| گیاه روناس از دیرباز برای درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات مورد استفاده قرار می گرفته است .این گیاه همچنین سابقه طولانی در رنگرزی ها دارد و از آن برای رنگ کردن پشم قالی، عبا و …استفاده می شود .با توجه به مزایای فراوان این گیاه برای سلامتی در مقاله سلامت وب امروز به معرفی خواص روناس برای سلامتی پرداخته ایم . |
روناس چیست؟
روناس با نام انگلیسی Rubia tinctorum و (نام علمی: Rubia tinctorum) یا گیاه بویاخ گیاهی طبی و دارویی است که از زمان های بسیار دور استفاده می شده است و در طب جالینوس و بوعلی سینا نیز از آن نام برده شده است .بقراط از این گیاه برای درمان یرقان استفاده می نموده است و این گیاه برای اولین بار در خرابه های پمپی و مقبره توتان خامون کشف شد.نام های دیگر گیاه روناس رودک، سورچاه، پاس کوه، دودانگ و عروق الصباغین بوده ، طبع روناس گرم و خشک بوده و طعم روناس تلخ و گس می باشد.
مشخصات ظاهری گیاه روناس
گیاه روناس متلق به تیره روناسیان یا روبیاسه بوده و با دارا بودن ارتفاعی در حدود دو متر، ساقه هایی پوشیده از خارهای ریز و کج با مقطع چهار گوش دارد. گل های این گیاه کوچک و به رنگ زرد مایل به سبز بوده و میوه ی روناس به شکل گوشتی می باشد. ریشه ی روناس که از آن برای رنگرزی استفاده می شود به رنگ سرخ تیره می باشد.در واقع ریشه این گیاه بسیار طویل و استوانه ای شکل است به نحوی که به حجم یک قلم تحریر بوده و داخل آن به رنگ سرخ روشن است.زمان گل دهی این گیاه فصل تابستان بوده و و زمان برداشت آن اواخر فصل تابستان یا اوایل فصل پاییز می باشد.مناطق کاشت روناس در ایران مناطقی مانند ری، دماوند،اراک، تبریز، خوی و یزد می باشد.
ترکیبات موجود در روناس
مواد موجود در این گیاه شامل ترکیباتی به نام های اسید روبریتریک،روبیان، آلیزارین، روبیادین، پورپورین،پرپورین، پورپواگزانتین، سودو پورپورین، لوسیدین، اسید کربوکسیلیک ،کوئینزارین، تانین و میزان زیادی گلوکوزید می باشد.رنگ روناس قرمز بوده و علت این امر دارا بودن ترکیبی به نام آلیزارین می باشد.
خواص دارویی و درمانی روناس
مهم ترین خواص دارویی و درمانی روناس در طب سنتی به شرح زیر می باشد:
- این گیاه یک ضد التهاب بسیار قوی است از این رو می توان از آن برای کاهش التهابات در بدن و درمان بیماری های التهابی مانند روماتیسم و آرتریت استفاده نمود.
- مصرف این گیاه در متوقف نمودن خونریزی ها علی الخصوص خونریزی بینی بسیار مفید می باشد.
- در صورت بروز اسهال برای درمان آن می توان از این گیاه استفاده نمود.
- این گیاه به علت داشتن اسید روبریتریک در درمان بیماری سنگ کلیه و سنگ مثانه بسیار سودمند است .
- در طب سنتی چینی از آن برای درمان مشکلات گوارشی و رفع مشکلات ایجاد شده در طحال و معده استفاده می شود.
- در افزایش گلبول های سفید خون و در نتیجه درمان بیماری لکوپنی موثر است.
- این ماده گیاهی برای درمان و از بین بردن سرفه های مقاوم به درمان بسیار عالی می باشد.
- خواص روناس برای پوست صورت شامل درمان آکنه و رفع جوش های زیر پوستی می باشد .بدین منظور می توانید از خمیر تهیه شده از ترکیب پودر روناس ،زردچوبه به همراه پوست خشک شده پرتقال و چوب صندل استفاده کنید .
- برای از بین بردن رگ های واریسی و درمان واریس می توانید روی خواص این گیاه قدرتمند حساب کنید.
- در درمان زخم های مزمن نافع بوده و می تواند به زودی آن ها را برطرف نماید.
- ریشه آن مدر ، رفع کننده گیرهای قاعدگی و افزاینده شیر مادران است.
- پودر روناس برای رنگ مو نیز مفید می باشد .روناس مو را چه رنگی می کند؟ این ماده رنگ مو را به صورت طبیعی قرمز ساخته و جلوه ای خاص به آن می بخشد.
قسمت های مورد استفاده روناس
این گیاه در طب سنتی کاربرد گسترده ای دارد و بیشتر ریشه آن مورد استفاده قرار می گیرد .البته در برخی موارد نیز می توان از برگ های این گیاه استفاده نمود . ضمن این که در رنگ پارچه و قالی بافی خاصیت شیمیائی و رنگرزی خوبی دارد .اشکال مصرف این گیاه به صورت قطعات خشک شده ریشه یا پودر و به صورت جوشانده یا دم کرده و کمپرس موضعی می باشد.
میزان مجاز مصرف روناس
طرز استفاده از روناس بسیار آسان است .شما می توانید 1000 تا 2000 میلی گرم از این گیاه را در آب جوش ریخته و پس از دم کشیدن روزانه سه تا 4 فنجان از آن را بنوشید .البته این امر تا یک هفته مجاز می باشد و می بایست وقفه ای یک الی دو ماهه برای شروع مجدد استفاده از این گیاه در بازه های زمانی مصرف ایجاد نمود.
مضرات و عوارض جانبی روناس
با توجه به این که تاکنون تحقیقات وسیعی در مورد عوارض و مضرات روناس صورت نپذیرفته است بهتر است برای جلوگیری از بروز عوارض ناخواسته علاوه بر رعایت حد اعتدال در مصرف این گیاه به نکات زیر نیز توجه نمایید:
- زنان باردار، شیرده یا کودکان نباید از این گیاه استفاده کنند.
- این گیاه را تحت نظارت یک استاد گیاه شناس یا متخصص طب سنتی چینی استفاده کنید .
- در صورت مصرف دارویی خاص حتما در مورد مصرف این گیاه با پزشکتان مشورت کنید.
- فراموش نکنید مصرف این گیاه سبب قرمز شدن رنگ ادرار خواهد شد لذا بامشاهده روناس و رنگ آن در ادرار یا قرمز بودن رنگ ادرار با مصرف این گیاه نگران نشوید .