| میزان طبیعی مراجعه به سرویس بهداشتی با توجه به حجم مایعات مصرفی در طی روز به صورت میانگین بین پنج تا ده مرتبه می باشد .چنان چه علیرغم مصرف طبیعی مایعات نیاز به دفع بیشتر ادرار بیش از میزان ذکر شده دارید و با فواصل میان دفع بسیار کوتاه است شما مبتلا به تکرر ادرار شده اید .تکرر ادرار یا افزایش دفعات ادرار یکی از مشکلاتی است که می تواند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار داده و آرامش را از وی سلب نماید .بنابراین در سلامت وب امروز مشکل تکرر ادرار بررسی نموده و به شرح علایم،علت بروز،روش های تشخیص و درمان آن می پردازیم . |
تکرر ادرار چیست؟
تکرر ادرار (به انگلیسی: Frequent urination) به معنای احساس دفع ادرار بیش از میزان طبیعی مایعات مصرفی است .این مشکل زمینه ای علاوه بر این که می تواند نشانه هشداری برای وجود بیماری دیگری باشد می تواند زندگی طبیعی فرد را تحت تاثیر قرار داده و فرد احساس نیاز به دفع ادرار بیش از حد معمول را در تمامی ساعات شبانه روز داشته باشد .
تفاوت تکرر ادرار با بی اختیاری ادرار
این عارضه با بی اختیاری ادرار تفاوت دارد.تفاوت تکرر ادرار با بی اختیاری ادرار در این است که تکرر ادرار به معنای افزایش تعداد دفعات تخلیه مثانه بوده اما در بی اختیاری ادرار فرد قادر به کنترل خروج ادرار نبوده و ادرار به خودی خود ترشح می شود .البته بهتر است بدانید این مشکل می تواند به همراه بی اختیاری ادرار رخ دهد، اما هر کدام نیاز به درمان های جداگانه ای دارند.
میزان طبیعی دفع ادرار در روز چقدر است؟
دفع ادرار راهی برای رهایی از مواد زائد و سموم از بدن است که توسط کلیه ها انجام می شود . ادرار شامل آب، اوریک اسید، اوره و سایر سموم و مواد زائدی است که در مثانه تجمع یافته و برای پاک سازی بدن نیاز است تا آن ها از بدن دفع شوند .میزان دفع ادرار در افراد مختلف و در سنین مختلف متفاوت می باشد و وابسته به حجم مثانه (کوچک یا بزرگ بودن مثانه ) و میزان مایعات مصرفی در طی روز توسط فرد می باشد.
علت تکرر ادرار چیست؟
علل مختلفی در این فرایند نقش دارند و می توانند تغییراتی را بر روی عملکرد دستگاه ادراری اعمال نمایند .مهم ترین علل تکرر ادرار و بیش فعال نمودن مثانه به شرح زیر می باشد:
- نوشیدن مقدار زیادی مایعات در طی روز
- داشتن اضطراب و استرس فراوان
- مصرف داروهای دیوروتیک
- سکته مغزی یا سایر مشکلات مغزی و سیستم عصبی
- وجود تومور یا توده در ناحیه لگن
- عفونت دستگاه ادراری
- سندرم مثانه بیش فعال (OAB)
- سرطان مثانه
- بیماری سنگ کلیه یا سنگ مثانه
- تنگی مجرای ادراری
- دیورتیکول های روده بزرگ
- عفونت های آمیزشی جنسی مانند کلامیدیا
- بارداری
- ابتلا به بیماری دیابت و دیابت بی مزه
- التهاب پروستات
عوامل ایجاد تکرر ادرار از دیگاه ابوعلی سینا
ایشان عوامل ایجاد یا تشدید کننده این بیماری را کمبود سیلیکون،زیادی ویتامین ث،نارسایی کلیه،عفونت کلیه،ورم مثانه،سوزاک،اختلال اعصاب،عفونت چرکی،آغاز بیماری دیابت،ورم غدد پروستات،نارسایی پاراتیروئیدی،دیابت بی مزه،اختلال در عملکرد دریچه ی پایین مثانه،حاملگی،هوای سرد و تحریک کننده کلیه،کاکائو،لیتیوم کربنات،سردی(خوراکی های ترش و بی مزه)،مواد مدر،کرمک و سرطان مثانه عنوان نموده اند.
