| جو یکی از غلات مهم و یکی از غذاهای ابتدایی بشر محسوب می شود و منبع غذایی مفید و مقوی برای انسان و حیوان به شمار می آید .این گیاه علاوه بر داشتن مصارف غذایی به علت داشتن ارزش غذایی بسیار بالا خواص طبی و فواید درمانی بی شماری داشته و در درمان بیماری های مختلف کاربرد گسترده ای دارد .جو در دسته غلات پر مصرف در جهان قرار گرفته و به شکل‌ها و طعم‌های متفاوتی موجود است که در سلامت وب امروز بیشتر با این گیاه و خواص درمانی آن آشنا می شوید. |
جو چیست؟
جو با نام علمی Hordeum vulgare یکی از غلات پر مصرف جهانی است که به عنوان اولین دانه های کشت شده در تاریخ از آن نام برده شده است .طبع جو سرد و خشک بوده و سایر اطلاعات در مورد این گیاه را می توانید در ادامه مقاله سلامت وب امروز دنبال بفرمایید .
گیاه شناسی جو
بر اساس علم گیاه شناسی ،جو گیاهی علفی و یکساله با ارتفاعی در حدود یک متر می باشد که به عنوان گیاهی گل آذین (سنبله ای ) شناخته می شود.میوه این گیاه گندمه یا کاریوپس نام داشته و دانه آن متشکل از میوه پوشینه داخلی و خارجی و محور سنبله می باشد. ریشه این گیاه سطحی و افشان بوده و ساقه آن مشابه گندم تو خالی بند بند می باشد.برگ های این گیاه باریک تر و روشن تر از برگ گندم بوده و انتهای آن ها مدور می باشد .جو یکی از سازگارترین غلات با شرایط آب و هوایی مختلف بوده و خاستگاه آن در ایران استان هایی مانند گیلان، آذربایجان، اصفهان، لرستان، خوزستان و … می باشد.
ارزش غذایی و ترکیبات تغذیه ای جو
ارزش غذایی جو بر اساس جدول ترکیبات تغذیه ای این گیاه شامل فیبر بالا ،آب،پروتئین،مواد نشاسته ای ،کلسیم ،فسفر،آهن،پتاسیم ،زینک ،منیزیم ،منگنز،مس و سدیم و ویتامین هایی مانند ویتامین ث و ویتامین های گروه ب می باشد.علاوه بر این انواع پلی ساکاریدها در این گیاه یافت شده و جوانه آن حاوی ترکیبات روغنی از جمله اسیدهای چربی از قبیل اسید استئاریک، اسید پالمتیک، اسید اولئیک و اسید لینولئیک می باشد.
انواع جو
انواع جو بر اساس نوع کشت آن شامل بهاره و پاییزه می باشد و انواع معمول جو که در بازار به فروش می رسد شامل انواع زیر می باشد:
- جو پوست نکنده که هنوز سبوس آن جدا نشده است.
- جو پوست کنده که پوست آن گرفته شده است.
- جو سفید که پوست و سبوس آن گرفته شده است و به نام “جو مرواریدی” معروف است.
- جو دوسر یا یولایف
- جو پرک
- جو زبویا به تنهائی زهرآگین و سمی است.ولی جزئی از آن همراه با سوس یا پوره و خمیر مایه های غذا جهت درمان سوء هاضمه فید است ولی (بایستی با تجویز پزشک و تعیین مقدار مجاز مصرف باشد).
خواص درمانی جو
بر اساس تحقیقات انجام شده و وجود ترکیبات مفید در این گیاه خواص درمانی جو به شرح زیر می باشد:
1.سلامت دستگاه گوارش
وجود فیبر های محلول و نامحلول فراوان در این گیاه می تواند در تسهیل فرایند گوارش نقش داشته و با پاکسازی بدن از سموم عملکرد روده ها را بهبود بخشد .با مصرف این ماده گیاهی می توانید از بروز یبوست جلوگیری کرده و خطر ابتلا به سرطان های مربوط به دستگاه گوارش را کاهش دهید.همچنین برای درمان بحران های کبدی می توانید بطور مداوم از شربت جوشانده جو استفاده کنید پس از چندی ملاحظه خواهید کرد که کبد شما به خوبی کار می کند. شرح تهیه شربت آن در بند کم خونی آمده است.برای درمان قولنج و اسهال نیز نوشیدن روزانه سه تا چهار لیوان قبل از هر وعده غذا یک لیوان از شربت جو بسیار مفید است.
