| مدفوع خونی یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی است که در برخی موارد می تواند نشانه و علامتی جدیدی برای ابتلا به یک بیماری شناخته شود. اگرچه دیدن خون در مدفوع می تواند امری ترسناک به شمار آید اما بهتر است با مطالعه مقاله سلامت وب امروز با علل ایجاد مدفوع خونی بیشتر آشنا شوید تا بدین ترتیب در صورت مشاهده چنین وضعیتی خونسردی و آرامش خود را تا زمان مراجعه به پزشک حفظ نمایید. |
مدفوع خونی چیست؟
مدفوع خونی یکی از دلایل اصلی خونریزی دستگاه گوارش است که بر اساس تحقیقات انجام شده در برخی موارد می‌تواند نشانه ابتلا به سایر بیماری ها نیز تلقی گردد.این عارضه دارای دو نوع ملنا ( مدفوع با خون تیره رنگ) و هماتوشزی ( وجود خون روشن در مدفوع) بوده که در ادامه توضیحات بیشتری را راجع به انواع مدفوع خونی می‌توانید مطالعه نمایید.
انواع مدفوع خونی
انواع مدفوع خونی شامل موارد زیر می باشد:
1. هماتوشزی
در این حالت رنگ خون مشاهده شده در مدفوع به رنگ قرمز روشن بوده و در نتیجه احتمال خونریزی در روده بزرگ و نزدیک مقعد در این وضعیت افزایش می یابد. خون مشاهده شده در مدفوع کمتر از ملنا بوده و فرد ممکن است همراه با مدفوع خونی دارای علایمی همچون اسهال، درد شکم و تغییر در اجابت مزاج نیز باشد.
2. ملنا
در این حالت مقدار خون در مدفوع بسیار زیاد است به طوری که رنگ مدفوع سیاه و قیری رنگ می شود. در این حالت احتمال خونریزی در دستگاه گوارش فوقانی افزایش می یابد چرا که با گذشت زمان و طی مسیر از معده تا انتهای روده یا رکتوم خون اکسیژن خود را از دست داده و به رنگ تیره در می آید.
علل ایجاد مدفوع خونی
عوامل و علل زیادی وجود دارند که می‌توانند در ایجاد مدفوع خونی موثر باشند که در ادامه به معرفی و تشریح هر کدام از موارد نامبرده می پردازیم:
1. هموروئید
هموروئید، فیشر، شقاق روده و بیماری بواسیر وضعیت های دردناکی هستند که در اثر زخم یا پارگی در ناحیه مقعد ایجاد می شوند. این بیماری ها در اثر ابتلا به یبوست های طولانی مدت، نشستن های طولانی و….. ایجاد می شوند و می توانند یکی از دلایل ایجاد مدفوع خونی به شمار روند. برای درمان چنین حالاتی مصرف آب فراوان به همراه میوه ها و سبزیجات تازه به همراه ملین ها مفید و موثر بوده و در صورت عدم درمان انجام جراحی ضروری می باشد.
2. پولیپ ها
پولیپ ها بافتی اضافه هستند که به علت رشد بی رویه و بیش از حد سلول ها در سطح پوششی روده ایجاد می شوند و می توانند در دراز مدت سبب تغییرات بافتی و سرطانی شدن روده گردند. پولیپ ها معمولاً بدون علامت بوده و در طی معاینات تخصصی توسط پزشک کشف می شوند.
3.التهاب روده
بیماری التهاب روده یا (IBD) نوعی بیماری خود ایمنی است که در دو نوع کولون و کولیت شیوع بیشتری دارد. این بیماری ها سبب بروز التهاب و زخم های طولانی مدت در دستگاه گوارش شده و با تأثیر بر روی پوشش داخلی روده بزرگ ( کولون) و رکتوم موجب مدفوع خونی می شوند.