علائم تکرر ادرار
مهم ترین و بارزترین علایم تکرر ادرار یا پلی اوری عبارت است از:
- درد یا ناراحتی هنگام ادرار کردن
- خونی یا کدر شدن رنگ ادرار
- عدم کنترل بر روی مثانه و بی اختیاری ادرار
- ترشح از واژن یا آلت تناسلی
- افزایش اشتها یا تشنگی
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
- درد در کمر یا پهلو
تکرر ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟
برای تشخیص تکرر ادرار می بایست به یک اورولوژیست مراجعه کنید .پزشک با شنیدن شرح حال شما و پرسیدن سوالاتی هم چون زمان شروع این عارضه ،زمان بروز آن در روز ،بروز هر گونه تغییر در نحوه ادرار نمودن ،داروهای مصرفی ،مقدار مایعات مصرفی و … از روش های زیر برای تشخیص این عارضه استفاده می نماید:
- آزمایش کشت ادرار
- سونوگرافی برای تصویر برداری از کلیه ها
- عکس برداری با اشعه ی ایکس یا سی تی اسکن از شکم و لگن
- آزمایش های عصیی (نورولوژیکی) برای تشخیص هرگونه مشکل اعصاب
- آزمایش برای عفونت های منتقله از راه جنسی
- آزمایش اورودینامیک برای زمان تولید جریان ادرار،مقدار ادرار تولید شده،توانایی سنجش متوقف کردن ادرار در میانه راه
- سیستومتری و سیستوسکوپی
روش های درمان تکرر ادرار
برای درمان تکرر ادرار با توجه به علت آن پزشک روش مناسبی را اتخاذ خواهد نمود .با توجه به این که این عارضه ممکن است نشانه ای از بیماری های زمینه ای دیگر مانند عفونت کلیه ،دیابت و یا سرطان های کلیه و مثانه باشد می تواند یک مشکل تهدید کننده برای جان فرد تلقی شده و نیازمند اقدام سریع برای درمان می باشد.
1.درمان بیماری های زمینه ای
- در صورت ابتلا به دیابت یا دیابت شیرین استفاده از روش هایی برای کنترل قند خون
- در صورت وجود عفونت کلیه تجویز آنتی بیوتیک و مسکن
- در صورت بیش فعال بودن مثانه تجویز داروهای آنتی کولینرژیک
تمرین دادن مثانه با ورزش ها
سایر درمان های این عارضه پس از درمان علت زمنیه ای تمرین دادن مثانه با ورزش هایی از قبیل موارد زیر می باشد:
- ورزش کگل
- بیوفیدبک
- تمرین دادن مثانه برای حفظ طولانی تر ادرار
3.درمان دارویی
درمان دارویی این عارضه شامل تجویز قرص های ضد تکرر ادرار می باشد.قرص تکرر ادرار به منظور کنترل ادرار و جلوگیری از بروز این عارضه تجویز می شود .لیست داروهای تکرر ادرار و اسامی قرص مناسب تکرر ادرار را در زیر می توانید مشاهده کنید:
- داریفناسین
- دسموپرسین استات ( نوکتیوا )
- ایمی پرامین ( توفرانیل )
- میرابگرون ( میربتریک )
- اکسی بوتینین ( دیتروپان )
- اکسی بوتینین ( اکسی ترول
- وسیکیر یا همان سولیفناسین ( وزیکر )
- تولترودین ( دیتروم LA )
- تروسپیوم ( Sanctura XR )
- اکسی ترول که تنها داروی قابل استفاده برای تکرر ادرار در زنان است.
4.درمان گیاهی
برای درمان گیاهی این عارضه مصرف منزیم،ماست،سنجد- روزی چهار عدد (با ملین گیاهی میل کنید)،«کندر(150 گرم)+مغز بلوط(300 گرم)+حب محلب(75گرم)» را با آب انگور بجوشانید و صبح وش ب مصرف کنید؛پودر«خولنجان(2 گرم)+صمغ عربی(2/5 گرم)-هر بار 1/5 گرم با یک استکان گلاب تلخ میل کنید؛«مغز بلوط(5 گرم )+تخم سداب (1 گرم)+حب الاس+جوزبوآ+بسباسه+قرنفل+هلیله سیاه+سعد+سیاهدانه+هل( هریک 2 گرم)» را پودر کنید و همراه انجیر خشک و عسل معجون بسازید و روزی سه قاشق به فواصل روز میل کنید؛دم کرده «تخم شنبلیله (4 گرم)+تخم هویج (8 گرم)+تخم شوید (5 گرم)+بادیان (5 گرم)+برگ زیتون(7 گرم)+زیره سبز(5 گرم)»،آب انار (روزی یک تا سه لیوان)،حب ماسک رازی،معجون ازاراقی مفید می باشد .
پیشگیری از مبتلا شدن به تکرر ادرار
برای پیشگیری از ابتلا به تکرر ادرار به موارد زیر توجه نمایید:
- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید تا از بروز بیماری های مختلف جلوگیری نمایید.
- مصرف مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی کافئین را محدود کنید .
- غذاهای تحریک کننده مثانه را حذف نمایید .
- از زیاده روی در مصرف غذاهای مدر مانند سوپ و خوراک های آبدار خودداری کنید.
- از بروز یبوست به علت وارد نمودن فشار بر روی مجرای ادراری جلوگیری کنید.