آستیگماتیسم چیست؟+روش های تشخیص و درمان آستیگماتیسم

آستیگماتیسم چیست؟

آستیگماتیسم نوعی اختلال شایع انکساری چشمی است که در زمانی که سطح قرنیه یا عدسی چشم دچار ناهمواری می شود بروز پیدا می کند .با نامنظم شدن شکل سطح قرنیه و عدسی چشم نمی تواند عمل تمرکز صحیح نور را بر روی شبکیه انجام دهد و در نتیجه فرد مبتلا به آستیگماتیسم قادر به دیدن تصاویر اشیا و افراد پیرامون خود به صورت واضح نمی باشد. به همین علت تاری‌ دید و نداشتن وضوح بینایی در افراد مبتلا به آستیگماتیسم از مشکلات شایع به شمار می آید .

علائم شایع ابتلا به آستیگماتیسم چیست؟

حال که دانستید آستیگماتیسم چشم چیست ؟ اکنون شما را با علائم آستیگماتیسم آشنا می نماییم :

• تاری دید
• دوبینی یا مشاهده تصاویر به صورت کج و معوج
• سردرد
• فشار  و درد چشم
• خستگی چشم
• مشاهده حروف یا اشکال به صورت باریک‌تر، فشرده‌تر و کشیده‌تر از حالت طبیعی

چه عواملی سبب افزایش ریسک خطر ابتلا به آستیگماتیسم می شود؟

1. عوامل وراثتی و ژنتیکی
2. انجام برخی از جراحی های چشمی
3. ایجاد زخم در قرنیه
4. انجام برخی از روش های لیزری برای تصحیح نزدیک بینی
5. مصرف رژیم غذایی فقیر از ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها
6. تماس چشم‌ ها با پرتوی UV یا نور آبی دستگاه‌ های الکترونیکی
7. قرار گرفتن در مقابل نور خورشید
8. تصادفات و ضربات وارده به چشم و …

دلیل ایجاد آستیگمات شدن چشم چیست؟

شکل ظاهری قرنیه و عدسی چشم صاف بوده و در کلیه جهات، انحنای مساوی دارند، بنابراین ساختار این دو  به تمرکز پرتوی نور بر روی شبکیه که در پشت چشم قرار دارد، کمک می‌کند.حال اگر قرنیه یا عدسی صافی و انحنای طبیعی خود را از دست دهد پرتوهای نور به‌ درستی بازتاب پیدا نکرده و نور به جای تمرکز بر روی یک نقطه و ناحیه کوچک بر روی نقاط مختلفی متمرکز می شود و در نتیجه فرد قادر به مشاهده تصاویر واضحی از پیرامون خود نمی باشد.در واقع به علت آستیگماتیسم  نور در نقطه‌ای از چشم که به آن شبکیه می‌گویند، متمرکز نمی شود و در نتیجه پیامد آن  تشکیل تصاویر به صورت کج و نامنظم می باشد.

انواع آستیگماتیسم

در زیر انواع آستیگماتیسم را مشاهده می فرمایید:

1. اگر انحنای شبکیه غیرطبیعی باشد ، یعنی چشم مانند چشم طبیعی، متقارن نبوده و به شکل یک توپ یا کره نباشند و انحنای بزرگ‌ تر در یک قسمت از چشم نسبت به قسمت دیگر وجود داشته باشد فرد مبتلا به آستیگمات قرنیه می باشد.
2. اگر شکل عدسی غیرطبیعی و شکل قرنیه طبیعی باشد آستیگمات از نوع آستیگمات عدسی می باشد.

چه زمانی می بایست به پزشک مراجعه نمود؟

اگر آستیگمات چشم از نوع خفیف باشد بینایی فرد دچار تغییر نشده و مشکلی بینایی فرد را تهدید نمی کند .اما در موارد شدیدتر مانند پدیدار شدن زخم در چشم و وجود سابقه این اختلال در ژنتیک فرد مراجعه به پزشک الزامی می باشد .بنابراین با مراجعه به یک متخصص چشم بینایی و وضعیت چشمانتان را مورد بررسی قرار دهید تا با انجام تست آستیگماتیسم در صورت ابتلا به این عارضه اقدامات درمانی لازم در این زمینه برایتان انجام گیرد.

