عمل هیسترکتومی چیست؟+مراقبت های لازم پس از عمل هیسترکتومی

عمل هیسترکتومی چیست؟

عمل هیسترکتومی به انگلیسی Hysterectomy نوعی روش جراحی است که به منظور برداشتن رحم و برخی اوقات تخمدان ها یعنی مهم ترین عضو های باروری در زنان انجام می پذیرد.با انجام این جراحی بسیاری از مشکلات مربوط به سلامت جنسی زنان مرتفع شده و به عنوان یک استراتژی موثر درمانی شناخته شده است.هر سال در ایالات متحده، نزدیک به 500000 زن هیسترکتومی می‌کنندو هیسترکتومی به عنوان دومین جراحی رایج در بین زنان در ایالات متحده شناخته شده است.

انواع روش های انجام عمل هیسترکتومی چیست؟

هیسترکتومی تحت بیهوشی کامل و به دو صورت کلی و جزئی انجام می شود .در حالت جزئی جراح فقط رحم را برداشته و دهانه رحم را دست نخورده باقی می گذارد به این هیسترکتومی جزئی ساب توتال یا سوپراسرویکال نیز گفته می شود.اما در هیسترکتومی کامل جراح هم زمان رحم و دهانه رحم می شود.را از بدن فرد خارج می نماید.گاهی اوقات هیسترکتومی شامل برداشتن یک یا هر دو تخمدان و لوله های فالوپ می شود، که این روش به نام هیسترکتومی کامل همراه با سالپنگو اوفورکتومی (sal-ping-go-o-of-uh-REK-tuh-me) نامیده می شود.روش بعدی هیسترکتومی رادیکال است که در طی این جراحی پزشک تمام رحم، دهانه رحم، بافت دو طرف دهانه رحم و قسمت بالایی واژن را از بین می برد. هیسترکتومی رادیکال اغلب برای درمان انواع خاصی از سرطان مانند سرطان دهانه رحم استفاده می شود. لوله های فالوپ و تخمدان ها ممکن است برداشته شوند یا نشوند.

 سرانجام قاعدگی یا پریود پس از انجام هیسترکتومی

آیا بعد از برداشتن رحم پریود می شویم؟ پاسخ این سوال منفی است و بهتر است بدانید پس از انجام این جراحی دیگر دوره قاعدگی ندارید و بالطبع نمی توانید باردار شوید.اگر در کنار این جراحی تخمدان ها نیز از بدن خارج گردند علایم یائسگی خواهید داشت.

مهم ترین علل انجام عمل هیسترکتومی

چنان چه فرد دارای یک یا ترکیبی از مشکلات زیر باشد جراح به او انجام هیسترکتومی را توصیه می کند .بنابراین مهم ترین دلایل انجام هیسترکتومی را می توان موارد زیر برشمرد:

1.فیبروئید رحم یا فیبروم های رحمی: این توده ها توده های غیر سرطانی در دیواره رحم هستندکه وجود آن ها در برخی از زنان باعث درد یا خونریزی شدید می شود.
2.خونریزی شدید یا غیر معمول واژینال:عموما تغییرات در سطح هورمون ها ، وجود عفونت، ابتلا به سرطان یا فیبروم می تواند باعث خونریزی طولانی مدت شود.
3.پرولاپس رحم یا افتادگی رحم :در این وضعیت رحم از محل معمول خود به داخل واژن می لغزد. این عارضه در زنانی که چندین بار زایمان طبیعی داشته اند بیشتر دیده می شود، اما ممکن است پس از یائسگی یا به دلیل چاقی نیز ایجاد شده و منجر به بروز مشکلات کلیوی و روده و احساس فشار در لگن نیز گردد.
4.آندومتریوز :آندومتریوز زمانی اتفاق می‌افتد که بافتی که به طور معمول رحم را پوشانده و خارج از رحم روی تخمدان‌هایی که به آن تعلق ندارند، رشد می‌کند. این وضعیت نیز می تواند باعث درد شدید و خونریزی بین قاعدگی شود.
5.آدنومیوز رحم :در این شرایط، بافتی که رحم را می‌پوشاند، در داخل دیواره‌های رحم، جایی که به آن تعلق ندارد، رشد می‌کند. دیواره های رحم ضخیم شده و باعث درد شدید و خونریزی شدید می شود.
6.سرطان (یا پیش سرطانی) شدن رحم، تخمدان، دهانه رحم یا آندومتر (پوشش داخلی رحم):در صورت ابتلا به سرطان در یکی از این مناطق نامبرده، انجام هیسترکتومی بهترین گزینه درمانی به شمار می آید.