4. سرطان ها
در برخی مواقع مدفوع خونی می تواند هشداری جدی و نشانه ای از ابتلا به سرطان معده یا روده به شمار رود. در این حالت مراجعه سریع به پزشک و انجام اقدامات درمانی می‌تواند تا حدود بسیار زیادی از عواقب جبران ناپذیر و خطرناک پیشگیری نموده و شانس نجات و زنده ماندن فرد را افزایش دهد.
5.آنژیو دیسپلازی
در برخی موارد علت مدفوع خونی نامشخص بوده و علت ایجاد آن را آنژیودیسپلازی یا ناهنجاری عروق خونی که مربوط به نارسایی‌های کلیه می باشد عنوان نموده اند.
6. رنگدانه مواد غذایی
در برخی موارد مصرف برخی مواد غذایی همانند گوجه فرنگی، لبو، تربچه، هویج و…. رنگ مدفوع را تغییر دهد که در این حال جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
بهتر است در صورت مشاهده خون در مدفوع و تکرار آن هرچه سریع تر به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید تا وی با شنیدن شرح حال شما و معاینه فیزیکی مقعد با استفاده از روش‌های تشخیصی علت مدفوع خونی را در شما تشخیص داده و سپس پروسه درمان را آغاز نماید.
مدفوع خونی چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص مدفوع خونی و ردیابی علت بروز این عارضه روش‌های تشخیصی بی شماری وجود دارد که در ادامه خدمتتان معرفی می نماییم:
1.آزمایش مدفوع
اولین تست تشخیصی برای بررسی و تایید وجود خون در مدفوع آزمایش مدفوع (OB) می باشد. در این آزمایش که می‌تواند به صورت یک نوبته و یا سه نوبته انجام شود وجود خون در مدفوع مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت تایید وجود خون در مدفوع پزشک از سایر روش های تشخیصی برای پیدا نمودن منبع خونریزی استفاده می نماید.
2. معاینه رکتوم
پزشک با معاینه دیسک رکتال به دنبال منبع خونریزی می باشد.
3. آندوسکوپی
در طی این روش لوله باریک و انعطاف پذیری به نام آندوسکوپ که در انتها دارای دوربین است از طریق دهان به بدن وارد شده و می تواند مری، معده و دوازدهه را مورد بررسی قرار داده و در طی انجام این روش پزشک در صورت لزوم اقدام به نمونه گیری یا بیوپسی از بافت مورد نظر می نماید. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آندوسکوپی به مقاله پیشین سلامت وب به نام آندوسکوپی چیست و چگونه انجام می شود ؟ مراجعه نموده و آن را مطالعه نمایید.
4. کولونوسکوپی
در این روش لوله باریک و انعطاف‌پذیری به نام کولونوسکوپ از طریق رکتوم وارد بدن شما شده و وضعیت روده ها را مورد بررسی قرار می‌دهد. توضیحات بیشتر در مورد این روش و آمادگی های لازم برای انجام آن را در مقاله دانستنی های مفید در مورد روش تشخیصی کولونوسکوپی مطالعه نمایید.
5. سیگموئیدوسکوپی
در نهایت برای بررسی دقیق کولون و بررسی وضعیت کولون و پولیپ های موجود در روده و نمونه برداری می توان از این روش استفاده نمود.
مدفوع خونی چگونه درمان می شود؟
در صورت وجود چند قطره در مدفوع یا خونریزی خفیف رکتوم نیاز به بستری در بیماران بستری در بیمارستان نبوده و تنها مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، نشستن در لگن آب گرم می‌تواند این عارضه را درمان کرده و علائم از آن را بهبود بخشد. اما در صورت خونریزی شدید و تکرار مشاهده مدفوع خونی پزشک پس از تشخیص منبع خونریزی از روش های دارویی، جراحی و…. برای درمان مدفوع خونی استفاده می‌نماید. روش هایی مانند سوزاندن رگ های خونی با استفاده از پروب حرارتی آندوسکوپی، آمبولیزاسیون رگ های خونی آسیب دیده از طریق آنژیوگرافی و….. از متداول ترین روش های درمان قطعی مدفوع خونی به شمار می‌روند.