روش های رایج تشخیص آستیگماتیسم

1. معاینه توسط پزشک با استفاده از فلوچارت
2. عکسبرداری از کره چشم
3. تست‌ های شبکیه سنجی و بازتاب با استفاده از دستگاه‌های کامپیوتری

درمان رایج برای رفع آستیگماتیسم

برای درمان آستیگماتیسم معمولا پزشک از روش های زیر استفاده می کند:

1. استفاده از لنزهای تماسی یا عینک
2. روش جراحی به دو صورت بازتاب با لیزر یا جراحی لیزیک

درمان آستیگماتیسم با طب بوعلی سینا

بر اساس نوشته های بر جای مانده از کتب قدیمی حکیم بوعلی سینا عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه چشمی پیشرفت آبیلیو پی ،ضعف اعصاب و عضلات چشم ،نشاسته (نان ،برنج ،ماکارونی )،شیر برنج ،قند،گلاب،شکر،شکلات،مربا،نیش مار و … می باشد .بنابراین جهت درمان استنشاق «قسط +ترمس+انزروت »که به مقدار مساوی پودر شده ( روزی یک بار )،رژیم تصفیه خون ،مواد قلیایی و مرکبات (پرتقال تو سرخ ،گریپ فروت و ….) ،روزه های کوتاه مدت یا روزه ی میوه ی مختلف مفید و سودمند به شمار می آید .

آستیگماتیسم در صورت عدم درمان چه عوارضی را به همراه دارد؟

آستیگماتیسم درمان‌ نشده می‌تواند با گذشت زمان تشدید شده و منجر به بروز مشکلاتی نظیر سردرد منظم، خستگی و بی‌حالی ،اختلال در در تمرکز و یادگیری و …شود .بنابراین با انجام غربالگری های منظم چشمی علایم این بیماری را رصد کرده تا در صورت نیاز به درمان ،بتوانید درمان را به موقع آغاز کنید .این عارضه چشمی مزمن بوده و به صورت مادام العمر همراه شما خواهد بود .

چگونه از ابتلا به آستیگماتیسم پیشگیری کنیم؟

برای پیشگیری از ابتلا به آستیگماتیسم رعایت نکات زیر ضروری است:

1. عدم انجام غربالگری های لازم تشخیص بینایی و تشخیص آستیگماتیسم در کودکان در زمان کودکی
2. مراقبت لازم و اصولی از چشم برای جلوگیری از وارد شدن ضربه به چشم
3. استفاده از یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین ها و آنتی‌اکسیدان هایی مانند ویتامین C، ویتامین E ، ویتامین A، روی، اسیدهای چرب امگا 3، کاروتنوئیدها، لیکوپن، گلوکز آمین و غیره.

بهترین مواد غذایی برای جلوگیری از ابتلا به آستیگماتیسم

با مصرف کلم بروکلی،هویج، مرکبات، سیب‌زمینی شیرین، لوبیا سبز، تخم‌مرغ، انبه، کیوی، لیمو،ذرت، فلفل دلمه‌ای قرمز، مغزها، دانه‌ها و …از چشم هایتان محافظت نموده و با  توقف آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد بر روی چشم از دژنراسیون چشمی جلوگیری کرده و خطر ابتلا به بسیاری از بیماری های چشمی را در خود کاهش دهید .

نتیجه گیری

یکی از رایج ترین  مشکلات بینایی عارضه ای انکساری به نام آستیگماتیسم می باشد  که بر اثر خطای بازتاب یا برخورد غیرطبیعی نور به چشم ایجاد می شود. مهم ترین دلایل ایجاد این عارضه  عدم تقارن شکل چشم، زخم چشمی یا آسیب به قرنیه یا شبکیه بوده که به صورت نشانه هایی از قبیل تاری دید، دوبینی یا تصاویر کج و سردرد و فشار چشم نمود پیدا می کند.این عارضه جنبه وراثتی و ژنتیکی داشته و زمان آغاز آن در کودکی می باشد .جهت درمان این عارضه استفاده  از لنز تماسی، عینک اصلاحی و در نهایت جراحی استفاده می شود .مهم ترین نکته در درمان آستیگماتیسم مداخله زودهنگام برای کاهش علائم و جلوگیری از پیشرفت علایم بیماری و در نتیجه پیشگیری از آسیب به چشم‌ ها می باشد.