هیسترکتومی چگونه انجام می شود؟

هیسترکتومی را می توان به روش های مختلف انجام داد. این به سابقه سلامتی شما و دلیل جراحی شما بستگی دارد. 

1.هیسترکتومی شکمی: پزشک معمولاً در قسمت پایین شکم شما بریدگی ایجاد می کند.
2.هیسترکتومی واژینال: این کار از طریق یک برش کوچک در واژن انجام می شود.
3.هیسترکتومی لاپاراسکوپیک:لاپاراسکوپ ابزاری با یک لوله نازک و نورانی و یک دوربین کوچک است که به پزشک اجازه می دهد اندام های لگنی شما را ببیند. جراحی لاپاراسکوپی زمانی است که پزشک برش های بسیار کوچکی ایجاد می کند تا لاپاراسکوپ و ابزار جراحی را در داخل بدن شما قرار دهد. در طول هیسترکتومی لاپاراسکوپی، رحم از طریق بریدگی های کوچکی که در شکم یا واژن شما ایجاد می شود، خارج می شود.
4.جراحی رباتیک: پزشک شما یک بازوی رباتیک را برای انجام جراحی از طریق بریدگی‌های کوچک  ایجاد شده در قسمت پایین شکم، مانند هیسترکتومی لاپاروسکوپی، راهنمایی می‌کند.

بهبودی پس از هیسترکتومی چقدر طول می کشد؟

پس از جراحی زنان تا دو روز برای کنترل علایم حیاتی و وضعیت خونریزی در بیمارستان می مانند .مدت زمان استراحت شما و بازگشت به زندگی عادی بسته به نوع جراحی شما بوده و در جراحی شکم حداقل بین 4 تا 6 هفته زمان برای بهبودی نیاز دارید .جراحی واژن، لاپاراسکوپی یا رباتیک ممکن است بین سه تا چهار هفته طول بکشد تا بهبود یابد.

عوارض عمل هیسترکتومی

هیسترکتومی یک جراحی بزرگ و سنگین است و چند هفته دوران نقاهت آن طول می کشد. مهم تغییرات پس از انجام این جراحی و عوارض هیسترکتومی عبارت است از:

1.یائسگی :چنان چه تخمدان های شما در طول هیسترکتومی برداشته شوند دیگر پریود نخواهید شد .
2.تغییر در احساسات جنسی ،خشکی واژن و کاهش میل جنسی به خصوص اگر تخمدان ها برداشته شوند.
3.افزایش خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی : در صورت برداشتن هر دو تخمدان ممکن است شما در معرض خطر بیشتریجهت ابتلا به پوکی استخوان، بیماری قلبی، و بی اختیاری ادرار (نشت ادرار) باشید.

4.عدم باروری

آیا پس از انجام این جراحی انجام تست پاپ اسمیر ضروری است؟

آیا پس از هیسترکتومی نیاز به انجام پاپ اسمیر می باشد؟در صورتی که در حین این جراحی 
دهانه رحم شما برداشته نشده و هیسترکتومی به دلیل سرطان یا پیش سرطان انجام نشده است با مشورت با پزشک خود و زمان های تعیین شده توسط او باید تست پاپ اسمیر را انجام دهید.

روش های جایگزین عمل هیسترکتومی 

گاهی اوقات انجام هیسترکتومی به دلیل خونریزی های شدید طولانی مدت یا انواع خاصی از سرطان ضروری است اما در بیشتر موارد در صورت عدم ضرورت انجام این جراحی و نیاز به باروری پزشک از روش های جایگزین جهت درمان استفاده می نماید.این روش ها عبارتند از:

1.تمرینات کگل (فشرده کردن عضلات کف لگن)
2.تجویز دارو

3.استفاده از دستگاه هورمونی داخل رحمی (IUD) 
4.اتساع و کورتاژ (D&C)
5.آندومتر پوشش داخلی رحم 
6.میومکتومی یا میولیز