ماند.امروزه علاوه برPUVAازطیف های اختصاصی تری ازماوراءبنفش همچونUVBنیزدردرمان پسوریازیس دستگاه می شود.این روش های درمانی عالباًدربخش های پوست بیمارستانهاوگاهی نیزدرمطب پزشكان ویابااستفاده ازنورخورشیدانجام می شود.

رژیم غذایی مبتلایان به  بیماری پسوریازیس 

رژیم غذایی خاصی برای فردمبتلابه پسوریازیس لازم نیست،هرچندمصرف زیادگوشت قرمزممكن است باعث تشدیدبیماری شودوازسویی دیگرمصرف روغن ماهی به علت اسیدهای چرب ضروری،اغلب نقش كمكی دردرمان دارد.علاوه براسیدهای چرب اشباع نشده ،ویتامین Dنیزممكن است اثرات مفیدی دردرمان پسوریازیس داشته باشد.همچنین مصرف الكل وكشیدن سیگارممكن است باعث تشدیدبیماری شود.

درمان پسوریازیس به وسیله لیزر 

استفاده ازلیزردرپزشكی به علت سهولت كاربردی آن بسیارموردتوجه پزشكان وبیماران قرارگرفته است،اماگاهی این علاقه اسباب سوءاستفاده سودجویان رانیزفراهم می آورد.آنچه درارتباط باپسوریازیس مهم است آن است كه نوع خاصی ازلیزركه طول موج آن تقریباًمشابه اشعه ماوراءبنفش (UVB)است،كمابیش باهمان مكانیسم می تواندباعث بهبودی پلاكهای پسوریازیس شود،اماهموز این اثرات بطوركامل به اثبات نرسیده اندوبعلاوه دستگاه لیزری كه مناسب این كاراست به راحتی درتمام دنیادراختیارقرارندارد.

روش های نوین درمان پسوریازیس 

باشناخت بهتری كه ازچگونگی ایجادشدن بیماری پسوریازیس طی سال های اخیرحاصل شده است وباعنایت به این نكته كه سیستم ایمنی نقش مهمی درایجادشدن بیماری دارد،طی چندسال گذشته طیف جدیدی ازداروهاغالباًبه روش فن آوری زیستی (بیوتكنولوژی)ساخته شده اند كه قادرندباتحیح اختلالات حاصل شده ازپسوریازیس ،بیماری رابهبودبخشند.این داروهاكه غالباًبه درمانهای “بیولوژیك”معروفند،كاهی اوقات بانتایج بسیاردرخشانی همراه هستندامانكته مهم درموردآنهاقیمت بسیاربالای آنهاست وازاین روفعلاًفقط درمواردبسیارشدیدبیماری مصرف می شوند.درمواردپسوریازیس پوستولی (تاول چركی)اترتینیت،ایزوترتینوئین یامتوتروكسات وآسیترتین خوراكی ممكن است تجویزشود.استفاده ازشامپوكول تاروپمادكلوبتازول نتیجه خوبی داشته است ازداروی موضعی تازاروتن وتاكرولیمس نیزبرای درمان سوریازیس نیزاستفاده می شود.به تازگی پمادموضعی دایونكس هم برای این بیماری استفاده می شود.محدودیت فعالیتی یارژیم خاصی بیمارندارد.

منبع :وب سایت دکتر وحیدی

ویرایش و گردآوری :سلامت وب

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *