ممکن است شما نیز گاهی دچار سرگیجه شده باشید و این مشکل با گذشت زمان کمی برطرف شده باشد اما در برخی اوقات در حالت ایستاده ،نشسته ،دراز کشیده ممکن است احساس بی وزنی داشته و تصور کنید که بر روی چیزی شناورید و تعادلتان را نتوانید حفظ کنید در این حالت می بایست منشا این حالات را ریشه یابی کنید و علت سرگیجه و عدم تعادلتان را هر چه سریعتر پیدا نمایید.عوامل بسیاری در بروز سرگیجه و عدم تعادل نقش دارند که در این نوشته سلامت وب به آن ها و روش های درمان سرگیجه می پردازیم. |
علت سرگیجه چیست؟
علت سرگیجه و عدم تعادل در بیشتر موارد عملکرد نادرست بسیاری از سیستم های بدن مانند عضلات، استخوان ها، مفاصل، چشم ها، گوش داخلی، و …می باشد . این عارضه می تواند نشان دهنده ابتلا به برخی بیماری های زمینه ای در شما باشد که می بایست ریشه یابی گشته و سریعا درمان شود .اگر شما نیز از این عارضه رنج می برید توصیه می کنیم به ادامه سلامت وب امروز توجه بفرمایید تا اطلاعات بسیار جامع و کاملی را در این زمینه کسب نمایید .
علت سرگیجه چیست؟
علت سرگیجه بستگی به نوع محرک و نوع سرگیجه دارد که برای درک بهتر این مفهوم می بایست ابتدا با انواع سرگیجه آشنا شوید :
1-سرگیجه دورانی (Vertigo)
سرگیجه دورانی در اثر تغییر ناگهانی و یا موقتی در فعالیت مربوط به ساختارهای تعادل در گوش داخلی (سیستم دهلیزی) یا در اتصالات مربوط به ساختارهای تعادل در مغز ایجاد می شود.برخاستن و تغییر وضعیت از حالت نشسته و یا هر گونه حرکت سبب بدتر شدن این نوع سرگیجه می شود .در برخی مواقع این وضعیت شدید گشته و با عوارضی نظیر تهوع، استفراغ و عدم تعادل همراه میشود.
علل موثر در بروز سرگیجه دورانی
♦️سرگیجه وضعیتی خوش خیم حمله ای (BPPV)
این حالت کوتاه مدت بوده و شایع ترین علت سرگیجه دورانی می باشد و معمولا در اثر تغییر در وضعیت سر در هنگام بلند شدن از خواب ایجاد خواهد شد.
♦️التهاب گوش داخلی
در اثر التهاب حاد عصب دهلیزی سرگیجه دورانی به صورت مداوم و شدید همراه با تهوع، استفراغ و عدم تعادل رخ داده و ممکن است چند روزی طول بکشد و شما را مجبور کند که در بستر بمانید .باشد. در صورت از دست دادن ناگهانی شنوایی شما دچار بیماری به نام التهاب لابیرنت خواهید شد .این مورد به زودی فروکش کرده و معمولا به خودی خود از بین خواهد رفت.
♦️ بیماری منییر (Meniere’s disease)
این بیماری در اثر تجمع جرم بیش از حد درون گوش به وجود می آید و حمله های آن ممکن است ساعت ها به طول انجامد و با علایمی نظیر کاهش شنوایی، صدای زنگ در گوش و احساس پری در گوش مبتلا همراه می باشد.
♦️ میگرن وستیبولار (Vestibular migraine)
یکی دیگر از علل سرگیجه دورانی میگرن است که ممکن است ساعتها طول کشیده و علاوه بر علایم مربوط به میگرن مانند اختلالات بینایی، تاری دید و ….حساسیت به نور و صدا را نیز تجربه نمایند .
♦️نورومآکوستیک
نوروم آکوستیکنوعی تومور خوش خیم بر روی ایجاد شده بر روی عصب دهلیزیست که با علایمی نظیر کاهش تدریجی شنوایی و وزوزگوش همراه می باشد و می تواند مهم ترین علت سرگیجه و عدم تعادل شناخته شود .
2-سرگیجه پیش سنکوپ (Pre-syncope)
این نوع از سرگیجه ممکن است سبب سبکی سر و از دست دادن هوشیاری در شما شود و با علایمی نظیر غش ،تهوع و پریدگی رنگ پوست همراه است .
علل موثر در بروز سرگیجه پیش سنکوپ
🛑کاهش فشارخون
کاهش قابل توجه فشارخون در بروز سبکی سر یا احساس غش نقش موثری دارد . این وضعیت در اثر نشستن یا ایستادن بسیار سریع ایجاد می شود.
🛑خروج ناکافی خون از قلب
ابتلا به بیماری های مختلف عضله قلب ، ریتم غیرطبیعی قلب و کاهش حجم خون سبب خروج ناکافی خون از قلب می شود.