2.سلامت کیسه صفرا
مصرف این محصول گیاهی به علت دارا بودن فیبر نامحلول در پیشگیری از تشکیل سنگ کیسه صفرا نقش مهمی دارد و با کاهش ترشح اسید صفراوی در کاهش سطح تری گلیسیرید خون نیز نقش دارد .بنابراین اگر به سلامت کیسه صفرای خود علاقمندید از مصرف جو غافل نشوید.
3.جلوگیری از پوکی استخوان
وجود فسفر ،کلسیم ،مس و کلسیم موجود در این گیاه در سلامت کلی استخوان ها موثر بوده و می تواند از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری نماید .بنابراین با مصرف این ماده می‌توانید از یک درمان طبیعی برای محافظت از استخوان هایتان بهره مند شوید.برای درمان نرمی استخوان (راشیتیسم )بچه ها با پیر مردانی که دچار نرمی استخوان شده اند نوشیدن مداوم شربت جو توصیه شده است. از طرفی می توانند هفته ای چهار بار غذای خود را منحصر به فرنی جو که از آرد جو پوست کنده شیر و شکر تهیه می شود نمایند.
4.تقویت سیستم ایمنی بدن
ویتامین ث موجود در این گیاه بسیار بیشتر از پرتقال بوده و از این رو مصرف این ماده گیاهی در تقویت سیستم ایمنی بدن موثر بوده و خطر ابتلا به سرماخوردگی ،آنفولانزا و انواع سرطان ها را کاهش می دهد.برای درمان ورم لوزه و آنژین غر غره کردن روزی سه تا چهار بار با شربت جوشانده جو به شرحی که در بند کم خونی داده می شود درمان ناراحتی های گلو خواهد بود.
5.درمان کم خونی
آهن موجود در آن نیز می‌تواند حجم خون را بهبود بخشیده و مس موجود در آن در تشکیل هموگلوبین و گلبول های قرمز خون نقش دارد .از این رو با استفاده از این ماده گیاهی می توانید کم خونی خود را درمان نمایید .برای درمان کم خونی و درمان دل درد می توانید مقدار بیست گرم جو پوست کنده را در میان یک لیتر آب سرد بریزید و بجوشانید آب اول آن را دور بریزید و دوباره یک لیتر آب روی آن بریزید بمدت یک ربع بجوشانید، صاف کنید و پس از هر وعده غذا یک فنجان از آن بنوشید. این جوشانده زود فاسد می شود همیشه بایستی برای هر روز تازه تازه تهیه شود.
6.زیبایی و شادابی پوست
اگر خواهان زیبایی و شادابی پوست خود هستید و علاقمندید تا الاستیته پوستتان افزایش یابد از خواص جو برای پوست خود استفاده کنید .ترکیبات تغذیه ای مفید در این گیاه از پوست شما در برابر آسیب های ناشی از رادیکال های آزاد محافظت نموده و از اثرات پیری زودرس و عوارض ناشی از آن جلوگیری می کند .برای درمان بیماری های پوستی با مخمر آب جو روزی دو تا سه قاشق سوپ خوری گرد مخمر آبجو را در یک لیوان حل کنید و بنوشید پس از چند روز تخفیف آن بر شما مشهود خواهد شد و با مداومت برطرف خواهد شد.
7.کنترل دیابت
مصرف مداوم این گیاه به علت داشتن فیبر بالا می تواند علاوه بر کاهش وزن دیابت را کنترل کرده و با تنظیم ترشح انسولین در خون از بروز دیابت و چاقی پیشگیری نماید .
8.درمان مشکلات جنسی
مردانی که احیانا دچار بیماری شبه سوزاک شده و از آن اطمینان ندارند و مشکوک هستند می توانند با نوشیدن آبجو پی به بیماری یا عدم بیماری خود ببرند زیرا آبجو در مردان وجود بیماری را غلیان و شدت موقت می بخشد. زیرا حاوی هورمون زنانه است. اما در زنان بر عکس بیماری آنها را مخفی می کند و در ظاهر از غلیان می اندازد.همچنین برای کم کردن فشار غریزه و شهوت خوردن آبجو باعث بر تخفیف فشار شهوت و حتی در صورت مداومت باعث بر ضعف قوه باء تا حد عقیم شدن خواهد شد.
