| آستیگماتیسم یکی از شایع ترین اختلالات بینایی است که در اثر نامنظم شدن شکل قرنیه چشم یا خارج شدن انحنای عدسی چشم از حالت طبیعی ایجاد می شود و در اثر بروز این اختلال فرد دچار تاری دید ،احساس ناراحتی در چشم و سردرد می گردد .با توجه به شایع بودن این مشکل سلامت وب امروز را به معرفی بیشتر این اختلال بینایی از علت تا درمان اختصاص داده ایم و شما عزیزان با مطالعه این مقاله می توانید اطلاعات ارزشمندی را راجع به این عارضه ،علایم و علت بروز آن به همراه روش های درمان آن کسب نمایید. |
آستیگماتیسم چیست؟
آستیگماتیسم Astigmatism یکی از بیماری ها و اختلالات معمولی و متداول چشمی است که در اثر بروز آن فرد مبتلا دچار ناواضحی یا انحراف در دید می شود . این بیماری یکی از عیوب انکساری است و معمولا در بیشتر افراد عینکی درجات مختلفی از این بیماری دیده می شود .در واقع در اثر آستیگمات بودن چشم ،کره چشم به اندازه کافی گرد و مدور نبوده و در اثر آن فرد محیط و اشیا پیرامون خود را به صورت تار و یا موج دار می بیند و در واقع توجه چشم در دیدن اجسام و مناظر مختلف، بیشتر به یک بخش معطوف شده و فرد نمی تواند همانند یک فرد دارای بینایی کامل همه چیز را به صورت واضح و دقیق مشاهده نماید.
انواع آستیگماتیسم
انواع آستیگماتیسم شامل دو نوع منظم و نامنظم می باشد که هر کدام به علت مختلفی ایجاد می شوند:
- آستیگمات منظم در اثر انحنای قرنیه در یک جهت ایجاد می شود در این حالت انحنای قرنیه در یک جهت بیشتر از جهت دیگر بوده و به همین دلیل این نوع از آستیگمات چشم رایج تر از نوع بعدی می باشد.
- آستیگمات نامنظم :در اثر بروز این حالت انحنای قرنیه در سراسر سطح چشم یکسان نبوده و علاوه بر این که قرنیه در جهت های مختلف انحنا دارد شیب انحنای قرنیه شدیدتر می باشد .
آستیگماتیسم به چه علت ایجاد می شود؟
تاکنون دلیل مشخصی برای آستیگمات بودن چشم پیدا نشده است اما بر اساس تحقیقات و ارزیابی های صورت گرفته علل ژنتیکی ، بیماری های چشمی ،آسیب دیدن چشم و جراحی از مهم ترین علت ابتلا به آستیگماتیسم در افراد مختلف شناخته شده و مورد تایید پزشکان قرار گرفته است.تفاوت آستیگمات و ضعیفی چشم در این نکته است که آستیگمات نوعی ضعف چشم به شمار آمده که نوعی بیماری مادرزادی محسوب می شود و در نتیجه ماهیت این عارضه با انواع دیگر بیماری های چشم بسیار متفاوت می باشد .
علایم ابتلا به آستیگماتیسم
اصلی ترین علامت ابتلا به آستیگمات چشم تاری دید بیان شده است که در کنار این علامت موارد دیگری نیز به عنوان شایع ترین علایم ابتلا به آستیگماتیسم شناخته شده است که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
- دوبینی
- تار دیدن نوشته های ریز
- دشواری در امر مطالعه
- دشواری در مشاهده اجسام دور و نزدیک
- خستگی بیش از حد چشم ها
- سردرد
- فشار آمدن به چشم ها
علت و درمان آستیگماتیسم از دیدگاه ابوعلی سینا
ابوعلی سینا مهم ترین عوامل ایجاد یا تشدید کننده این عارضه را پیشرفت آبیلیوپی ،ضعف اعصاب و عضلات چشم ،زیاده روی در مصرف (نان،برنج ،ماکارونی ) ،شیر برنج ،قند ،گلاب،شکر ،شکلات ،مربا و … عنوان نموده اند .ایشان برای درمان این عارضه استنشاق (قسط +ترمس+انزروت) که به مقدار مساوی پودر شده (روزی یک بار ) ،رژیم تصفیه خون،مصرف مواد قلیایی و مرکبات (پرتقال توسرخ ،گریپ فروت و ..) روزه های کوتاه مدت یا روزه ی میوه مختلف را توصیه نموده اند.