3- عدم تعادل چیست؟
عدم تعادل یا احساس بی ثباتی در راه رفتن سبب از دست دادن تعادل خواهد شد و عوامل زیر در بروز این حالت موثر می باشد:
علل موثر در بروز عدم تعادل
- مشکلات مربوط به ساختار گوش داخلی
- اختلالات حسی
- ضعف بینایی
- آسیب اعصاب پاها
- مشکلات مفصلی و عضلانی مانند روماتیسم مفصلی
- بیماری هایی مانند پارکینسون و آتاکسی مخچه ای
- مصرف برخی از داروهای ضد تشنج ،مسکن ها و …
علت سرگیجه و سنگینی سر چیست؟
علت سرگیجه و سنگینی سر و تجربه حالاتی مانند شناور بودن و یا شنا کردن عوامل زیر می باشد با هم آن ها را مرور می نماییم:
- مصرف داروهایی نظیر داروهای کاهش فشارخون
- اختلال در ساختار گوش داخلی
- حملات اضطرابی بیماری پانیک و فوبیا
- بیماری کم خونی یا آنمی
- قند خون پایین
- عفونت گوش
- کم آب شدن بدن
چه پارامترهایی در بروز خطر ابتلا به سرگیجه نقش موثری دارند؟
- افزایش سن
- مصرف برخی داروها
- عوامل ژنتیکی
- سابقه قبلی ابتلا به سرگیجه
با توجه به محتوای مطالب ذکر شده می توان نتیجه گرفت که سرگیجه به دو نوع واقعی و غیر واقعی تقسیم می شود .سرگیجه واقعی با علایمی نظیر چرخش محیط پیرامون ،کشیده شدن به یک سمت مشاهده می شود و در سرگیجه کاذب علایمی نظیر احساس منگی، سیاهی رفتن چشم، سبک شدن سر، احساس پری در سر و …را شاهد خواهیم بود.
سرگیجه به علت افزایش فشار گوش میانی
یکی از علل سرگیجه افزایش میزان فشار در گوش میانی می باشد که به عنوان بیماری منییر شناخته می شود .این بیماری با علایمی نظیر وزوز گوش، کاهش شنوایی و حالت تهوع همراه می باشد . علت این بیماری افزایش فشار گوش میانی است.جهت درمان سرگیجه ناشی از گوش میانی انجام مراحل زیر ضروری می باشد :
- شستشوی گوش
- انجام تست تعادل
- انجام تست شنوایی سنجی
پس از بررسی تست های یاد شده توسط متخصص گوش و حلق و بینی درمان دارویی آغاز می شود .در این دوره می توان از داروهایی نظیر متوکلوپرامید، پرومتازین، دیمن هیدرینات، بتاهیستین، کلونازپام برای درمان بیمار استفاده نمود .البته لازم به ذکر است که بتا هیستینگ نام ایرانی داروی درمان کننده بیماری منییر بوده و بتاسرک نام خارجی این دارو می باشد .
راه های دیگر درمان بیماری منییر
- تزریق آنتیبیوتیک جنتامایسین
- عمل لابیرینتکتومی یا برداشت ارگان حسی گوش داخلی و …..
راه درمان سرگیجه های دیگر چه می باشد؟
برای درمان سایر سرگیجه ها و سرگیجه عصبی می بایست به یک متخصص گوش و حلق و بینی و یا یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه نمایید .
علایم خود را در زمان ملاقات با پزشک به خوبی توضیح داده و بیان نمایید تا پزشک بتواند با توجه به علایم شما و با درخواست آزمایشات تشخیصی تشخیص دقیق و سریعتری داده و علت سرگیجه در شما را سریعا مشخص نماید .
روش های تشخیصی مورد استفاده برای تشخیص علت سرگیجه
- تست حرکت چشم
در این آزمایش از شما خواسته می شود تا به یک کش در حال حرکت نگاه کنید و در همین حال پزشک مسیر چشم های شما را بررسی می کند.
- تست شنوایی
گوش ها به طور کامل از حیث وجود عفونت معاینه شده و از طریق تست شنوایی یا ادیومتری میزان شنوایی آن سنجیده می شود .
- تست حرکت سر
این تست ببا تغییر وضعیت سر از حالت نشسته به ایستاده و بالعکس انجام می شود .جهت بررسی علت سرگیجه در خواب از بیمار خواسته می شود دراز کشیده و با چشم باز سر خود را بچرخاند .
- پوستچروگرافی
این تست جهت بررسی سیستم تعادلی شما انجام می شود .جهت انجام این تست شما با پای برهنه روی یک صفحه ایستاده و می بایست در شرایط و موقعیت های مختلف تعادل خود را حفظ نمایید .
- آزمایش کامل خون جهت تشخیص کمخونی یا وجود عفونت در خون و کنترل میزان قند خون و اندازه گیری میزان هورمون های مترشحه از غده تیروئید
- تعیین سطح الکترولیت بدن
- آزمایش تست عملکرد کلیهها
- الکتروکاردیوگرام یا نوار مغزی
- عکسبرداری به وسیله اشعه ایکس
- سی تی اسکن
- ام آر آی
داروها و روش های موثر جهت درمان این بیماری
- اگر دلیل ابتلا به این عارضه بیماری منییر باشد مصرف داروهای مدر نظیر استازولامید ضروری به نظر می رسد .
- کاهش سرگیجه با مصرف داروهایی نظیر آنتی هیستامین ها
- داروهای ضد تهوع
- داروهای ضد اضطراب مانند دیازپام (والیوم) و آلپرازولام (زاناکس)
- داروهای پیشگیرانه میگرن
روش های درمان سرگیجه در طب سنتی
جهت درمان سرگیجه در طب سنتی می توانید از دم نوش گیاهان زیر استفاده نمایید:
- دم نوش زنجبیل
- جینگکو
- دم نوش اسطوخدوس و عسل
- ترکیب عسل و پودر سیاه دانه
- بابونه
- دم نوش ریحان
- دم نوش گشنیز
جهت درمان گیاهی سرگیجه استفاده از دم نوش های ذکر شده و انجام روش حجامت برترین راه های طب سنتی در این زمینه شناخته شده اند.
جهت کاهش شدت بیماری سرگیجه به نکات زیر توجه نمایید:
- پیروی از یک رژیم غذایی کم چرب
- محدود نمودن مصرف نمک
- نوشیدن مایعات فراوان
- عدم مصرف تنباکو
- عدم مصرف مواد حاوی کافئین