| شاهی آبی یکی از گیاهان بسیار پر خاصیت است که متعلق به خانواده کلم بوده و جزو گیاهان دارویی آبزی یا نیمه آبزی طبقه بندی می شود.این گیاه در طب سنتی از جایگاه بالایی برخوردار بوده و مشخصات گیاه شناسی و فواید درمانی آن به صورت مشروح در نوشته سلامت وب امروز در اختیار شما قرار می گیرد . |
شاهی آبی چیست؟
شاهی آبی با نام انگلیسی Watercress و نام علمی:Nasturtium nasturtium-aquaticum, N. microphyllum یکی از گیاهان و سبزیجات بسیار قدیمی و پر خاصیت است که تاریخچه استفاده از آن به روم و یونان باستان باز می گردد .نام های دیگر شاهی آبی شامل آب تره،کلشک، بولاغ اوتی،جرجیر بیابانی،علف چشمه،کارسون مائی، علف چشمه،بکلو، ترتیزک آبی و کوویز بوده و طبع شاهی آبی گرم و خشک و طعم شاهی آبی تند و گزنده می باشد.
مشخصات ظاهری شاهی آبی
شاهی آبی متعلق به خانواده شب بوها یا کلم هاست که ارتفاعی در حدود 10 تا 60 سانتی متر دارد.برگ های شاهی آبی به رنگ سبز تیره بوده و بسیار کوچک می باشد. گل های این گیاه به شکل خوشه‌ای کوچک و به رنگ سفید می باشد. ساقه های این گیاه به صورت خزنده است که از نقاط مختلف آن ریشه های کوچک و سفید خارج می‌شود .این گیاه کف پوش و فرش زمردین چشمه سارهاست. در ایران آن طور که باید مورد استفاده قرار نمی‌گیرد ولی خارجی‌ها که پی به منافع زیاد آن برده‌اند همیشه در سالاد و خوراکی های خود از آن استفاده می‌کنند.
ارزش تغذیه ای شاهی آبی
این گیاه حاوی مقدار قابل توجهی املاح معدنی از قبیل آهن، کلسیم،فسفر ،پتاسیم ،منگنز،منیزیم و ویتامین هایی مانند ویتامین آ ،ویتامین ث ،ویتامین د و انواع ویتامین ب می باشد .بهتر است بدانید آهن موجود در این گیاه از اسفناج بیشتر بوده و کلسیم موجود در این گیاه نیز از کلسیم موجود در شیر و پرتقال بیشتر است.
خواص درمانی شاهی آبی
شاهی آبی خواص درمانی متعددی دارد که در ادامه سلامت وب امروز به معرفی آن ها می پردازیم:
1.درمان برونشیت
برای درمان برونشیت آب یک دسته شاهی آبی را (با ماشین) بگیرید. در حدود 60 تا 150 گرم از این آب را در یک لیوان شیر با یک فنجان بویون سردیا هر مایع دیگری که به مزاج شما می‌سازد مخلوط کنید و میل نمائید. شاهی آبی خلط آور و نرم کننده سینه است و در نتیجه برونشیت های کهنه و هر نوع ناراحتی و تحریکات مجاری تنفسی را درمان می‌کند.
2- طریقه دوم استفاده از این گیاه برای درمان این مشکل بدین صورت است که شما می‌توانید به سادگی از شربت شاهی آبی استفاده کنید.برای این منظور 500 گرم آب شاهی آبی را با 750 گرم شکر مخلوط کنید و بگذارید مدتی به حال خود بماند تا شکر آن کاملا” حل گردد و پس از آن هر روز 40 تا 100 گرم از این شربت را بدون این که با چیز دیگری مخلوط کنید میل کنید و یا اگر میل داشتید مخلوط با دم کرده ورون مخلوط کرده میل کنید.
2.درمان سنگ کلیه
شربت شاهی آبی و دمکرده برگ های آن (همانطوری که در بالا درباره آن ها گفته شد افزاینده ادرار هستند و در ضمن سنگ های مجاری ادرار و کلیه را حل می‌کنند.به همین لحاظ شاهی آبی داروی کاملی برای رفع اختلالات کبدی و کلیوی و مجاری ادرار است و در نتیجه برای درمان بیماری سنگ کلیه بسیار نافع است.
3.درمان طاسی سر
100 گرم شیره شاهی آبی را با 100 گرم الکل مخلوط کنید و 10 قطره اسانس ژرانیوم را با این مخلوط درهم کنید تا 3 ساعت بماند سپس پوست سر را روزانه 2 تا 3 بار با این محلول ماساژ دهید این محلول شهرت زیادی در متوقف کردن ریزش مو و رویانیدن مجدد آن دارد.