آستیگماتیسم چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص آستیگماتیسم می بایست به یک چشم پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک از طریق معاینه کامل چشم و با استفاده از برخی از روش های تشخیصی می تواند آستیگمات چشم را تشخیص دهد .این روش ها عبارتند از :
- تست سنجش بینایی: با استفاده از یک فلوچارت حروف که با فاصله مشخصی در برابر چشمان فرد قرار می گیرد ،از فرد خواسته می‌شود که با قرار دادن یک دست بر روی چشم حروف را بخواند تا پزشک بدین طریق بتواند قدرت بینایی او را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.
- کراتومتری یا توپوگرافی: از این ابزار برای اندازه گیری انحنای قرنیه استفاده می شود. پزشک با استفاده از این ابزار و با تمرکز نور نقطه‌ای بر روی قرنیه و اندازه گیری انعکاس آن انحنای دقیق سطح خاصی از قرنیه را به خوبی اندازه گیری می نماید و جزئیات بیشتری از شکل قرنیه را برای پزشک نمایش می دهد.
- تست refraction: این روش با استفاده از دستگاهی به نام فروپتر انجام شده و در طی انجام آن نحوه متمرکز شدن نور توسط چشم اندازه گیری می‌شود.
آستیگماتیسم چگونه درمان می شود ؟
پس از انجام معاینات لازم و تشخیص و تایید آستیگمات بودن چشم پزشک روش درمانی مناسبی را با توجه به درجه آستیگمات چشم انتخاب نموده و برای درمان آستیگماتیسم استفاده خواهد نمود . با توجه که هدف از درمان آستیگمات ، بهبود وضوح دید و درمان تاری و فشار وارده بر چشم است رایج ترین و متداول ترین روش های درمان آستیگمات چشم عبارت است از :
1.عینک طبی
ساده ترین و رایج ترین روش درمانی پیشنهادی در ابتدا تجویز عینک طبی است .عینک های طبی با دارا بودن عدسی خاص استوانه ای می توانند در اصلاح عیوب انکساری همانند آستیگمات چشم مورد استفاده قرار گرفته و موثر واقع شوند.
2. لنز های تماسی
یکی از ابزار های مناسب و کاربردی جایگزین عینک طبی لنزهای تماسی هستند که توسط افرادی که تمایلی به استفاده از عینک های طبی ندارند مورد استفاده قرار می گیرد .با توجه به این که لنزهای تماسی به طور مستقیم بر روی چشم قرار دارند، رعایت بهداشت آن ها امری ضروری به نظر می رسد.
3.روش ارتوکراتولوژی
با استفاده از این روش از مجموعه ای لنزهای سخت برای تغییر شکل قرنیه استفاده می شود .با استفاده از این لنزهای تماسی و قرار دادن آن ها بر روی چشم آستیگمات در دوره های زمانی کوتاه مدت می توان تا حدودی اختلالات بینایی فرد را درمان نمود.
4.روش جراحی با لیزر
انجام عمل های جراحی از قبیل لیزیک و PRK می‌تواند در اصلاح شکل غیر طبیعی قرنیه تاثیر مثبت و بسزایی داشته باشد. در طی انجام این جراحی جهت اصلاح شکل قرنیه، لایه‌ای از بافت سطحی و داخلی قرنیه برداشته می شود .
5.روش ریفایند ترنس پی آر کی
این روش به عنوان جدیدترین تکنیک درمانی برای اصلاح آستیگماتیسم شناخته شده است. در این روش شکل قرنیه به طور کامل اصلاح شده و در طی انجام آن تابش لیزر برای هر فرد به صورت کاملاً اختصاصی و با توجه به سن و جنسیت فرد و سایر مشخصات اپتیکال انجام می پذیرد و در نتیجه این روش روشی قطعی برای درمان آستیگماتیسم با درصد موفقیت بسیار بالایی به شمار می رود.