9.درمان عوارض ترشح اضافی اسید و ترشی معده
در تمام مبتلایان به زیادی ترشی معده حل و جذب نشاسته بعلت مشروح در زیر مختل می گردد. نشاسته از طرف بزاق حل می شود و عمل بزاق از طرق ترشح معده خنثی می گردد پس بایستی در این موارد به جای بزاق خنثی شده مالت یا جو جوانه زده مصرف کنند تا عمل بزاق را انجام دهد .
خواص جو در طب سنتی
1.درمان دمل و کورک – استفاده از گرد مخمر آبجو خوبست هر روز صبح یک قاشق گرد مخمر آبجو را در یک لیوان آب حل کنید و بنوشید پس از چند روز عارضه بکلی برطرف خواهد شد.
2.درمان اختلالات کلیه ها و شاش بند و درد مثانه – نوشیدن شربت جو روزانه سه لیوان در سه نوبت هر بار یک لیوان درمان کلیه این عوارض ناراحت کننده است (طرز تهیه بالا داده شده).
3.درمان ترکیدگی پوست شکم خانمها – اعلب مشاهده می شود بعضی از خانم ها در زمان حاملگی پوست شکمشان دچار ترکیدگی و خط خط شدن میگردد برای درمان آن مقداری رازیانه را بکوبید در آبجو حل کنید و بمالید.
نحوه استفاده و مصرف جو
نحوه استفاده از جو بسیار ساده است و از این دانه خوراکی می توان به منظور مقاصد مختلفی استفاده نمود .این گیاه به صورت درسته و نیم کوب به عنوان خوراک دام استفاده می شود و از انواع دیگر آن برای تهیه انواع نان،کیک ها،سوپ ها و آش ها علی الخصوص سوپ جو می توان استفاده نمود .در برخی موارد نیز از دانه جو یا جوشانده جو پوست کنده برای تهیه عصاره مالت استفاده می شود .
خواص آرد و نان جو
آرد جو به عنوان یک ماده جایگزین آرد گندم می تواند در تهیه نان استفاده شود .این آرد غنی از ویتامین ها و املاح معدنی بوده و به علت به دست آمدن از جوی کامل حاوی گلوتن است .جو بر عکس گندم دارای مواد کیزین نیست لذا کمتر خون را ترش می کند از این رو طبیعت در سبوس آن ماده ضد کلسیم قرار نداده است.نان تهیه شده از آرد جو از نظر بهداشتی و سلامتی دارای ارزش بالایی می باشد.مصرف نان جو در رژیم های کاهش وزن ،درمان فشار و چربی و قند خون بسیار مفید است .توجه کنید از این نان به دلیل رژیمی بودن نباید بیش از حد استفاده کرد و مصرف آن به علت وجود گلوتن توسط افرادی که دچار بیماری سلیاک هستند ممنوع می باشد.نان جوی مرغوب کاملا پف کرده و قهوه‌ای است و طعم چندان خوبی ندارد .
طرز تهیه مالت جو
مقدار مواد لازم برای یک نفر
- جو جوانه زده یک قاشق سوپ خوری
- آب 150 گرم (یک فنجان چایخوری)
یک قاشق سوپ خوری جو جوانه زده را در یک ظرف گلی ریخته یک فنجان آب سرد به آن بیفزائید سپس این ظرف محتوی را داخل یک ظرف دیگر بصورت بن ماری قرار داده بمدت 10 دقیقه حرارت ملایم (حداکثر 70 درجه) دهید (حرارت بیش از 70 درجه مالت را فاسد می کند) سپس از روی آتش بردارید و از صافی بگذرانید و برابر دلخواه قند به آن افزوده میل کنید.جوشانده جوانه جو مانع عفونت معده که از اثر پرخوری است می شود. از رشته میکروبهای حصبه، اسهال، و وبا جلوگیری می کند و سایر میکروب های موذی معده را می کشد و از همه مهمتر در این جو جوانه زده و سبز شده بمقدار زیادی انسولین گیاهی وجود دارد که قند خون را پائین می آورد. خوردن جو خیس کرده معده و روده ها را پاک و ضد عفونی می کند پیری را درمان می کند و از ابتلاء به مرض قند جلوگیری می کند و خود این بیماری را درمان می کند و بهترین دارو برای اسهال است.
مضرات جو
برای در امان ماندن از مضرات جو به نکات زیر توجه نمایید:
- هیچ وقت ماست و نان یا خوراک جو را در یک جلسه با هم نخورید با هم سازش ندارند. زیرا هر دو بشدت دارای ویتامین ب می باشند.
- جو حاوی گلوتن است بنابراین مصرف آن برای مبتلایان به بیماری سلیاک مضر است.