4.زیبایی پوست
برای تهیه لوسیون زیبائی یک دسته از آن را خوب بشوئید و شیره آن را بگیرید و با عسل مخلوط کنید هر صبح و عصر آن را بکار برید برای تقویت مو نرمی و صافی پوست و چهره مفید است.
5.درمان دیابت
کسانی که مبتلا به بیماری دیابت (بیماری قند هستند بایستی شاهی آبی را خام خام یا به طور سالاد بخورند منظور خوردن زیاد برگ های آن است البته ساده و بدون هر گونه چاشنی، به علاوه خوردن شربت یا دمکرده برگ های آن هم برای آن ها بسیار مفید است.
6.درمان اختلالات هاضمه
سالادی که از برگ های تر و تازه شاهی آبی تهیه شود، بخصوص در فصل بهار خاصیت تصفیه کننده مزاج را دارد و اعمال دستگاه هاضمه و کبد را منظم می‌کند، آب دمکرده و شربت و حتی آب ساده آن برای کسانی که از سوء هاضمه خود می نالند مفید است و با مصرف آن بزودی بهبودی خواهند یافت.
7.کاهنده وزن
این گیاه غذای سالم و بی ضرری برای چاق ها شناخته شده است. شاهی آبی دارای املاح آهن ، فسفر،ید و مقدار زیادی ویتامی نهای آ، ب، ث ( A، B ، C) می‌باشد و مصرف آن ابدا انسان را چاق نمی‌کند. بدین جهت است که اشخاص چاق می‌توانند بجای هر سبزی از شاهی آبی میل کنند. به علاوه شربت و دمکرده شاهی آبی نیز برای اشخاص چاق فوق العاده مفید است. و برای رژیم های ضدچاقی توصیه شده است این سبزی و مشتقات آن این خاصیت را دارد که خون را تصفیه می‌کند و آب زیادی بدن را دفع می‌کند.
8.درمان نرمی استخوان (راشیتیسم)
کسانی که مبتلا به ضعف عمومی با نرمی استخوان ها می باشند بایستی به طور مرتب آب شاهی آبی با شربت یا دمکرده آن را مصرف کنند. برای تهیه شربت شاهی باید آب 150 گرم از برگ های شاهی را در یک لیتر شراب سفید به مدت 48 ساعت بخیسانید و همه روزه برای تقویت مزاج یک لیوان کوچک از آن را قبل از غذا بنوشند.
سایر خواص درمانی شاهی آبی
سایر خواص درمانی شاهی آبی به شرح زیر می باشد:
- درمان درد سیاتیک و درد مفصلی ناشی از رماتیسم
- درمان دردهای قاعدگی
- افزایش شیر مادران شیرده
- درمان تیروئید کم کار
- ضد سرطان
- سلامت قلب و عروق
- ضد غلظت خون
- درمان بیماری کبد چرب
نحوه استفاده از شاهی آبی
طریقه مصرف بولاغ اوتی بیشتر به شکل خام و تازه در سالاد یا سوپ می باشد .دم نوش و شربت شاهی آبی و آش بولاغ اوتی نیز قابلیت مصرف داشته و به دلیل طعم تندی که دارد در اشپزی چینی ها جایگاه ویژه ای دارد.
نحوه تهیه دمکرده شاهی آبی
طرز تهیه دمکرده شاهی آبی بسیار ساده است .بدین منظور 60 گرم شاهی آبی را در یک لیتر آب جوش بریزید پس از 3 دقیقه آن را صاف کنید و با شکر شیرین سازید و هر روز 3 فنجان از این دمکرده را بنوشید.
مضرات و ممنوعیت های مصرف شاهی آبی
بهتر است بدانید شاهی آبی وحشی خطرناک است چون بولاغ اوتی در آب و گل ریشه می‌کند ممکن است آلودگی پیدا کرده و سبب انتقال طفیلی های خاصی به روده شود گاهی هم باعث تولید آبسه در کبد می‌گردد بهتر است در گوشه باغ یا حیات کاشته شود، تا نگرانی نباشد.سایر مضرات شاهی آبی و ممنوعیت های مصرف آن به شرح زیر می باشد:
- خانم های باردار به علت افزایش خطر سقط جنین می بایست از خوردن این گیاه خودداری کنند.
- زیاده روی در مصرف این گیاه در افراد دچار مشکلات کلیوی ممنوع می باشد.
- مصرف این داروی گیاهی در کودکان ممنوع می باشد.
- در صورت مصرف دارویی خاص قبل از افزودن این گیاه به رژیم غذایی خود با پزشک مشورت کنید.